Αφού γεννήσετε το μωρό σας, θα συνεχίσετε να είστε υπό παρακολούθηση και θα λαμβάνετε ανακούφιση από τον πόνο, εφόσον χρειάζεται. Εσείς και το μωρό σας συνήθως μένετε στο νοσοκομείο για λίγες ημέρες προκειμένου να αναρρώσετε.
Τι περιλαμβάνει η ανάρρωση από τον τοκετό;
Καθώς αναρρώνετε, τα ακόλουθα συμπτώματα δεν είναι σπάνια:
- Αιματηρό κολπικό έκκριμα που αλλάζει σε καφέ και στη συνέχεια σε υπόλευκο τις επόμενες εβδομάδες μετά τον τοκετό
- Ευαίσθητη κολπική περιοχή
- Επώδυνες συσπάσεις που μπορεί να συνεχιστούν και μετά τον τοκετό. Αυτές συμβαίνουν καθώς η μήτρα επιστρέφει στο αρχικό της μέγεθος.
- Συμπύκνωση του στήθους καθώς αρχίζετε να παράγετε μητρικό γάλα
- Κόπωση και πόνος. Αυτά τα συμπτώματα είναι συνηθισμένα κατά τις πρώτες εβδομάδες.
Γενικά συνιστάται να προγραμματίσετε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό για να βεβαιωθείτε ότι η διαδικασία της ίασης είναι σωστή.
Οι πρώτες εβδομάδες ως μητέρα
Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων, πρέπει να φροντίσετε τον εαυτό σας για να ανακτήσετε τις δυνάμεις σας. Τα παρακάτω βήματα μπορούν να σας βοηθήσουν:
- Κοιμηθείτε όταν κοιμάται το μωρό, για να αναπληρώσετε τον χαμένο ύπνο τη νύχτα που χάνετε από το να σηκώνεστε για να ταΐσετε το μωρό.
- Φορέστε ένα υποστηρικτικό σουτιέν. Τα κρύα επιθέματα μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πρηξίματος και της διόγκωσης του στήθους. Οι ζεστές κομπρέσες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην διέγερση της έκκρισης του γάλακτος. Η νέα μητέρα έχει ένα αντανακλαστικό που ενεργοποιεί την απελευθέρωση του μητρικού γάλακτος. Εάν επιλέξετε να μην θηλάσετε, χρησιμοποιήστε παγοκύστες και δέστε τους μαστούς σας για αρκετές ημέρες για να βοηθήσετε στην ανακούφιση από τη διόγκωση.
- Εάν χρειάστηκαν ράμματα κατά τον κολπικό τοκετό, κάντε ζεστά, ρηχά λουτρά (λουτρά sitz) δύο φορές την ημέρα για να απαλύνετε τον πόνο σας και να επιταχύνετε την επούλωση της περιοχής.
- Μετά από καισαρική τομή, διατηρήστε την τομή καθαρή και στεγνή.
Τι είναι η “επιλόχειος μελαγχολία” (Baby Blues);
Δεν είναι ασυνήθιστο να έχετε «baby blues» κατά τις πρώτες ημέρες ή εβδομάδες μετά τον τοκετό. Τις περισσότερες φορές εμφανίζονται ξαφνικά την τρίτη ή τέταρτη ημέρα μετά τον τοκετό. Τα «baby blues» έχουν τα ακόλουθα συμπτώματα, αν και κάθε γυναίκα μπορεί να έχει ελαφρώς διαφορετικά συμπτώματα:
- Αισθήματα απογοήτευσης
- Κλάμα χωρίς γνωστή αιτία
- Ευερεθιστότητα
- Ανυπομονησία
- Άγχος
- Ανησυχία
Είναι φυσιολογικό αυτά τα συναισθήματα της “επιλόχειας μελαγχολίας” να υποχωρούν σύντομα μετά την έναρξή τους και συνήθως χωρίς θεραπεία. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι παρόντα στην επιλόχεια κατάθλιψη. Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι μια πιο σοβαρή μορφή των baby blues. Οι γυναίκες με επιλόχειο κατάθλιψη μπορεί να δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις.
Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη;
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι πολύ πιο σοβαρή και μεγαλύτερης διάρκειας από την “επιλόχειο μελαγχολία”. Τα παρακάτω είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης. Αλλά κάθε γυναίκα μπορεί να έχει ελαφρώς διαφορετικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι τα ακόλουθα:
- Θλίψη
- Άγχος
- Απελπισία
- Κόπωση ή εξάντληση
- Κακή συγκέντρωση
- Σύγχυση
- Φόβος μήπως κάνετε κακό στο νεογέννητο ή στον εαυτό σας
- Εναλλαγές της διάθεσης με ακραία ανεβασμένη ή πεσμένη διάθεση
- Χαμηλότερη σεξουαλική ορμή (λίμπιντο)
- Αισθήματα ενοχής
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Ανεξέλεγκτο κλάμα και χωρίς γνωστή αιτία
- Υπερβολική ανησυχία ή υπερβολική προσοχή για το νεογέννητο ή έλλειψη ενδιαφέροντος για το νεογέννητο
- Αλλαγές στην όρεξη
- Διαταραχές ύπνου
- Δυσαρέσκεια
- Απώλεια μνήμης
- Αίσθημα απομόνωσης
Τι προκαλεί την κατάθλιψη μετά τον τοκετό;
Αν και η ακριβής αιτία της επιλόχειας κατάθλιψης είναι άγνωστη, είναι πιθανό να εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες. Σ’ αυτούς μπορεί να ανήκουν:
- Η αλλαγή των ρόλων (ως σύζυγος και νέος γονέας)
- Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό
- Το άγχος
- Το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό ψυχικών ασθενειών, ιδίως της επιλόχειας κατάθλιψης
- Οικογενειακές διαμάχες
Πώς διαγιγνώσκεται η επιλόχεια κατάθλιψη;
Οι συνήθεις διαγνωστικές εξετάσεις για την κατάθλιψη μετά τον τοκετό περιλαμβάνουν πλήρες ιστορικό υγείας, φυσική εξέταση και/ή ψυχιατρική αξιολόγηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστείτε εξέταση θυρεοειδούς για να βρεθούν τυχόν ορμονικά ή μεταβολικά προβλήματα ή καταστάσεις που μπορεί να αποτελούν υποκείμενη αιτία.
Θεραπεία για την επιλόχειο κατάθλιψη
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι περισσότερες γυναίκες που εμφανίζουν “baby blues”, επιλόχειο κατάθλιψη, επιλόχειο άγχος ή επιλόχεια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν αυτά τα συμπτώματα, ειδικά με τέτοια ένταση.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να λάβετε έγκαιρα την κατάλληλη θεραπεία. Αυτό όχι μόνο για να διασφαλίσετε ότι το νεογέννητο θα παραμείνει ασφαλές και θα τύχει της κατάλληλης φροντίδας, αλλά και για να μπορέσετε να επιλύσετε αυτά τα συμπτώματα και να ζήσετε όλες τις χαρές της μητρότητας.
Η εξειδικευμένη θεραπεία για την επιλόχειο κατάθλιψη θα καθοριστεί από τον γιατρό σας με βάση:
- Την ηλικία σας, τη γενική κατάσταση της υγείας σας και το ιστορικό σας
- Το πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματά σας και πόσο καιρό διαρκούν
- Εάν θηλάζετε
- Την ανοχή σας σε συγκεκριμένα φάρμακα, επεμβάσεις ή θεραπείες
- Τη γνώμη ή τις προτιμήσεις σας
- Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φάρμακα όπως ορμονικές θεραπείες, αντικαταθλιπτικά ή και τα δύο
- Ψυχολογική θεραπεία. Αυτή μπορεί να αφορά τόσο εσάς όσο και την οικογένειά σας ή τον σύντροφό σας.
- Υποστήριξη από ομολόγους, όπως ομάδες υποστήριξης και εκπαιδευτικά μαθήματα
- Διαχείριση του άγχους και εκπαίδευση στη χαλάρωση
- Άσκηση
- Εκπαίδευση σε θέματα αυτοπεποίθησης. Ορισμένες γυναίκες πρέπει να μάθουν πώς να θέτουν όρια στα μέλη της οικογένειας, ώστε να μην υπερφορτώνονται και να μην καταπονούνται.
