Επιληπτική κρίση και Πρώτες βοήθειες (ΜΗΝ βάλετε τίποτα στο στόμα του ασθενούς!)

Οι πρώτες βοήθειες για τις επιληπτικές κρίσεις έχουν ως επί το πλείστον στόχο την ασφάλεια του ασθενούς. Μια επιληπτική κρίση μπορεί να προκαλέσει πανικό – ειδικά αν δεν ξέρετε τι να κάνετε.

Αν κάποιος από το περιβάλλον σας έχει ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, μπορείτε να τον βοηθήσετε στο μέγιστο βαθμό αν μάθετε τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε όταν εκδηλώνεται μια επιληπτική κρίση.

Πώς εκδηλώνεται μια επιληπτική κρίση

Η επιληψία είναι μια νευρολογική πάθηση κατά την οποία οι ηλεκτρικές διαταραχές στον εγκέφαλο οδηγούν σε επιληπτικές κρίσεις.

Ωστόσο, δεν είναι όλες οι επιληπτικές κρίσεις ίδιες. Η επιληψία έχει πολλές διαφορετικές μορφές, όπως και οι κρίσεις που προκαλεί. Εάν γνωρίζετε τον τύπο των επιληπτικών κρίσεων που εμφανίζει ένα άτομο, μπορείτε να μάθετε ποια συμπτώματα πρέπει να προσέξετε.

Εστιακή κρίση με συνείδηση. Διαρκεί < 2 λεπτά. Το άτομο είναι σε εγρήγορση και έχει συνείδηση – μπορεί να μην είναι σε θέση να ανταποκριθεί – παρατηρούνται μυϊκοί σπασμοί, δυσκαμψία ή χωλότητα.

Εστιακή κρίση με διαταραχή της συνείδησης. Διαρκεί 1 έως 2 λεπτά. Το άτομο δεν έχει εν μέρει ή δεν έχει καθόλου συνείδηση, κοιτάζει με κενό βλέμμα, πραγματοποιεί επανειλημμένες ενέργειες (π.χ. μασάει, τρίβει τα δάχτυλα), είναι κρύο κατά την επαφή.

Αφαίρεση < 10 δευτερόλεπτα Το άτομο δεν έχει επίγνωση της κατάστασης, απουσιάζει/ “χάνεται”, πιο συχνή σε παιδιά 4 έως 14 ετών.

Τονική κρίση. 1 έως 3 λεπτά Οι μύες γίνονται άκαμπτοι, μπορεί να προκαλέσουν πτώση του ατόμου, υπάρχει απώλεια συνείδησης.

Ατονική < 15 δευτερόλεπτα. Οι μύες χαλαρώνουν, μπορεί να προκαλέσουν κατάρρευση του ασθενούς.

Μυοκλονική κρίση 1 έως 2 δευτερόλεπτα. Αιφνίδια, γρήγορα τραντάγματα στα χέρια ή τα πόδια.

Κλονική < 1 λεπτό. Ξαφνικοί, γρήγοροι σπασμοί που επαναλαμβάνονται, συνήθως αποτελούν μέρος μιας τονικοκλονικής κρίσης.

Τονικοκλονική κρίση 1 έως 3 λεπτά. Οι μύες γίνονται άκαμπτοι, μπορεί να προκαλέσουν πτώση, χάσιμο συνείδησης, τα χέρια και ενδεχομένως τα πόδια τραντάζονται/στρέφονται γρήγορα και επανειλημμένα.

Ο τελευταίος τύπος, ο τονικοκλονικός, είναι αυτό που παλαιότερα αποκαλούνταν επιληπτική κρίση. Είναι ο σπασμωδικός τύπος που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κατά νου όταν φαντάζονται μια επιληπτική κρίση και ο τύπος που απαιτεί κυρίως τη συνδρομή κάποιου που γνωρίζει και την παροχή πρώτων βοηθειών.

Προειδοποιητικά σημάδια

Οι επιληπτικές κρίσεις συνήθως δεν έχουν προειδοποιητικά σημάδια τα οποία να μπορεί να αντιληφθεί ο απλός παρατηρητής.

Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι με επιληψία έχουν αυτό που ονομάζεται αύρα πριν από μια κρίση. Η αύρα παρουσιάζει μεγάλες αποκλίσεις και μπορεί να συμπεριλαμβάνει οπτικές ψευδαισθήσεις, αίσθημα déjà vu ή ναυτία.

Ενδεχομένως να μην είναι προφανές ότι το άτομο βιώνει αύρα, αλλά είναι δυνατόν να έχει ορισμένες συμπεριφορές ή “”ενδείξεις”” που μπορούν να σας δώσουν να καταλάβετε τι συμβαίνει. Ρωτήστε τον γνωστό σας που πάσχει από επιληψία, ή κάποιον που περνάει πολύ χρόνο μαζί του, τι πρέπει να προσέξετε.

