Η νευρολογική και γνωσιακή εξέταση αποτελεί σημαντική διαδικασία για την αξιολόγηση νευρολογικών καταστάσεων όπως το παραλήρημα, η νόσος του Πάρκινσον, η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) και η νωτιαία μυϊκή ατροφία.
Η νευρολογική εξέταση περιλαμβάνει πολλά επιμέρους τμήματα, όπως γνωστικές δοκιμασίες, κινητική δύναμη και έλεγχο, αισθητηριακές λειτουργίες, βάδισμα (περπάτημα), εξέταση κρανιακών νεύρων και ισορροπία.
Οποιοσδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία μπορεί να υποβληθεί σε νευρολογική και γνωσιακή εξέταση, αν και ορισμένα μέρη της εξέτασης διαφέρουν ελαφρώς με βάση παράγοντες όπως η ηλικία του ατόμου, η ικανότητα συμμετοχής στην εξέταση και το επίπεδο συνειδητότητας του εξεταζόμενου.
Σκοπός της νευρολογικής εξέτασης
Ενδέχεται να υποβληθείτε σε νευρολογική και γνωσιακή εξέταση εάν έχετε προβλήματα μνήμης ή συγκέντρωσης, μυϊκή αδυναμία, αλλοιωμένη αισθητικότητα, μειωμένο συντονισμό, προβλήματα επικοινωνίας ή αλλαγές στην όραση. Μερικές φορές η εξέταση αυτή γίνεται για να εκτιμηθεί ο εγκεφαλικός θάνατος ή η εγκεφαλική βλάβη που σχετίζεται με τραυματισμό.
Πρόκειται για μια λεπτομερή, μη επεμβατική και ανώδυνη φυσική εξέταση. Ορισμένα τμήματα της εξέτασης προϋποθέτουν τη συνεργασία σας. Τα μέρη αυτά είναι ειδικά τροποποιημένα για τα μικρά παιδιά ή για άτομα που έχουν μειωμένο επίπεδο συνείδησης.
Μια νευρολογική και γνωσιακή εξέταση αξιολογεί δεξιότητες όπως ο συντονισμός, η κατανόηση της γλώσσας, η ευχέρεια του λόγου, ο έλεγχος των ματιών και πολλές άλλες σχετικές ικανότητες.
Ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει για το τι να περιμένετε σε κάθε βήμα και θα έχετε σαφείς οδηγίες σχετικά με τα μέρη στα οποία πρέπει να συμμετέχετε. Μπορείτε επίσης να κάνετε ερωτήσεις σχετικά με το τι συμβαίνει πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από οποιοδήποτε μέρος της νευρολογικής εξέτασής σας.
Εξέταση γνωσιακών ικανοτήτων
Σε γενικές γραμμές, το γνωσιακό τμήμα της εξέτασής σας περιλαμβάνει μια αξιολόγηση του επιπέδου εγρήγορσης, της συνειδητότητας, της συγκέντρωσης και της μνήμης σας. Ένα μεγάλο μέρος του γνωσιακού τμήματος της νευρολογικής εξέτασής σας βασίζεται στη φυσική σας αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια της ιατρικής σας επίσκεψης, αλλά θα πρέπει επίσης να απαντήσετε σε ορισμένες στοχευμένες ερωτήσεις που εξετάζουν συγκεκριμένες γνωσιακές ικανότητες.
Τα άτομα που δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν λόγω σοβαρού ιατρικού προβλήματος, όπως το κώμα, δεν θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν το μεγαλύτερο ποσοστό του γνωσιακού μέρους της νευρολογικής εξέτασης.
Κατά τη διάρκεια μιας τυπικής νευρολογικής και γνωσιακής εξέτασης, ο γιατρός σας θα εκτιμήσει αν γνωρίζετε το όνομά σας, αν μπορείτε να αναγνωρίσετε την ημερομηνία και αν καταλαβαίνετε τον λόγο της επίσκεψής σας στο ιατρείο. Επιπλέον, μπορεί να σας ζητηθεί να σχεδιάσετε ένα ρολόι, να θυμηθείτε τα ονόματα μερικών αντικειμένων ή να εξηγήσετε μια απλή φράση.
Γνωσιακές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της άνοιας
Ο γιατρός σας μπορεί να κάνει μια μίνι εξέταση της νοητικής κατάστασης, η οποία περιλαμβάνει 30 ερωτήσεις που αφορούν δραστηριότητες όπως η αναγνώριση κοινών αντικειμένων.
