Γενικά
Τα περισσότερα παιδιά έχουν ατυχήματα καθώς μαθαίνουν να πηγαίνουν στην τουαλέτα, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία τους το παθαίνει σπάνια – και το πρόβλημα συνήθως εξαφανίζεται από μόνο του.
Ωστόσο, μερικές φορές η ημερήσια ακράτεια ούρων ή η νυκτερινή ούρηση στο κρεβάτι, το “βρέξιμο” των σεντονιών (που ονομάζεται νυχτερινή ενούρηση) επιμένει.
Και όταν συμβαίνει αυτό, είναι καλή ιδέα να εξεταστεί το πρόβλημα από παιδοουρολόγο.
“Το ένα τρίτο των παιδιών που βρέχουν το κρεβάτι του θα συνεχίσουν να έχουν ακράτεια ούρων (σε διαφορετικό βαθμό) για το υπόλοιπο της ζωής τους“, λέει ο Israel Franco, MD, παιδοουρολόγος του Yale Medicine και διευθυντής του προγράμματος παιδιατρικής ουροδόχου κύστης και ακράτειας.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα κορίτσια που πάσχουν από έναν τύπο ακράτειας που ονομάζεται υπερδραστήρια κύστη.
Το βρέξιμο του κρεβατιού και η ακράτεια κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί επίσης να είναι οικογενειακό φαινόμενο.
Οι πιθανότητες να έχει ένα παιδί ακράτεια ούρων είναι μεγαλύτερες αν το είχε ένας γονιός του, και ακόμη μεγαλύτερες αν και οι δύο γονείς έβρεχαν το κρεβάτι ή το παντελόνι τους κατά την παιδική τους ηλικία.
Τύποι ενούρησης
Οι γιατροί χωρίζουν την ενούρηση σε 4 τύπους. Ένα παιδί μπορεί να έχει έναν ή περισσότερους από αυτούς τους τύπους:
- Ημερήσια ενούρηση. Πρόκειται για το βρέξιμο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Νυχτερινή ενούρηση. Αυτό σημαίνει βρέξιμο κατά τη διάρκεια της νύχτας (το παιδί “κατουριέται” στον ύπνο του και μουσκεύει το κρεβάτι). Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος ενούρησης.
- Πρωτογενής ενούρηση. Η ενούρηση που παρουσιάζει ένα παιδί που δεν έχει “ολοκληρώσει” πλήρως την εκπαίδευση του στη χρήση της τουαλέτας.
- Δευτερογενής ενούρηση. Αυτή εκδηλώνεται όταν ένα παιδί έχει περάσει μία περίοδο χωρίς
- προβλήματα αλλά στη συνέχεια η ενούρηση επανεμφανίζεται.
Τι είναι η παιδιατρική ακράτεια;
Να πώς λειτουργεί κανονικά η ούρηση στα παιδιά και στους ενήλικες.
Η ουροδόχος κύστη, ένα μικρό όργανο σε σχήμα μπαλονιού, δέχεται και αποθηκεύει τα ούρα που παράγονται από τα νεφρά.
Οι μύες της ουροδόχου κύστης παραμένουν χαλαροί ενώ η κύστη γεμίζει με ούρα.
Στη συνέχεια, όταν βολεύει, η ουροδόχος κύστη συστέλλεται και αδειάζει μέσω της ουρήθρας – οπότε και οι σφιγκτήρες και οι μύες του πυελικού εδάφους χαλαρώνουν για να αφήσουν τα ούρα να περάσουν και σφίγγουν στη συνέχεια για να τα σταματήσουν.
Όταν όμως τα παιδιά έχουν ακράτεια ούρων, απελευθερώνουν ακούσια ούρα ακόμη και μετά την εκπαίδευση τους στη χρήση της τουαλέτας ή του γιογιό.
Αυτό μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας.
Τα περισσότερα παιδιά εκπαιδεύονται στο γιογιό μέχρι την ηλικία των 5 ετών και εκείνα που δεν έχουν εκπαιδευτεί πλήρως μέχρι τότε ή που συνεχίζουν να έχουν “ατυχήματα” μπορεί να έχουν υποκείμενη ιατρική πάθηση ή άλλο ζήτημα που προκαλεί το πρόβλημα.
Εάν ένα παιδί ηλικίας μεταξύ 5 και 18 ετών έχει δύο ή περισσότερα επεισόδια διαβροχής το μήνα, ενδέχεται να χρήζει θεραπείας για να αποκτήσει τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης του.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι παιδιατρικών συμπτωμάτων ούρησης και ακράτειας;
Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους τύπους ακράτειας, οι οποίοι είναι οι ακόλουθοι:
- Σύνδρομο επείγουσας ούρησης: Τα παιδιά που αισθάνονται την ανάγκη να ουρούν συχνότερα από το κανονικό, λέγεται ότι έχουν υπερδραστήρια κύστη.
