Έχετε ακούσει για τα οιστρογόνα και για το πώς τα χαμηλά επίπεδά τους μπορούν να επιφέρουν χάος στον οργανισμό σας, ιδίως κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης και της μετεμμηνόπαυσης.
Για σκεφτείτε τις εξάψεις, την αύξηση του σωματικού βάρους και την κολπική ξηρότητα.
Αλλά οι ορμόνες αυτές δεν είναι και τόσο κακές.
Στην πραγματικότητα, έχουν ορισμένες θετικές επιδράσεις, όπως για παράδειγμα στην προστασία της καρδιάς και του εγκεφάλου σας, στη βελτίωση της μυϊκής μάζας, στην τόνωση της διάθεσής σας και στη βελτίωση της σεξουαλικής σας ζωής.
Τι είναι τα οιστρογόνα;
Τα οιστρογόνα είναι μια ομάδα ορμονών που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη φυσιολογική σεξουαλική και αναπαραγωγική ανάπτυξη των γυναικών.
Είναι επίσης ορμόνες του φύλου. Οι ωοθήκες της γυναίκας παράγουν τα περισσότερα οιστρογόνα, αν και τα επινεφρίδια και τα λιποκύτταρα παράγουν επίσης μικρές ποσότητες των εν λόγω ορμονών.
Εκτός από τη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου, τα οιστρογόνα επηρεάζουν το αναπαραγωγικό σύστημα, το ουροποιητικό σύστημα, την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία, τα οστά, τους μαστούς, το δέρμα, τα μαλλιά, τους βλεννογόνους, τους πυελικούς μύες και τον εγκέφαλο.
Τα δευτερεύοντα σεξουαλικά χαρακτηριστικά, όπως οι τρίχες στο εφηβαίο και στις μασχάλες, αρχίζουν επίσης να αναπτύσσονται όταν αυξάνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων.
Πολλά συστήματα οργάνων, συμπεριλαμβανομένου του μυοσκελετικού και του καρδιαγγειακού συστήματος, καθώς και ο εγκέφαλος επηρεάζονται από τα οιστρογόνα.
Ποιοι είναι οι τύποι οιστρογόνων;
Υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες οιστρογόνων:
- Η οιστρόνη (Ε1) είναι η κύρια μορφή οιστρογόνων που παράγει το σώμα σας μετά την εμμηνόπαυση.
- Η οιστραδιόλη (Ε2) είναι η πρωταρχική μορφή οιστρογόνων στο σώμα σας κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής σας ηλικίας. Είναι η πιο ισχυρή μορφή οιστρογόνου.
- Η οιστριόλη (Ε3) είναι η πρωταρχική μορφή οιστρογόνου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τα οιστρογόνα, όπως όλες οι ορμόνες, είναι ένας χημικός αγγελιοφόρος. Δίνει εντολή στο σώμα σας πότε να ξεκινήσει και να σταματήσει διεργασίες που επηρεάζουν τη σεξουαλική και αναπαραγωγική σας υγεία.
Αυτές οι διαδικασίες προκαλούν σημαντικές αλλαγές στο σώμα σας.
- Εφηβεία
Τα επίπεδα των οιστρογόνων αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εφηβείας.
Η αύξηση αυτή οδηγεί στην εμφάνιση δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου, όπως το στήθος και αλλαγές στη συνολική σύνθεση του σώματος (όπως οι καμπύλες).
- Εμμηνορροϊκός κύκλος
Μαζί με τις ορμόνες που παράγονται στον εγκέφαλό σας (FSH και LH) και την προγεστερόνη, τα οιστρογόνα παίζουν σημαντικό ρόλο στον εμμηνορροϊκό σας κύκλο.
Αυτές οι ορμόνες συνυπάρχουν σε μια λεπτή ισορροπία για να διατηρείται η περίοδός σας τακτική.
Τα οιστρογόνα παίζουν ρόλο στην ωορρηξία (όταν οι ωοθήκες σας απελευθερώνουν ένα ωάριο) και παχαίνουν την εσωτερική επένδυση της μήτρας σας (ενδομήτριο) για να την προετοιμάσουν για εγκυμοσύνη.
- Εγκυμοσύνη & Γονιμότητα
Τα οιστρογόνα κορυφώνονται τις ημέρες που προηγούνται της ωορρηξίας. Αυτή είναι η πιο γόνιμη περίοδός σας.
Ταυτόχρονα, τα οιστρογόνα αραιώνουν την τραχηλική σας βλέννα, ένα υγρό μέσα στο οποίο πρέπει να κολυμπήσει το σπέρμα για να φτάσει και να γονιμοποιήσει ένα ωάριο.
Αυτές οι αλλαγές που προκαλούνται από τα οιστρογόνα καθιστούν ευκολότερο για εσάς το να μείνετε έγκυος εάν έχετε σεξουαλική επαφή.