Σε άλλο ραντεβού μπορεί να υποβληθείτε σε μια άλλη πιο λεπτομερή γνωσιακή εξέταση, όπως η εξέταση γνωσιακής αξιολόγησης του Μόντρεαλ (MoCA), η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στη διάγνωση της άνοιας που προκαλείται από ασθένειες όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Αυτές οι εξετάσεις γίνονται συνήθως εάν είχατε προβλήματα ή ενοχλήσεις σχετικά με τη μνήμη, τη συγκέντρωση ή τη συμπεριφορά σας. Επιπλέον, δεδομένου ότι η άνοια σχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία – μπορεί να υποβληθείτε σε μία από αυτές τις εξετάσεις ακόμη και αν δεν έχετε προβλήματα μνήμης, αν είστε άνω των 60 ετών.
Αξιολόγηση της διάθεσής σας
Λάβετε υπόψη ότι το γνωσιακό μέρος της νευρολογικής εξέτασής σας δεν εντοπίζει προβλήματα όπως η κατάθλιψη ή το άγχος. Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις που αξιολογούν συναισθηματικές και ψυχιατρικές καταστάσεις, και μπορεί να κάνετε μία ή περισσότερες από αυτές σε μεταγενέστερο ραντεβού, εάν τα συμπτώματά σας ή η προκαταρκτική ιατρική εκτίμηση υποδηλώνουν ψυχιατρική διάγνωση.
Για παράδειγμα, τα ερωτηματολόγια υγείας ασθενών 2 και 9 στοιχείων, PHQ-2 και PHQ-9, χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της κατάθλιψης. Και η Κλίμακα Θετικού και Αρνητικού Συνδρόμου (PANSS) χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της σχιζοφρένειας.
Έλεγχος της κινητικότητας
Η νευρολογική σας εξέταση συμπεριλαμβάνει έλεγχο της κινητικότητάς σας, ο οποίος είναι μια αξιολόγηση των κινήσεων, της δύναμης και του μυϊκού τόνου σας. Οι περισσότερες πτυχές της κινητικής εξέτασής σας προϋποθέτουν την ενεργό συμμετοχή σας, ενώ ορισμένα μέρη της κινητικής εξέτασης είναι παθητικά και δεν προϋποθέτουν τη συμμετοχή σας.
Ο γιατρός σας θα ξεκινήσει εξετάζοντάς σας για να διαπιστώσει αν έχετε ακούσιες κινήσεις που θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν νευρολογική νόσο, όπως τικ ή τρόμο. Ο γιατρός σας θα κοιτάξει επίσης να δει αν έχετε οποιεσδήποτε αλλαγές στο μέγεθος ή την εμφάνιση των μυών σας, όπως ατροφία (συρρίκνωση), ή συσπάσεις (οι μύες φαίνονται να έχουν παγώσει στη θέση τους).
Ο γιατρός σας θα ελέγξει τον μυϊκό σας τόνο ζητώντας σας να χαλαρώσετε και, στη συνέχεια, να κουνήσετε απαλά τα χέρια και τα πόδια σας. Ορισμένες νευρολογικές παθήσεις επηρεάζουν τον μυϊκό τόνο.
Για παράδειγμα, ένα πρόσφατο εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προκαλέσει μειωμένο μυϊκό τόνο, αλλά μετά από μερικούς μήνες, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προκαλέσει σπαστικότητα σε ορισμένους από τους μύες σας. Και αν πάσχετε από τη νόσο του Πάρκινσον, οι μύες σας μπορεί να είναι άκαμπτοι και ασταθείς όταν ο γιατρός σας τους κινεί.
Και το τελευταίο μέρος της κινητικής σας εξέτασης είναι μια μέτρηση της δύναμής σας. Θα πρέπει να συνεργαστείτε για αυτό το μέρος της εξέτασης, ασκώντας όλη σας τη δύναμη για κάθε μία από τις κινήσεις που σας ζητάει ο θεράπων ιατρός σας. Κάθε μυϊκή ομάδα, όπως ο δικέφαλος και ο τρικέφαλος των χεριών σας και οι μύες των ποδιών σας, θα βαθμολογηθεί σε μια κλίμακα από το μηδέν έως το πέντε.