- Δυσλειτουργική κένωση: Ο σφιγκτήρας μυς συστέλλεται όταν η κύστη προσπαθεί να αδειάσει, οπότε τα ούρα κατακρατούνται, με αποτέλεσμα το παιδί να πηγαίνει πιο συχνά τουαλέτα.
- Τεμπέλικη ή υπολειτουργική κύστη: Ως εκ τούτου, τα παιδιά καταλήγουν να επισκέπτονται την τουαλέτα πιο συχνά.
- Νευρογενής ουροδόχος κύστη: Αυτή είναι η διάγνωση όταν τα συμπτώματα της ουροδόχου κύστης σχετίζονται με μια νευρολογική πάθηση, όπως η δισχιδής ράχη ή ο τραυματισμός του νωτιαίου μυελού.
Η ακράτεια είναι πιο συχνή στα αγόρια ή στα κορίτσια;
Τα προβλήματα ενούρησης του κρεβατιού είναι πιο συχνά στα αγόρια, ειδικά όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό νυχτερινής ενούρησης.
Η ακράτεια κατά τη διάρκεια της ημέρας εμφανίζεται συχνότερα στα κορίτσια.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ημερήσιας και νυχτερινής ακράτειας;
- Η ακράτεια κατά τη διάρκεια της ημέρας εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας 5 ετών και άνω.
- Η νυχτερινή ακράτεια (νυχτερινή ενούρηση) συνήθως δεν διαγιγνώσκεται πριν από την ηλικία των 7 ετών, επειδή το να μένει κανείς στεγνός όλη τη νύχτα μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να επιτευχθεί από το να μένει στεγνός κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ένα μικρό ποσοστό παιδιών θα συνεχίσει να έχει προβλήματα και στην ενήλικη ζωή.
Τι προκαλεί την παιδιατρική ακράτεια ούρων;
Μια σειρά από προβλήματα μπορεί να σχετίζονται με το βρέξιμο του κρεβατιού ενός παιδιού και με τα ατυχήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως:
- Δυσκοιλιότητα: Λόγω του ότι τα νεύρα του ορθού και της ουροδόχου κύστης βρίσκονται σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους στη σπονδυλική στήλη, υπάρχει ανάμειξη των σημάτων που μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις της ουροδόχου κύστης και να οδηγήσει σε ακράτεια ούρων.
- Ελλιπής ή πρόωρη εκπαίδευση στην τουαλέτα: Μερικές φορές η πρόωρη εκπαίδευση στο γιογιό οδηγεί τα παιδιά στο να πιέζουν για να ουρήσουν (τα ούρα πρέπει να απελευθερώνονται χωρίς να πιέζονται). Όταν συμβαίνει αυτό, οι μύες του πυελικού εδάφους δεν χαλαρώνουν και τελικά το παιδί μπορεί να αναπτύξει προβλήματα με την ούρηση.
- Υπερδραστηριότητα της ουροδόχου κύστης: Η ουροδόχος κύστη του παιδιού μπορεί να συστέλλεται ακούσια και να απελευθερώνει ούρα πριν γεμίσει.
- Βαθύς ύπνος: Όταν ένα παιδί δεν ξυπνάει από τον ύπνο για να ουρήσει, το βρέξιμο του κρεβατιού μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα.
- Γονικό ιστορικό: Αν εσείς είχατε αυτό το πρόβλημα μεγαλώνοντας, τα παιδιά σας είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν το ίδιο πρόβλημα.
- Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος: Τα ατυχήματα με την ούρηση μπορεί να συνοδέυουν λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης.
- Σεξουαλική κακοποίηση: Προβλήματα ακράτειας μπορεί να αναπτυχθούν μετά από σεξουαλική κακοποίηση των κοριτσιών.
- Αναπτυξιακά ζητήματα: Παιδιά με αναπτυξιακή καθυστέρηση ή παιδιά που δυσκολεύονται με τις εκτελεστικές τους λειτουργίες για άλλους λόγους μπορεί να έχουν προβλήματα με την τουαλέτα.
- Άλλες ιατρικές καταστάσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ακράτεια των παιδιών μπορεί να προκαλείται από άλλη ιατρική κατάσταση ή ασθένειες, όπως για παράδειγμα διαβήτη τύπου 1, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, άγχος, κατάθλιψη, αντιδραστική συμπεριφορά, ψυχαναγκαστική συμπεριφορά ή εγκεφαλική παράλυση.