Ανεξάρτητα από το πού βρίσκεστε στον εμμηνορροϊκό σας κύκλο, η παρουσία οιστρογόνων καθιστά πιο άνετη τη σεξουαλική επαφή. Διατηρεί τα κολπικά σας τοιχώματα παχιά, ελαστικά και λιπασμένα, μειώνοντας τον πόνο που σχετίζεται με το διεισδυτικό σεξ.
- Εμμηνόπαυση
Τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν κατά την περιεμμηνόπαυση, την περίοδο ακριβώς πριν από την εμμηνόπαυση.
Η περιεμμηνόπαυση μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση. Η εμμηνόπαυση αρχίζει επίσημα όταν δεν έχετε περίοδο για 12 μήνες.
Συνήθως αυτό συμβαίνει γύρω στην ηλικία των 51 ετών. Με την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα των οιστρογόνων σας πέφτουν και δεν έχετε πλέον ωορρηξία.
Η μείωση των οιστρογόνων μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως κολπική ξηρότητα, αλλαγές στη διάθεση, νυχτερινές εφιδρώσεις και εξάψεις.
Τα πρωτογενή οιστρογόνα στο σώμα σας αλλάζουν από οιστραδιόλη (Ε2) σε οιστρόνη (Ε1) κατά την εμμηνόπαυση.
Οφέλη των οιστρογόνων
Γνωστά κυρίως για το γεγονός ότι βοηθούν το αναπαραγωγικό σύστημα, η έρευνα δείχνει τώρα ότι τα οιστρογόνα βοηθούν σχεδόν κάθε σύστημα οργάνων.
- Προστατεύουν την καρδιά σας
Τα οιστρογόνα κάνουν καλό στην καρδιά σας, διατηρώντας τον καρδιαγγειακό ιστό υγιή. Συμβάλλουν επίσης στη διατήρηση της αρτηριακής σας πίεσης σε σταθερή κατάσταση.
Και όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων σας είναι υψηλά, βοηθούν στη διατήρηση των τριγλυκεριδίων του αίματος (ένας τύπος λίπους) σε χαμηλά επίπεδα, αυξάνουν την HDL χοληστερόλη ( την καλή) και μειώνουν την LDL χοληστερόλη (την κακή).
Η σχέση μεταξύ των οιστρογόνων και της καρδιάς σας εξακολουθεί να βρίσκεται υπό μελέτη. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι οι καρδιακές παθήσεις αυξάνονται σε άτομα που υποβάλλονται σε αμφοτερόπλευρη ωοθηκεκτομή (αφαίρεση και των δύο ωοθηκών) πριν από την εμμηνόπαυση.
- Προστατεύουν τον εγκέφαλό σας
Τα οιστρογόνα προστατεύουν τον εγκέφαλό σας βοηθώντας στη διατήρηση της ομαλής ροής του αίματος.
Προστατεύουν επίσης από φλεγμονές και ασθένειες.
Βοηθούν ακόμη και στη διατήρηση της μνήμης και των λεπτών κινητικών δεξιοτήτων.
Εάν έχετε νιώσει πνευματική θολούρα – δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε ή χάνετε τον ειρμό της σκέψης σας – μπορεί να φταίνε τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων.
Αλλά η έρευνα δείχνει ότι η πνευματική θολούρα υποχωρεί μετά την εμμηνόπαυση, αν και δεν είναι απολύτως σαφές αν αυτό έχει να κάνει με τα επίπεδα των οιστρογόνων.
Μια μελέτη δείχνει ότι όσο περισσότερο καιρό ένα άτομο έχει εκτεθεί σε οιστρογόνα τόσο καλύτερη είναι η υγεία του εγκεφάλου του καθώς γερνάει.
- Βελτιώνουν τη μυϊκή σας μάζα και την οστική σας πυκνότητα
Οι συγκεκριμένες ορμόνες διαδραματίζουν επίσης ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη των οστών σας και στη βελτίωση της μυϊκής σας μάζας.
Συμβάλλουν στην προστασία από την οστεοπόρωση, μια κατάσταση κατά την οποία τα οστά γίνονται αδύναμα και εύθραυστα από την απώλεια ιστού.
Στην εμμηνόπαυση, η μάζα των οστών μειώνεται λόγω της μείωσης των οιστρογόνων και έτσι καθίστανται αδύναμα και εύθραυστα με αυξημένη τάση να σπάνε εύκολα.
- Βελτιώνουν τη διάθεσή σας
Αυτές οι διακυμάνσεις της διάθεσης που έχετε ακριβώς πριν από τον εμμηνορροϊκό σας κύκλο μπορεί να οφείλονται στα μεταβαλλόμενα επίπεδα οιστρογόνων.
Οι συγκεκριμένες ορμόνη είναι γνωστό ότι συμβάλλουν στη διατήρηση των επιπέδων της σεροτονίνης σε σταθερά επίπεδα (πρόκειται για την ορμόνη της καλής διάθεσης) και βοηθούν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των ενδορφινών.