Η βαθμολόγηση της μυϊκής δύναμης έχει ως εξής:
Η υψηλότερη βαθμολογία πέντε σημαίνει ότι έχετε πλήρη δύναμη με δυνατότητα να ασκήσετε πίεση στο χέρι του γιατρού.
- Η βαθμολογία τέσσερα σημαίνει ότι μπορείτε να αντισταθείτε ενάντια στην πίεση, αλλά όχι με κανονική δύναμη
- Βαθμολογία τρία σημαίνει ότι μπορείτε να σηκωθείτε παρά τη βαρύτητα, αλλά δεν μπορείτε να πιέσετε κι εσείς απέναντι στην πίεση που σας ασκείται
- Βαθμολογία δύο σημαίνει ότι μπορείτε να μετακινείστε από πλευρά σε πλευρά, αλλά όχι κόντρα στη βαρύτητα
- Βαθμός ένα σημαίνει ότι μπορείτε να κινηθείτε ελάχιστα.
- Και ένα σκορ μηδέν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να κινηθείτε.
Κάθε μυϊκή ομάδα και ενέργεια βαθμολογείται ξεχωριστά. Ο γιατρός σας μπορεί να γράψει τις βαθμολογίες της δύναμής σας ή να σχεδιάσει τα αποτελέσματά σας τοποθετώντας αριθμούς σε ένα σχέδιο του σώματός σας. Εάν η δύναμή σας είναι γενικά φυσιολογική, ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να αναφέρει ότι η δύναμή σας ήταν 5/5 σε όλους τους μύες σας και να απαριθμήσει τις ασθενέστερες μυϊκές ομάδες με το όνομά τους, μαζί με τον αριθμητικό προσδιορισμό.
Αυτή η δοκιμασία θα μπορούσε να τροποποιηθεί για τα μικρά μωρά ή τα άτομα που δεν μπορούν να συμμετάσχουν λόγω μειωμένου επιπέδου εγρήγορσης. Σε μια τροποποιημένη κινητική εξέταση, οι ακούσιες κινήσεις, ο τόνος και η εικόνα των μυών θα αποτελέσουν την βασική προτεραιότητα.
Αισθητηριακή εξέταση
Το αισθητηριακό μέρος της νευρολογικής εξέτασής σας μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό σας να εντοπίσει ορισμένες παθήσεις, και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη διάκριση μεταξύ της νόσου της σπονδυλικής στήλης και της περιφερικής νευροπάθειας.
Το αισθητηριακό τμήμα της νευρολογικής εξέτασης δεν πρέπει να προκαλεί πόνο. Εάν έχετε τραύματα ή εάν έχετε έντονο πόνο, ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να παραλείψει ορισμένα τμήματα της αισθητηριακής εξέτασης για να αποφύγει την επιδείνωση της δυσφορίας σας.
Χρειάζεται να συμμετέχετε και να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας κατά τη διάρκεια του αισθητηριακού μέρους της νευρολογικής εξέτασης. Ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να κοιτάξετε αλλού ή να κλείσετε τα μάτια σας για ορισμένες από τις αισθητηριακές εξετάσεις, ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί με ακρίβεια η ικανότητά σας να αντιλαμβάνεστε τις αισθήσεις χωρίς να τις βλέπετε.
Μπορεί να χρειαστεί να κινηθείτε λίγο για το τμήμα αυτό της εξέτασής σας, μόνο και μόνο για να μπορέσει ο ιατρός σας να φτάσει στις περιοχές του δέρματός σας που πρέπει να εξεταστούν. Για την αισθητηριακή σας εξέταση πρέπει να βγάλετε τα παπούτσια και τις κάλτσες σας.
Ο γιατρός σας θα ελέγξει την αίσθηση της οξείας και ελαφριάς αφής, της θερμοκρασίας, της θέσης και της δόνησης και στα τέσσερα άκρα σας και ενδεχομένως και σε άλλες περιοχές του σώματός σας.
- Η ελαφριά αφή σας μπορεί να ελεγχθεί με την βαμβακερή κεφαλή μιας μπατονέτας Qστα χέρια, τις παλάμες, τα πόδια και τα πέλματά σας.
- Ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί μια ημιαιχμηρή (αλλά όχι επώδυνη) συσκευή για να αξιολογηθεί η ικανότητά σας να ανιχνεύετε την αιχμηρή αίσθηση.
