Ο πολύποδας, ο οποίος μπορεί να είναι επίπεδος, υπερυψωμένος ή να έχει μίσχο, είναι μια μάζα στο παχύ έντερο ή στο ορθό.
Μπορεί να μην έχετε συμπτώματα, οπότε απαιτείται έλεγχος για να αποφευχθεί η μετεξέλιξη ενός πολύποδα σε καρκίνο του παχέος εντέρου.
Οι εξετάσεις για τον εντοπισμό των πολυπόδων είναι η κολονοσκόπηση, η σιγμοειδοσκόπηση, η εξέταση κοπράνων και η αξονική τομογραφία.
Τι είναι ο πολύποδας του παχέος εντέρου;
Ο πολύποδας του παχέος εντέρου είναι μια μάζα στην εσωτερική επένδυση του παχέος εντέρου ή του ορθού.
Ένας πολύποδας μπορεί να έχει ποικίλα σχήματα και να είναι επίπεδος, ελαφρώς υπερυψωμένος (ονομάζεται άμισχος) ή με μίσχο (ονομάζεται έμμισχος).
Υπάρχουν διαφορετικοί μικροσκοπικοί τύποι πολυπόδων (για τον προσδιορισμό των οποίων απαιτείται μικροσκόπιο), και τα αδενώματα ή οι άμισχοι οδοντωτοί πολύποδες μπορούν τελικά να εξελιχθούν με την πάροδο του χρόνου και να μετατραπούν σε καρκίνο.
Η διενέργεια προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και η αφαίρεση των πολυπόδων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Είναι όλοι οι πολύποδες του παχέος εντέρου καρκινικοί;
Η συντριπτική πλειονότητα των πολυπόδων ΔΕΝ είναι καρκινικοί ή έστω προκαρκινικοί.
Οι πολύποδες που δεν έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε καρκίνο είναι οι μικροί υπερπλαστικοί πολύποδες, οι φλεγμονώδεις πολύποδες και οι αμαρτοματώδεις πολύποδες που δεν αποτελούν μέρος ενός κληρονομικού συνδρόμου πολυπόδων.
Ο προκαρκινικός πολύποδας που μπορεί να μετατραπεί σε καρκίνο ονομάζεται αδένωμα.
Οι δύο συνηθέστεροι τύποι πολυπόδων του παχέος εντέρου είναι οι υπερπλαστικοί πολύποδες και τα αδενώματα.
Συνήθως, όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος του αδενώματος, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να υπάρχουν στον πολύποδα καρκίνος ή προκαρκινικά κύτταρα.
Δεδομένου ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η ακριβής φύση ενός πολύποδα, οι πολύποδες που εντοπίζονται κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης αφαιρούνται και αποστέλλονται στο εργαστήριο για μικροσκοπική ανάλυση.
Τι προκαλεί τους πολύποδες του παχέος εντέρου και ποιοι τους εμφανίζουν;
Οι πολύποδες εντοπίζονται στο 30% περίπου του ενήλικου πληθυσμού άνω των 45-50 ετών.
Άνδρες και γυναίκες όλων των εθνικοτήτων διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης πολυπόδων παχέος εντέρου και καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ένας πολύποδας είναι το αποτέλεσμα γενετικών αλλαγών στα κύτταρα του βλεννογόνου του παχέος εντέρου που επηρεάζουν τον φυσιολογικό κύκλο της ζωής των κυττάρων.
Πολλοί παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ή τον ρυθμό αυτών των αλλαγών.
Οι παράγοντες σχετίζονται με τη διατροφή σας, τον τρόπο ζωής, την μεγαλύτερη ηλικία, το φύλο και την κληρονομικότητα.
Σημαντικοί παράγοντες του τρόπου διαβίωσης που προδιαθέτουν για πολύποδες και καρκίνο του παχέος εντέρου (καθιστώντας σας πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση αυτών των παθήσεων) είναι οι εξής:
- Το κάπνισμα.
- Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Η απουσία σωματικής άσκησης.
- Το υπερβολικό βάρος.
- Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και υπερβολικά πολύ κόκκινου κρέατος (αντί για μία κυρίως φυτική διατροφή).
Άλλοι παράγοντες είναι:
- Η αφροαμερικανική καταγωγή.
- Η ύπαρξη προσωπικού ιστορικού πολυπόδων του παχέος εντέρου ή καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Η ύπαρξη προσωπικού ιστορικού φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (νόσος του Crohn ή ελκώδης κολίτιδα) ή πρωτοπαθούς σκληρυντικής χολαγγειίτιδας.
Ποια είναι τα συμπτώματα των πολυπόδων του παχέος εντέρου;
Οι περισσότεροι πολύποδες του παχέος εντέρου και ο πρώιμος, ιάσιμος καρκίνος του παχέος εντέρου δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, γι’ αυτό και συνιστάται ο προσυμπτωματικός έλεγχος.
[ruby_related heading=”Περισσότερα άρθρα” total=5 layout=1]
Ωστόσο, όταν εμφανίζονται συμπτώματα, αυτά ενδέχεται να είναι τα εξής:
- Αιμορραγία από το ορθό (το τελευταίο τμήμα του πεπτικού σωλήνα που επιτρέπει την έξοδο των κοπράνων από το σώμα), η οποία μπορεί να γίνει αντιληπτή με γυμνό μάτι ή να ανιχνευθεί μικροσκοπικά με εξέταση αίματος στα κόπρανα ή με εξέταση αίματος στα κόπρανα σε συνδυασμό με γενετική εξέταση κοπράνων.
- Ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία ή απώλεια βάρους.
- Αλλαγή του φυσιολογικού τρόπου κενώσεων του εντέρου.
- Κοιλιακό άλγος (σπάνια).
- Τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να αξιολογούνται για να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχουν πολύποδες ή καρκίνος του παχέος εντέρου.
Πώς διαγιγνώσκεται ο πολύποδας του παχέος εντέρου;
Ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει τους πολύποδες του παχέος εντέρου με διάφορους τρόπους, όπως:
- Κολονοσκόπηση: Μια διαδικασία κατά την οποία ένας μακρύς, λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας εισάγεται μέσω του ορθού και μέσα στο παχύ έντερο. Ο σωλήνας διαθέτει μια κάμερα που δείχνει εικόνες σε μια οθόνη και επιτρέπει την αφαίρεση των πολυπόδων.
- Σιγμοειδοσκόπηση: Ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας τοποθετείται μέσω του ορθού για να εξεταστεί το τελευταίο τρίτο του παχέος εντέρου (σιγμοειδές κόλον).
- Aξονική τομογραφία (CT): Μια ακτινολογική εξέταση που χρησιμοποιεί ακτινοβολία για τη δημιουργία εικόνων του παχέος εντέρου.
- Εξετάσεις κοπράνων: Δίνετε στο εργαστήριο ένα δείγμα κοπράνων, το οποίο θα εξεταστεί για αίμα ή γενετικές αλλαγές που υποδηλώνουν πολύποδες και καρκίνο. Εάν η εξέταση είναι θετική, απαιτείται κολονοσκόπηση.
- Εάν κάποια από τις τελευταίες εξετάσεις είναι μη φυσιολογική, θα πρέπει να γίνει κολονοσκόπηση για να ελεγχθούν οι πολύποδες και να αφαιρεθούν.
Τι συμβαίνει αν έχετε πολύποδα στο παχύ έντερο;
Όταν βρεθεί ένας πολύποδας του παχέος εντέρου, ο γιατρός σας θα τον αφαιρέσει και θα τον εξετάσει στο εργαστήριο για να διαπιστώσει ποιος είναι ο μικροσκοπικός του τύπος.
Ο γιατρός σας θα καθορίσει πότε θα πρέπει να κάνετε μια επαναληπτική εξέταση με βάση τον αριθμό, το μέγεθος και τη μικροσκοπική ανάλυση των πολυπόδων, σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου που έχετε.
