Αν εμφανίζετε γρήγορη αναπνοή, ταχυκαρδία και ένα περίεργο αίσθημα στο στήθος σας, μπορεί να αναρωτιέστε αν πρόκειται για καρδιακή προσβολή ή κρίση πανικού. Δεδομένου ότι οι δύο αυτές καταστάσεις παρουσιάζουν ορισμένα κοινά συμπτώματα, ενδέχεται να είναι δύσκολο να τις ξεχωρίσετε. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ένα σημάδι της κρίσης πανικού είναι η ανησυχία ότι θα πάθετε καρδιακή προσβολή ή ότι θα πεθάνετε.
Αυτό το άρθρο αναλύει τα συμπτώματα της κρίσης πανικού και της καρδιακής προσβολής, τους τρόπους για να ξεχωρίσετε τη διαφορά και πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής
Μια καρδιακή προσβολή εκδηλώνεται όταν ένα εμπόδιο επηρεάζει τη ροή του αίματος στις αρτηρίες που τροφοδοτούν την καρδιά. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι η πίεση ή η δυσφορία στο στήθος. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν επιπλέον συμπτώματα όπως κόπωση, ναυτία, ζάλη και δύσπνοια, ιδίως στις γυναίκες.
Τα ακόλουθα είναι τα συμπτώματα που σχετίζονται με τις καρδιακές προσβολές:
- Δυσφορία στο στήθος κάτω από το στέρνο
- Δυσφορία που ακτινοβολεί στο λαιμό, το σαγόνι ή το μπράτσο
- Δύσπνοια
- Ζαλάδα
- Κόπωση
- Ναυτία
- Αίσθημα παλμών
- Ιδρώτας
Παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση καρδιακής προσβολής
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου για την καρδιακή προσβολή είναι οι εξής:
- Κάπνισμα και έκθεση σε παθητικό κάπνισμα
- Υψηλή χοληστερόλη
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Ανθυγιεινή διατροφή
- Καθιστικός τρόπος ζωής
Το ιστορικό στηθάγχης ή καρδιακού πόνου λόγω έλλειψης επαρκούς ροής αίματος στον καρδιακό μυ, είναι ένα πολύ ανησυχητικό σύμπτωμα που μπορεί να αποτελεί ένδειξη φραγμένης στεφανιαίας αρτηρίας. Θα πρέπει να αξιολογηθεί αμέσως από έναν γιατρό.
Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό αίσθημα έντονου φόβου και δυσφορίας που υποχωρεί μετά από σύντομο χρονικό διάστημα. Περιλαμβάνει τέσσερα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- Έντονος φόβος και αγωνιώδεις σκέψεις
- Αίσθημα απώλειας του ελέγχου
- Φόβος θανάτου
- Αίσθημα αποστασιοποίησης από το περιβάλλον
- Ταχυκαρδία ή αίσθημα παλμών
- Δυσφορία στο στήθος
- Αίσθηση πνιγμού
- Ναυτία
- Ιδρώτας
- Τρέμουλο
- Δύσπνοια ή γρήγορη αναπνοή
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα σε περιοχές του σώματος
- Αίσθημα θερμότητας ή κρύου
- Ζάλη
Η διαταραχή πανικού διαγιγνώσκεται σε άτομα που βιώνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια κρίσεων πανικού τα οποία προκαλούν δυσφορία και επηρεάζουν τη ζωή τους.
Διαφορές μεταξύ καρδιακής προσβολής και κρίσης πανικού
Υπάρχουν ορισμένες βασικές διαφορές μεταξύ μιας καρδιακής προσβολής και μιας κρίσης πανικού που μπορούν να σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε ποια από τις δύο εκδηλώνεται.
- Θέση και τύπος πόνου
Σε περίπτωση καρδιακής προσβολής, ο πόνος γίνεται κατά κανόνα αισθητός κάτω από το στέρνο ως μια αμβλεία πίεση. Μπορεί να ακτινοβολεί μέχρι το λαιμό και το σαγόνι ή κάτω από τον αριστερό βραχίονα. Είναι ένας ακαθόριστος πόνος που δεν μπορείτε να εντοπίσετε συγκεκριμένα με την άκρη του δακτύλου σας. Ο οξύς πόνος ή ο πόνος τον οποίο μπορείτε να επισημάνετε με το δάχτυλο είναι μάλλον απίθανο να προέρχεται από την καρδιά.
Οι κρίσεις πανικού, από την άλλη πλευρά, μπορεί να προκαλέσουν πόνο στο στήθος με οξεία ή διαπεραστική αίσθηση ή αίσθημα πνιγμού στο λαιμό.
Ποτέ μην αγνοείτε τον πόνο στο στήθος
Ποτέ μην αγνοείτε τις ενοχλήσεις στο στήθος και μην υποθέτετε ότι προέρχονται από κρίση πανικού, ιδίως αν δεν έχετε διαγνωστεί ποτέ με κρίσεις πανικού.
- Συνοδά συμπτώματα
Τόσο οι καρδιακές προσβολές όσο και οι κρίσεις πανικού μπορεί να έχουν από κοινού τα ακόλουθα συνοδά συμπτώματα, τα οποία ενδέχεται να καθιστούν δύσκολη τη διαχώρισή των δύο καταστάσεων:
- Δύσπνοια
- Ναυτία
- Ζαλάδα
- Ιδρώτας
- Αίσθημα επικείμενης καταστροφής
Η καρδιακή προσβολή μπορεί επίσης να συνοδεύεται από κόπωση, λιποθυμία ή απώλεια συνείδησης.