- Η αίσθηση της θερμοκρασίας σας θα ελεγχθεί με κάτι μέτρια ψυχρό, όπως ένα ιατρικό διαπασών.
- Η ικανότητά σας να αντιλαμβάνεστε τις δονήσεις θα εξεταστεί με ένα παλλόμενο διαπασών.
- Η ιδιοδεκτικότητά σας (αίσθηση θέσης – ιδιοδεκτική αισθητικότητα) θα εξεταστεί καθώς ο ιατρός σας κινεί απαλά τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών σας για να διαπιστώσει πόσο καλά μπορείτε να ανιχνεύσετε αλλαγές στη θέση – συνήθως χωρίς να κοιτάτε.
Θα σας ζητηθεί να αναφέρετε πότε και πού αισθάνεστε αυτές τις διαφορετικές αισθήσεις, και μερικές φορές μπορεί να σας ζητηθεί να συγκρίνετε την αίσθηση στη δεξιά και την αριστερή πλευρά του σώματός σας. Μπορεί επίσης να αισθανθείτε μια ξαφνική αλλαγή της αίσθησης, για παράδειγμα, καθώς η μπατονέτα ή η αιχμηρή συσκευή μετακινείται προς τα πάνω στα πόδια ή τα χέρια σας.
Η θέση των αισθητηριακών αλλαγών βοηθά στον ακριβή προσδιορισμό των νεύρων ή της περιοχής της σπονδυλικής στήλης που ενδέχεται να έχουν επηρεαστεί από μια νευρολογική νόσο.
Αντανακλαστικά
Τα αντανακλαστικά είναι ακούσιες αυτόματες μυϊκές κινήσεις που κάνει το σώμα σας χωρίς να καταβάλλει καμία προσπάθεια. Δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα για το μέρος των αντανακλαστικών της νευρολογικής εξέτασης. Αυτό το μέρος της νευρολογικής εξέτασης γίνεται για όλα τα επίπεδα συνείδησης και όλες τις ηλικίες, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών.
Υπάρχουν διάφορα αντανακλαστικά τα οποία θα ελέγξει ο γιατρός σας, συμπεριλαμβανομένου του αντανακλαστικού του κερατοειδούς του ματιού σας και των εν τω βάθει τενόντιων αντανακλαστικών σε όλο το σώμα σας. Το αντανακλαστικό του κερατοειδούς σας, που περιγράφεται επίσης ως αντανακλαστικό ανοιγοκλεισίματος του ματιού, αποτελεί μέτρο του κατά πόσον ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας εάν ένα αντικείμενο πλησιάσει το μάτι σας.
Τα εν τω βάθει τενόντια αντανακλαστικά σας εξετάζονται γενικά με ένα σφυρί αντανακλαστικών, καθώς ο θεραπευτής σας χτυπά τον τένοντα σας για να προκαλέσει το τράνταγμα του μυός σας. Αυτή η εξέταση δεν πονάει καθόλου. Τα συνήθη αντανακλαστικά των εν τω βάθει τενόντων περιλαμβάνουν τα αντανακλαστικά της επιγονατίδας, του δικεφάλου, του τρικεφάλου, του βραχιόνα, του αστραγάλου και της σιαγόνας.
Τα αντανακλαστικά προσδιορίζονται σε μια κλίμακα από το μηδέν έως το πέντε, με τα φυσιολογικά αντανακλαστικά να χαρακτηρίζονται ως 2+.
Η κλίμακα των αντανακλαστικών έχει ως εξής:
- 0: Κανένα αντανακλαστικό στο μυ που εξετάζεται.
- 1+: Μειωμένο αντανακλαστικό
- 2+: Κανονικό αντανακλαστικό
- 3+: ζωηρό αντανακλαστικό
- 4+: μυόκλονος (επαναλαμβανόμενο τράνταγμα του μυός)
- 5+: Διαρκής μυόκλονος (παρατεταμένο τράνταγμα του μυός)
Τα αντανακλαστικά αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα νωτιαία νεύρα και οι αλλαγές στα αντανακλαστικά μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό σας να διαπιστώσει αν έχετε κάποια ασθένεια σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού ή των νεύρων σας.
Σε γενικές γραμμές:
- Νεοεμφανιζόμενα προβλήματα που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό μπορεί να προκαλέσουν μειωμένα αντανακλαστικά.