Ποια είναι η θεραπεία για τους πολύποδες του παχέος εντέρου;
Η καλύτερη θεραπεία για τους πολύποδες του παχέος εντέρου είναι η πολυπεκτομή (ανώδυνη αφαίρεση του πολύποδα με κολονοσκόπιο κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης).
Ορισμένες φορές ένας πολύποδας είναι πολύ μεγάλος για να αφαιρεθεί πλήρως σε μία συνεδρία, απαιτώντας είτε πολλαπλές κολονοσκοπήσεις, είτε σπανιότερα ακόμη και χειρουργική επέμβαση για την πλήρη αφαίρεσή του.
Ποια παρακολούθηση θα χρειαστώ εάν διαγνωστώ με πολύποδες του παχέος εντέρου;
Η παρακολούθηση εξαρτάται από τον τύπο του πολύποδα που έχετε.
Οι μικροί υπερπλαστικοί πολύποδες που βρίσκονται στο κατώτερο παχύ έντερο συνήθως δεν απαιτούν παρακολούθηση και συνιστάται επαναληπτική κολονοσκόπηση σε 10 χρόνια, εφόσον δεν έχετε πρόσθετους επιβαρυντικούς παράγοντες (προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου κ.λπ.).
Οι υπερπλαστικοί πολύποδες στο άνω κόλον μπορεί να απαιτούν συχνότερες κολονοσκοπήσεις για την παρακολούθησή τους.
Οι αδενωματώδεις πολύποδες απαιτούν επαναληπτική κολονοσκόπηση (επιτήρησης) σε ένα διάστημα που βασίζεται στο μέγεθος του πολύποδα, τη μικροσκοπική εικόνα και τον αριθμό των πολυπόδων που έχετε.
Τα άτομα με προσωπικό ιστορικό πολυπόδων διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη νέων πολυπόδων.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η ποιότητα της προετοιμασίας του εντέρου σας, καθώς και το οικογενειακό σας ιστορικό, θα καθορίσουν επίσης πότε μπορεί να χρειαστείτε επαναληπτική κολονοσκόπηση.
Θα επανεμφανιστούν οι πολύποδες του παχέος εντέρου μετά την αφαίρεσή τους;
Οι πολύποδες δεν θα επανεμφανιστούν εάν αφαιρεθούν πλήρως.
Όταν ένα άτομο έχει ένα αδένωμα, ο κίνδυνος υποτροπής των πολυπόδων είναι 30-40% στα τρία χρόνια.
Δεδομένου ότι τα άτομα με πολύποδες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν νέους πολύποδες, συνιστάται κολονοσκόπηση παρακολούθησης.
Μπορούν να προληφθούν οι πολύποδες του παχέος εντέρου και ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Υπάρχει πιθανότητα να μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης πολυπόδων εάν:
- Αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και δεν είστε καπνιστές.
- Χάσετε τυχόν επιπλέον βάρος για να ομαλοποιήσετε τον δείκτη μάζας σώματος.
- Ασκείστε -που σημαίνει τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας και 2 συνεδρίες μυϊκής ενδυνάμωσης την εβδομάδα.
- Τρώτε τουλάχιστον 3-5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα.
- Αποφεύγετε τα λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα και το κόκκινο κρέας σε υπερβολική ποσότητα.
Χαμηλή δόση ασπιρίνης κάθε μέρα έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης πολυπόδων και καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η ασπιρίνη μπορεί να έχει παρενέργειες. Η χρήση, οι κίνδυνοι και τα οφέλη της ασπιρίνης θα πρέπει να συζητηθούν με το γιατρό σας.
Τίποτα δεν εγγυάται απολύτως την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά ο έλεγχος με κολονοσκόπηση είναι, μακράν, η καλύτερη επιλογή!
Συζητήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τον κατάλληλο έλεγχο.