Μπορεί ακόμη να βοηθήσουν στην προστασία των νεύρων και στην τόνωση της ανάπτυξής τους.
Αλλά οι ερευνητές προσπαθούν ακόμη να καταλάβουν αν τα χαμηλά ή τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή σας.
- Βελτιώνουν το σεξ
Τα οιστρογόνα είναι ζωτικής σημασίας όσον αφορά τη σεξουαλική σας ζωή. Η ορμόνες αυτές διατηρούν τον κόλπο σας λιπαρό, ώστε το σεξ να είναι απολαυστικό.
Όταν τα επίπεδα οιστρογόνων είναι χαμηλά, τα τοιχώματα του κόλπου σας λεπταίνουν και παράγουν λιγότερο λιπαντικό.
Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, η ελαστικότητα του κόλπου σας θα μειωθεί. Το σεξ μπορεί να είναι πολύ επώδυνο.
Ευτυχώς, η χρήση κολπικών κρεμών ή λοσιόν μπορεί να βοηθήσει.
Μήπως πρέπει να πάρετε οιστρογόνα;
Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε τη σωστή απάντηση.
Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να επιβεβαιώσουν αν τα επίπεδα οιστρογόνων σας είναι χαμηλά, αλλά δεν θεωρείται ότι βρίσκεστε σε εμμηνόπαυση μέχρι να μην έχετε εμμηνορροϊκό κύκλο για ένα ολόκληρο έτος.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορεί να αντιμετωπίσετε:
- εξάψεις.
- νυχτερινές εφιδρώσεις.
- μεταπτώσεις της διάθεσης.
- κολπική ξηρότητα.
Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, η οποία βοηθά στη συμπλήρωση των οιστρογόνων.
Η προγεστερόνη, μια άλλη ορμόνη που βοηθά το αναπαραγωγικό σύστημα, μπορεί επίσης να προστεθεί εφόσον δεν έχετε υποβληθεί σε υστερεκτομή.
Τα οιστρογόνα μπορούν να χορηγηθούν μέσω φαρμάκων από το στόμα, επιθεμάτων, γέλης, κρέμας ή σπρέι.
Υπάρχουν επίσης διαφορετικά επίπεδα οιστρογόνων που μπορείτε να πάρετε.
Ο γιατρός σας θα συνεργαστεί μαζί σας για να βρείτε τη σωστή δοσολογία.
Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν προβληματισμοί σχετικά με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης λόγω του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού, διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων, η έρευνα δείχνει τώρα ότι τα οιστρογόνα μπορούν να είναι ευεργετικά εάν η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αρχίσει νωρίτερα παρά αργότερα.
Χάρη σε αυτές τις μελέτες, οι γιατροί και οι ερευνητές κατανοούν καλύτερα ποιος θα ωφεληθεί περισσότερο από τη θεραπεία με οιστρογόνα και ποιος θα πρέπει να δοκιμάσει άλλες θεραπείες.
Οι παράγοντες κινδύνου και οι παρενέργειες που σχετίζονται με τη χρήση οιστρογόνων είναι οι εξής:
- Θρόμβοι αίματος. Τα οιστρογόνα αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβων αίματος, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή προσβολή, ακόμη και θάνατο.
- Καρκίνος. Τα οιστρογόνα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, συγκεκριμένα καρκίνο του μαστού. Μιλήστε με έναν γιατρό για το προσωπικό σας ιατρικό ιστορικό, το οικογενειακό σας ιστορικό και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
- Ανωμαλίες κατά τη γέννηση. Εάν χρησιμοποιείτε οιστρογόνα ή ορμονοθεραπεία και μείνετε έγκυος, η εγκυμοσύνη σας μπορεί να τερματιστεί πρόωρα. Εάν είστε σε θέση να κυοφορήσετε μέχρι τέλους, οι γενετικές ανωμαλίες είναι συχνές για τα μωρά που γεννιούνται από γυναίκες που χρησιμοποιούν οιστρογόνα.
- Πυκνός ιστός του μαστού. Οι γυναίκες που λαμβάνουν οιστρογόνα μπορεί να αναπτύξουν πυκνό ιστό του μαστού. Ο πυκνός ιστός δυσχεραίνει την εξέταση των μαστογραφιών, οπότε ο εντοπισμός του καρκίνου του μαστού στα αρχικά του στάδια μπορεί να είναι δύσκολος.
Εάν αντιμετωπίζετε εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις, υπάρχει μια θεωρία που ονομάζεται θεωρία του συγχρονισμού, η οποία λέει ότι πρέπει να ξεκινήσετε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αμέσως μόλις μπείτε στην εμμηνόπαυση.
Σε εκείνο το χρονικό σημείο, τα οφέλη υπερτερούν του κινδύνου.
Αν όμως περιμένετε 10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση για να ξεκινήσετε τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού, εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιαγγειακής νόσου αυξάνεται, υπερσκελίζοντας τα οφέλη.