- Μετά από αρκετούς μήνες, μια ασθένεια του εγκεφάλου ή της σπονδυλικής στήλης προκαλεί ζωηρά αντανακλαστικά.
- Σοβαρή πάθηση της σπονδυλικής στήλης ή του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσει σε μυόκλονο ή σε παρατεταμένο μυόκλονο.
- Καταστάσεις που προκαλούν βλάβη των νεύρων μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένα αντανακλαστικά.
Περπάτημα και συντονισμός
Ο γιατρός σας θα ελέγξει επίσης τον συντονισμό και το βάδισμά σας (περπάτημα). Το βάδισμά σας περιλαμβάνει πολλά στοιχεία, όπως ο συντονισμός, η ισορροπία, η όραση, η μυϊκή δύναμη και η αισθητικότητα.
Ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να σας έχει ήδη παρακολουθήσει να περπατάτε μέσα στο δωμάτιο. Εκτός από το να περπατάτε όπως κάνετε συνήθως, η εξέταση του βαδίσματος περιλαμβάνει συγκεκριμένες ασκήσεις, όπως το να βάζετε το ένα πόδι μπροστά από το άλλο.
Και ο γιατρός σας μπορεί να πραγματοποιήσει ένα τεστ Romberg ζητώντας σας να σταθείτε με τα πόδια σας ενωμένα και τα μάτια σας κλειστά. Αν σας είναι δύσκολο να ισορροπήσετε με αυτόν τον τρόπο, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχετε πρόβλημα με την ιδιοδεκτικότητα ή με το κέντρο ισορροπίας του εγκεφάλου σας.
Συντονισμός
Εκτός από την επίδραση που έχει ο συντονισμός στο βάδισμά σας, ο συντονισμός σας θα εξεταστεί επίσης ξεχωριστά. Ο γιατρός σας θα σας ζητήσει να κάνετε μερικές ασκήσεις που μπορούν να εντοπίσουν προβλήματα συντονισμού.
- Η δοκιμασία γρήγορων εναλλασσόμενων κινήσεων είναι όταν ο θεράπων ιατρός σας σας ζητά να βάλετε τα χέρια σας στα γόνατά σας και να γυρίσετε γρήγορα τα χέρια σας ωστε οι παλάμες σας να γυρίσουν προς τα κάτω ενώ ήταν προς τα κάτω.
- Θα σας ζητηθεί επίσης να ακουμπήσετε με ακρίβεια και ταχύτητα το δάχτυλό σας στη μύτη σας και στη συνέχεια στο χέρι του θεραπευτή.
- Μια άλλη δοκιμασία συντονισμού είναι το γρήγορο τσίμπημα και ο διαχωρισμός του αντίχειρα και του δείκτη σας, ενδεχομένως και με τα δύο χέρια ταυτόχρονα.
- Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας ζητήσει να μετακινήσετε τη φτέρνα σας πάνω και κάτω στην απέναντι κνήμη, μία προς μία.
Ο συντονισμός βασίζεται σε πολλές δεξιότητες και ένα πρόβλημα συντονισμού μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό της αιτίας μιας νευρολογικής νόσου.
Γλωσσική ικανότητα
Η εξέταση των γλωσσικών ικανοτήτων σας έχει κάποια χαρακτηριστικά που αλληλεπικαλύπτονται με τη γνωσιακή σας εξέταση, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένες πτυχές της γλωσσικής ικανότητας τις οποίες θα εξετάσει ο γιατρός σας. Εάν υπάρχει κάποιο γλωσσικό κώλυμα επειδή δεν μιλάτε την ίδια γλώσσα με τον ιατρό σας, μπορεί να χρειαστείτε μεταφραστή.
Η γλωσσική σας ικανότητα περιλαμβάνει την ευφράδεια και την κατανόηση.
- Η ευφράδεια είναι η ικανότητά σας να μιλάτε με φυσιολογικό ρυθμό.
- Η κατανόηση είναι η ικανότητά σας να κατανοείτε το νόημα των λέξεων και των φράσεων, καθώς και η ικανότητά σας να χρησιμοποιείτε σωστά τις λέξεις.
Ένα πρόβλημα με τη γλώσσα περιγράφεται ως αφασία. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αφασίας. Για παράδειγμα. η άπταιστη ομιλία με μειωμένη κατανόηση περιγράφεται ως αφασία Wernicke. Ένα πρόβλημα στη γλωσσική ευφράδεια περιγράφεται ως αφασία του Broca.