Ορισμένα παιδιά έχουν νευρογενή ουροδόχο κύστη, που αναφέρθηκε παραπάνω, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μια υποκείμενη νευρολογική πάθηση (όπως η δισχιδής ράχη) που διακόπτει τα νευρολογικά σήματα από την ουροδόχο κύστη προς τον εγκέφαλο.
Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες για την ακράτεια ούρων στα παιδιά;
Υπάρχει δυνατότητα παροχής βοήθειας, όπως:
- Διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (TENS): Πρόκειται για μια ανώδυνη και μη επεμβατική θεραπεία. Ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού, το παιδί ή ο γονέας τοποθετεί μια φθηνή, φορητή συσκευή στην ιερή περιοχή του κάτω μέρους της πλάτης.
Η συσκευή στέλνει ένα ηλεκτρικό σήμα μέσω των νεύρων, που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, στον εγκέφαλο.
Αυτά τα ηλεκτρικά σήματα μπορούν να διακόψουν τα αντανακλαστικά που εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία της ουροδόχου κύστης. - Βιοανάδραση: Ειδικοί αισθητήρες τοποθετούνται στο δέρμα κοντά στον πρωκτό για τη μέτρηση της δύναμης των μυών του πυελικού εδάφους.
Χρησιμοποιώντας γραφικά και ήχους σε υπολογιστή, η θεραπεία βιοανάδρασης μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να εκτελέσουν ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών. - Ουροθεραπεία: Το παιδί μαθαίνει να πηγαίνει στην τουαλέτα με βάση ένα πρόγραμμα και να χρησιμοποιεί σωστές τεχνικές κένωσης της κύστης και του εντέρου.
Σε ποσοστό έως και 50% των περιπτώσεων, η ουροθεραπεία μπορεί να λύσει το πρόβλημα της ακράτειας χωρίς περαιτέρω παρέμβαση.
- Φάρμακα: Χρησιμοποιούμε φάρμακα όσο το δυνατόν λιγότερο, αλλά όταν χρειάζεται, χρησιμοποιούνται διάφορες κατηγορίες φαρμάκων, όπως αντιχολινεργικά (οξυβουτυνίνη και σολιφενασίνη), άλφα αποκλειστές (ταμσουλόζη και τεραζοσίνη), βήτα 3 αγωνιστές (μιραμπεγρόν) και ακόμη και φάρμακα που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Τα αντιβιοτικά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως έσχατη λύση για τη θεραπεία των συχνών ουρολοιμώξεων.
Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε την αιτία των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων και να διορθώσουμε αυτό το πρόβλημα αντί να συνταγογραφούμε τυχαία αντιβιοτικά.
Ένα προβιοτικό όπως ο Lactobacillus GG συνιστάται συνήθως για τις επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. - Συμβουλευτική: Η γνωσιακή και συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει ορισμένα παιδιά να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά τους προκειμένου να διαχειριστούν την ακράτεια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να είναι μια καλύτερη μέθοδος για τη θεραπεία της υπερδραστήριας κύστης.
Η συμβουλευτική μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την κοινωνική αμηχανία που νιώθουν. - Χειρουργική επέμβαση: Μερικές φορές απαιτείται η χειρουργική διόρθωση ενός ανατομικού προβλήματος από έναν ουρολόγο.
Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να δοκιμάσω στο σπίτι για να αντιμετωπίσω την ακράτεια ούρων προτού επισκεφθώ γιατρό;
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να βοηθήσετε το παιδί σας να μείνει στεγνό κατά τη διάρκεια της νύχτας:
- Τρώτε το βραδινό σας τουλάχιστον τρεις ώρες πριν από τον ύπνο.
- Σταματήστε όλα τα υγρά μία ώρα πριν από τον ύπνο, και μην καταναλώνετε γάλα ή παγωτό από το βραδινό και μετά.
- Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας ουρεί τουλάχιστον πέντε φορές την ημέρα. Εάν δεν το κάνει, βεβαιωθείτε ότι πίνει αρκετά υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να το καταφέρει.
- Μάθετε αν το παιδί σας έχει δυσκοιλιότητα. Αποφύγετε τα σκληρά κόπρανα ή τις κενώσεις με διαφορά μεγαλύτερη των δύο ημερών μεταξύ τους.
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να πηγαίνει στην τουαλέτα ακριβώς πριν από τον ύπνο.
- Καταγράψτε πότε συμβαίνουν ατυχήματα και επισκεφθείτε έναν παιδοουρολόγο για αξιολόγηση εάν τα προβλήματα επιμένουν.