Οι κρίσεις πανικού, από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζονται από ταχυπαλμία, αγωνιώδεις σκέψεις, τρέμουλο, μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα και αίσθημα πνιγμού.
- Διάρκεια των συμπτωμάτων
Η στηθάγχη, ή ο καρδιακός πόνος που προκαλείται από την καρδιά που δεν τροφοδοτείται με αρκετό αίμα (όπως συμβαίνει όταν υπάρχει απόφραξη μιας στεφανιαίας αρτηρίας), διαρκεί περισσότερο από μερικά λεπτά και μπορεί να έρχεται και να φεύγει. Μπορεί να οφείλεται ή να επιδεινώνεται από τη σωματική άσκηση.
Μια καρδιακή προσβολή μπορεί επίσης να εμφανιστεί ξαφνικά με συμπτώματα που μπορεί να επιμένουν για ώρες ή μέχρι να αντιμετωπιστεί η φραγμένη αρτηρία.
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, από την άλλη πλευρά, τα συμπτώματα συνήθως κορυφώνονται σε ένταση μετά από περίπου 10 λεπτά και συνήθως υποχωρούν μετά από 20 λεπτά.
Παράγοντες που πυροδοτούν τα συμπτώματα
Τα ερεθίσματα που μας βάζουν σε υποψίες για καρδιακή προσβολή είναι τα εξής:
- Δυσφορία στο στήθος κατά την άσκηση
- Δύσπνοια κατά την άσκηση
- Άγχος που προκαλείται από συναισθηματικά ή ψυχικά θέματα
- Οποιοδήποτε από τα συμπτώματα καρδιακής προσβολής που συζητήθηκαν προηγουμένως
Οποιαδήποτε δυσφορία στο στήθος που προκαλείται από την άσκηση θα πρέπει να λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη, καθώς μπορεί να αποτελεί ένδειξη απόφραξης μιας στεφανιαίας αρτηρίας. Ωστόσο, μια καρδιακή προσβολή μπορεί επίσης να συμβεί σε κατάσταση ηρεμίας χωρίς καμία προειδοποίηση ή κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης.
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα πυροδότησης για τις κρίσεις πανικού μεταξύ άλλων είναι τα εξής:
- Αίσθημα υπερβολικού άγχους ή στρες
- Αγωνιώδεις σκέψεις που μοιάζουν να είναι εκτός ελέγχου
- Οποιοδήποτε από τα συμπτώματα της κρίσης πανικού που συζητήθηκαν προηγουμένως
Οι κρίσεις πανικού μπορεί να ξεκινούν τυχαία ή να πυροδοτούνται από ψυχολογική δυσφορία. Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι βιώνουν κρίσεις πανικού από το πουθενά και άλλοι μπορεί να έχουν συμπτώματα κρίσης πανικού όταν αντιμετωπίζουν μια φοβία, όπως η κλειστοφοβία ή ο φόβος για τα ύψη.
Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια
Εάν ποτέ αναρωτηθείτε αν έχετε καρδιακή προσβολή, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια. Ο πόνος στο στήθος μπορεί να είναι σημάδι σοβαρής καρδιακής προσβολής και δεν αξίζει ποτέ να ρισκάρετε την υγεία ή τη ζωή σας.
Δεδομένου ότι οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι δύσκολο να διαχωριστούν από άλλες πιο σοβαρές καταστάσεις, το πρώτο επεισόδιο μιας πιθανής κρίσης πανικού θα πρέπει να σας ωθήσει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με διαταραχή πανικού και έχουν επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού θα εξοικειωθούν με τα συμπτώματα και μπορούν να παρηγορηθούν από το γεγονός ότι τα συμπτώματα θα παρέλθουν με την πάροδο του χρόνου.
Είναι δυνατόν να πεθάνει κανείς από μια κρίση πανικού;
Μια κρίση πανικού δεν θα σας οδηγήσει στο θάνατο, αλλά σίγουρα μπορεί να σας κάνει να νιώσετε ότι κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει. Οι κρίσεις πανικού ενεργοποιούν την αντίδραση μάχης ή φυγής του νευρικού συστήματος, θέτοντάς σας σε κατάσταση ύψιστου συναγερμού. Εάν βιώνετε κρίση πανικού, προσπαθήστε να χαλαρώσετε με βαθιές αναπνοές και να θυμάστε ότι τα συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι μια απάντηση στο σύστημα συναγερμού του οργανισμού.
Μπορεί μια κρίση πανικού να προκαλέσει καρδιακή προσβολή;
Μια κρίση πανικού δεν προκαλεί καρδιακή προσβολή από απόφραξη των αρτηριών της καρδιάς. Εξ ορισμού, οι κρίσεις πανικού υποχωρούν μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Εάν τα συμπτώματα συνεχίζονται, τότε η διάγνωση μπορεί να ήταν εξ αρχής καρδιακή προσβολή.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ένα σύνδρομο που ονομάζεται μυοκαρδιοπάθεια που προκαλείται από το στρες, επίσης γνωστό ως μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo ή “σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς”, κατά το οποίο ένα οξύ στρεσογόνο γεγονός πυροδοτεί μια αντίδραση στρες στην καρδιά. Τυπικά, αυτό συμβαίνει σε περίπτωση ενός οδυνηρού και απροσδόκητου γεγονότος, όπως το άκουσμα της είδησης του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου.