Αυτά τα γλωσσικά ελαττώματα, τα οποία είναι τα πιο συχνά αναγνωριζόμενα, συχνά συνδέονται με εγκεφαλικά επεισόδια. Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ένας τύπος εγκεφαλικής βλάβης που προκαλείται από τη διακοπή της ροής του αίματος σε περιοχές του εγκεφάλου. Τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο είναι διατεταγμένα έτσι ώστε να τροφοδοτούν με αίμα συγκεκριμένες γλωσσικές περιοχές που είναι αποκλειστικά αφιερωμένες είτε στην ευφράδεια είτε στην κατανόηση.
Άλλα ειδικά γλωσσικά προβλήματα είναι η αφασία αγωγής, ο τραυλισμός και η κατονομαστική αφασία ή αμνησιακή αφασία. Καθεμία από αυτές χαρακτηρίζεται από ένα συγκεκριμένο μοτίβο ομιλίας και μπορεί να εκδηλωθεί λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου, όγκου στον εγκέφαλο, τραύματος στο κεφάλι ή χωρίς να υπάρχει κάποια γνωστή αιτία.
Κρανιακά νεύρα
Η εξέταση των κρανιακών νεύρων αποτελεί ζωτικής σημασίας μέρος της νευρολογικής σας αξιολόγησης. Αυτό το μέρος της εξέτασής σας είναι μια αξιολόγηση της λειτουργίας των 12 ζευγών κρανιακών νεύρων που εκφύονται από το στέλεχος του εγκεφάλου σας.
Υπάρχουν πολλές πτυχές στην εξέταση των κρανιακών νεύρων και ορισμένες από αυτές εξετάζουν τη λειτουργία των κρανιακών νεύρων, ενώ ταυτόχρονα αξιολογούν και άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου σας.
Η εξέταση των κρανιακών νεύρων είναι ιδιαίτερα σημαντική στην αξιολόγηση σοβαρής εγκεφαλικής βλάβης ή κώματος, επειδή πολλές πτυχές αυτής της εξέτασης δεν είναι εκούσιες. Ωστόσο, εάν ένα άτομο δεν μπορεί να συμμετάσχει, τότε είναι αδύνατο να πραγματοποιηθούν ορισμένα από τα μέρη της εξέτασης των κρανιακών νεύρων.
1η εγκεφαλική συζυγία (Οσφρητικό νεύρο)
Ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να αναγνωρίσετε μια μυρωδιά για να εξετάσει το οσφρητικό σας νεύρο, το οποίο είναι το πρώτο κρανιακό νεύρο. Αυτό το νεύρο μπορεί να υποστεί βλάβη λόγω τραύματος στο κεφάλι.
2η εγκεφαλική συζυγία (Οπτικό νεύρο)
Ο γιατρός σας μπορεί να εξετάσει απευθείας το οπτικό σας νεύρο, το οποίο είναι το δεύτερο κρανιακό νεύρο. Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας μια μη επεμβατική, ανώδυνη εξέταση με ένα οφθαλμοσκόπιο που μπορεί να απεικονίσει την περιοχή μέσα στο μάτι σας.
Μπορεί να χρειαστεί να διασταλεί η κόρη σας για αυτό το τμήμα της εξέτασης. Το οπτικό σας νεύρο μπορεί να διογκωθεί ή να φλεγμαίνει ως αποτέλεσμα ορισμένων παθήσεων, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας ή ο υδροκέφαλος (πίεση υγρού στον εγκέφαλο).
Ο γιατρός σας θα ελέγξει την όρασή σας για να διαπιστώσει αν μπορείτε να βλέπετε σε όλα τα οπτικά σας πεδία. Αυτό το τμήμα της εξέτασης των κρανιακών νεύρων δεν είναι το ίδιο με την εξέταση οπτικής οξύτητας, η οποία μπορεί να εντοπίσει προβλήματα όπως η μυωπία και η υπερμετρωπία. Αυτά τα προβλήματα αξιολογούνται με μια οφθαλμολογική εξέταση, η οποία είναι μια πιο λεπτομερής εξέταση της κοντινής και μακρινής σας όρασης.