Πώς να βοηθήσετε κατά τη διάρκεια μιας κρίσης

Όταν κάποιος παθαίνει επιληπτική κρίση, ο κύριος στόχος σας είναι να μην τραυματιστεί. Ακολουθούν οδηγίες για το τι πρέπει να κάνετε αν δείτε κάποιον να παθαίνει κρίση:

Μην πανικοβάλλεστε. Πάρτε βαθιές αναπνοές και παραμείνετε ήρεμοι.
Εφόσον είναι εφικτό, σημειώστε την ώρα έναρξης της κρίσης, ώστε να ξέρετε αν αυτή διαρκέσει πολύ (πέντε λεπτά ή περισσότερο).
Αν ο ασθενής κάθεται σε μια καρέκλα, κατευθύνετέ τον απαλά στο πάτωμα ή προσπαθήστε να τον αποτρέψετε από το να πέσει. Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είναι συχνές και συνήθως προκύπτουν από την πτώση κατά την έναρξη της κρίσης.
Μετακινήστε όλα τα βαριά ή αιχμηρά αντικείμενα μακριά από τον ασθενή. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα τραπέζια, οι καρέκλες ή οποιοδήποτε άλλο σκληρό έπιπλο.
Δοκιμάστε να τοποθετήσετε κάτι μαλακό, όπως ένα μπουφάν ή μια κουβέρτα, κάτω από το κεφάλι του ατόμου για να βοηθήσετε στην πρόληψη τραυματισμών στο κεφάλι.
Αφαιρέστε τα γυαλιά του, αν μπορείτε να το κάνετε με ασφάλεια.
Εάν είναι δυνατόν, γυρίστε τον στο πλάι.
Αν και μπορεί να είναι χρήσιμο να χαλαρώσετε ζώνες ή γραβάτες για να τους βοηθήσετε να αναπνεύσουν ευκολότερα, ποτέ μην ακινητοποιείτε κάποιον κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Μείνετε μαζί του μέχρι να τελειώσει η κρίση, και στη συνέχεια να είστε προσεκτικοί και να του παρέχετε υποστήριξη.

!Ίσως έχετε ακούσει τον πασίγνωστο μύθο σχετικά με τον κίνδυνο να πνιγεί κάποιος από τη γλώσσα του κατά τη διάρκεια μιας κρίσης. Αυτό δεν είναι κάτι που πραγματικά συμβαίνει, και αν προσπαθήσετε να βάλετε κάτι με το ζόρι στο στόμα του, μπορεί να καταλήξετε να τον τραυματίσετε ή να σας δαγκώσει.!

Τοποθέτηση ασθενούς σε θέση ασφαλείας

Πότε να καλέσετε το 166

Αφού κάποιος πάθει μια κρίση, είναι συνηθισμένο να παραμείνει αναίσθητος για μικρό χρονικό διάστημα.

Εφόσον αναπνέει και δεν έχει τραυματιστεί, μπορεί να μην χρειαστεί να ζητήσετε επείγουσα ιατρική βοήθεια.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Επιληψίας, θα πρέπει να καλέσετε το 166 όταν:

Κάποιος που δεν έχει ιστορικό επιληπτικών κρίσεων εκδηλώσει μία κρίση
Μια κρίση διαρκεί πέντε λεπτά ή περισσότερο
Οι κρίσεις εκδηλώνονται η μία μετά την άλλη χωρίς το άτομο να έχει τις αισθήσεις του στο ενδιάμεσο
Οι κρίσεις εκδηλώνονται πιο κοντά μεταξύ τους από ό,τι είναι συνηθισμένο για το συγκεκριμένο άτομο
Το άτομο δυσκολεύεται να αναπνεύσει ή πνίγεται
Το άτομο ζητά ιατρική βοήθεια
Είναι επίσης σημαντικό να αναζητήσετε επείγουσα βοήθεια εάν η κρίση εκδηλωθεί μέσα στο νερό ή εάν προκληθεί τραυματισμός εξαιτίας της κρίσης.

Χρησιμοποιήστε την κρίση σας. Ακόμη και αν δεν πληρείται κανένα από τα παραπάνω κριτήρια, αν κάτι σας φαίνεται ασυνήθιστο για κάποιον, καλέστε το 166.

Πράγματα που ΔΕΝ πρέπει να κάνετε όταν κάποιος έχει επιληπτική κρίση:

ΜΗΝ καθηλώνετε και ΜΗΝ ακινητοποιείτε τον ασθενή.
ΜΗΝ τοποθετείτε τίποτα ανάμεσα στα δόντια του ασθενούς κατά τη διάρκεια μιας κρίσης (συμπεριλαμβανομένων των δακτύλων σας).
ΜΗΝ μετακινήσετε το άτομο, εκτός εάν κινδυνεύει από πτώση ή βρίσκεται κοντά σε ένα επικίνδυνο αντικείμενο.
ΜΗΝ προσπαθήσετε να κάνετε τον ασθενή να σταματήσει τους σπασμούς. Δεν έχει κανέναν έλεγχο της κρίσης και δεν έχει επίγνωση του τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή.
ΜΗΝ δώσετε στο άτομο τίποτα από το στόμα μέχρι να σταματήσουν οι σπασμοί και το άτομο να είναι πλήρως ξύπνιο και σε εγρήγορση.
ΜΗΝ ξεκινήσετε ΚΑΡΠΑ (καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση), εκτός εάν οι σπασμοί έχουν ξεκάθαρα σταματήσει και το άτομο δεν αναπνέει ή δεν έχει σφυγμό.
ΜΗΝ τον εγκαταλείψετε. Μείνετε μαζί του ώστε να έχει κάποιον δίπλα του όταν σταματήσει η κρίση.
ΜΗΝ προσελκύετε περιττή προσοχή σε αυτόν ενώ βιώνει την κρίση του – εκτός αν μπορείτε να βρείτε κάποιον που τον γνωρίζει ώστε να έρθει και να είναι μαζί του για υποστήριξη.
ΜΗΝ κάνετε υποθέσεις σχετικά με την αιτία της κρίσης. Δεν είναι πάντα η επιληψία η αιτία της κρίσης. Μπορεί να υπάρχει άλλη αιτία.