3η, 4η και 6η εγκεφαλική συζυγία
Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει το κοινό κινητικό νεύρο (τρία), το τροχιλιακό νεύρο (τέσσερα) και το απαγωγό νεύρο (έξι) ζητώντας σας να μετακινήσετε τα μάτια σας πάνω και κάτω και από τη μία πλευρά στην άλλη. Αυτά τα νεύρα ελέγχουν την κίνηση των ματιών.
Συνήθως, οι βλάβες δεν προκαλούν εμφανή προβλήματα στην κίνηση των ματιών, αλλά μπορεί να προκαλέσουν διπλωπία. Μερικές φορές, ο νυσταγμός (σπασμωδικές κινήσεις των ματιών) μπορεί να είναι σημάδι ασθένειας, όπως η παρεγκεφαλιδική συμμετοχή στη σκλήρυνση κατά πλάκας.
5η εγκεφαλική συζυγία
Η αίσθηση του προσώπου σας θα εξεταστεί με ένα ελαφρύ άγγιγμα για να αξιολογηθεί το τρίδυμο νεύρο, το οποίο είναι το πέμπτο κρανιακό νεύρο. Η μειωμένη αίσθηση ή μια δυσάρεστη αίσθηση μπορεί να υποδεικνύει προβλήματα με αυτό το νεύρο.
7η εγκεφαλική συζυγία
Οι κινήσεις του προσώπου σας αξιολογούνται κατά την αξιολόγηση του προσωπικού σας νεύρου, το οποίο είναι το έβδομο κρανιακό νεύρο. Η βλάβη του προσωπικού σας νεύρου προκαλεί αδυναμία μιας ολόκληρης πλευράς του προσώπου σας, συμπεριλαμβανομένου του μετώπου σας.
Εάν όμως το κάτω μέρος του προσώπου σας είναι αδύναμο στη μία πλευρά με φυσιολογική δύναμη στο μέτωπο, τότε το πρόβλημα προκαλείται από βλάβη στον εγκέφαλο και όχι στο προσωπικό νεύρο.
8η εγκεφαλική συζυγία
Το αιθουσαίο νεύρο, το οποίο είναι το όγδοο κρανιακό νεύρο, ελέγχει την ακοή και την ισορροπία σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας ρωτήσει αν μπορείτε να ακούτε απαλούς ήχους και να αισθάνεστε τις δονήσεις ενός διαπασών.
Εάν έχετε κάποιο πρόβλημα ακοής, ένα εξειδικευμένο τεστ ακοής με ειδικό εξοπλισμό μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε συγκεκριμένες καταστάσεις και να κάνετε διάκριση μεταξύ νευρικών προβλημάτων και προβλημάτων στο σύστημα αγωγιμότητας του αυτιού. Ένα πρόβλημα αυτού του νεύρου μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρές ζαλάδες και προβλήματα ισορροπίας.
9η και12η εγκεφαλική συζυγία
Το γλωσσοφαρυγγικό νεύρο ( 9) και το υπογλώσσιο νεύρο ( 12) ελέγχουν τις κινήσεις της γλώσσας, την αίσθηση της γλώσσας, τη γεύση και την παραγωγή σάλιου. Ο γιατρός σας θα ελέγξει αυτές τις λειτουργίες ζητώντας σας να ανοίξετε το στόμα σας και να μετακινήσετε τη γλώσσα σας από άκρη σε άκρη.
Επιπλέον, ένα από τα μόνα δυσάρεστα μέρη της νευρολογικής εξέτασης είναι όταν ο γιατρός σας ελέγχει το αντανακλαστικό του πνιγμού σας. Θα σας ζητηθεί να ανοίξετε το στόμα σας ώστε ο γιατρός σας να τοποθετήσει ένα ξυλάκι κοντά στο πίσω μέρος του λαιμού σας.
Το αντανακλαστικό του πνιγμού αποτελεί σημαντικό μέρος της νευρολογικής εξέτασης όταν ένα άτομο δεν έχει τις αισθήσεις του, αλλά ο γιατρός σας μπορεί να το παραλείψει εάν δεν έχετε σημεία ή συμπτώματα που να υποδεικνύουν πρόβλημα με αυτή τη λειτουργία.
10η εγκεφαλική συζυγία
Το πνευμονογαστρικό σας νεύρο είναι το 10ο κρανιακό νεύρο και επηρεάζει λειτουργίες όπως ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή σας, επομένως δεν είναι πιθανό να γίνει εστιασμένη εξέταση αυτού του νεύρου.