Η νευρική ανορεξία είναι μια σοβαρή, και μερικές φορές θανατηφόρα, διατροφική διαταραχή που επηρεάζει το 0,3% έως 0,4% των νεαρών γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η νευρική ανορεξία εμφανίζεται σε ποσοστό <1-4% των γυναικών στην Ευρώπη.
Οι έφηβοι μεταξύ 15 και 24 ετών με ανορεξία έχουν 12 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν σε σύγκριση με τους συνομήλικούς τους που έχουν την ίδια ηλικία.
Δεδομένου ότι η ασθένεια συχνά ξεκινάει στα εφηβικά χρόνια και μπορεί να αποβεί μοιραία αν δεν αντιμετωπιστεί, είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν τα σημάδια της ανορεξίας στους εφήβους.
Τα σημάδια της ανορεξίας στους εφήβους
Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που αναγκάζει το άτομο να περιορίζει σημαντικά αυτό που τρώει ή πίνει.
Ένα άτομο με ανορεξία είναι συχνά λιποβαρές, αλλά συνεχίζει να αισθάνεται υπέρβαρο ή “χοντρό”. Συχνά εκφράζεται μεγάλος φόβος από την πλευρά του ασθενούς να μην πάρει καθόλου βάρος, παρά το γεγονός ότι το άτομο είναι λιποβαρές.
Υπάρχουν πολλά και ποικίλα σημάδια ανορεξίας στους εφήβους, μεταξύ των οποίων σωματικά συμπτώματα καθώς και συμπτώματα συναισθηματικής φύσης και συμπεριφοράς.
Δεν είναι όλοι οι έφηβοι που πάσχουν από νευρική ανορεξία αποστεωμένοι. Η νευρική ανορεξία μπορεί επίσης να διαγνωστεί σε άτομα που έχουν χάσει πρόσφατα πολύ βάρος και βρίσκονται σε αυτό που πολλοί θα θεωρούσαν “φυσιολογικό βάρος”.
Σωματικά συμπτώματα:
- Δερματικό εξάνθημα και ξηρό δέρμα.
- Διάβρωση του σμάλτου των δοντιών
- Αίσθημα ψύχους
- Κακή κατάσταση των νυχιών
- Αραίωση των μαλλιών
Συναισθηματικά ή συμπεριφορικά συμπτώματα που εμφανίζει ο έφηβος:
- Συχνή παράλειψη γευμάτων με την οικογένεια και/ή άρνηση ότι πεινάει.
- Άγχος την ώρα του γεύματος, ισχυριζόμενος ότι έχει ήδη φάει και/ή βρίσκοντας δικαιολογίες για να αποφύγει τα γεύματα
- Προετοιμάζει περίτεχνα γεύματα για φίλους ή την οικογένεια αλλά σπάνια τα τρώει
- Κόβει το φαγητό σε μικρά κομμάτια ή το μετακινεί για να φαίνεται ότι τρώει
- Φοράει μεγάλα, φαρδιά ρούχα για να καλύψει το σώμα του
- Αποτραβιέται από τους φίλους του και αποφεύγει τις κοινωνικές εκδηλώσεις
- Αφιερώνει υπερβολικό χρόνο στο γυμναστήριο ή στην προπόνηση για αθλήματα
- Παραπονιέται ότι είναι “χοντρός” ή έχει εμμονή με τα ” προβληματικά” μέρη του σώματός του
- Επικεντρώνεται υπερβολικά στις διατροφικές ετικέτες ή δοκιμάζει συνεχώς περιοριστικές δίαιτες (όπως να μην τρώει υδατάνθρακες ή λίπος)
- Είναι κυκλοθυμικός, ανήσυχος ή καταθλιπτικός
- Αναπτύσσει τελετουργίες σχετικά με το φαγητό (κατανάλωση φαγητού με συγκεκριμένη σειρά, υπερβολικό μάσημα κ.λπ.)
Οι πιθανές συνέπειες της Νευρικής Ανορεξίας
Οι έφηβοι με νευρική ανορεξία στερούν από το σώμα τους τις απαραίτητες θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες συνέπειες για τη σωματική τους υγεία, όπως:
- Αναιμία (έλλειψη σιδήρου)
- Αμηνόρροια – εάν πρόκειται για γυναίκα, η ανορεξική γυναίκα μπορεί να μην αποκτήσει ποτέ την πρώτη της περίοδο ή οι περίοδοι της μπορεί να σταματήσουν ή να γίνουν λιγότερο συχνές
- Εύθραυστα οστά (οστεοπόρωση)
- Μειωμένη τεστοστερόνη (σε αγόρια με διατροφικές διαταραχές)
- Μειωμένη θυρεοειδής ορμόνη
- Αφυδάτωση/νεφρική ανεπάρκεια
- Καθυστέρηση της σωματικής ωρίμανσης (λόγω μειωμένης αυξητικής ορμόνης)
- Ξηρό δέρμα
- Οίδημα (πρήξιμο)
- Ανισορροπία ηλεκτρολυτών (που μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις)
- Γαστρεντερικά προβλήματα (φούσκωμα, δυσκοιλιότητα)
- Ανάπτυξη λεπτών τριχών σε όλο το σώμα που θυμίζουν χνούδι (lanugo)
- Απώλεια μαλλιών
- Καρδιακές παθήσεις
- Υπογονιμότητα
- Ακανόνιστος ή ασυνήθιστα αργός καρδιακός ρυθμός (βραδυκαρδία)
- Λιποθυμίες
- Χαμηλή αρτηριακή πίεση
- Απώλεια μνήμης/αποπροσανατολισμός
- Μυϊκή αδυναμία και απώλεια μυϊκής μάζας
- Κακή κυκλοφορία του αίματος
- Αδυναμία και κόπωση
Εκτός από τις σωματικές επιπτώσεις, η ανορεξία έχει συνδεθεί με μια πληθώρα συναισθηματικών και ψυχικών επιπτώσεων στην υγεία, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πολλοί έφηβοι με ανορεξία είναι συχνά ακραία τελειομανείς.
Παρά το γεγονός ότι συνήθως παίρνουν καλούς βαθμούς και διαπρέπουν στις εξωσχολικές δραστηριότητες, συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανάγκη να ελέγχουν τους ανθρώπους και τα πράγματα γύρω τους. Αυτά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορεί να είναι εμφανή ή μπορεί να είναι ανεπαίσθητα, αλλά σίγουρα παραπέμπουν σε μια τάση προς την ανορεξία.
Οι έφηβοι με νευρική ανορεξία μπορεί επίσης να έχουν συνυπάρχουσες διαταραχές ψυχικής υγείας, όπως:
- Αγχώδη διαταραχή
- Κατάθλιψη
- Διαταραχή χρήσης ουσιών
Η θεραπεία για την ανορεξία στους εφήβους
Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας που βρίσκεται στην εφηβεία μπορεί να πάσχει από διατροφική διαταραχή, αναζητήστε άμεσα θεραπεία. Μιλήστε με τον γιατρό του παιδιού σας για τις ανησυχίες σας και συζητήστε τις θεραπευτικές επιλογές, οι οποίες συχνά αποσκοπούν στα εξής:
- Να αποκαταστήσει το βάρος και τη διατροφή που έχει απολεσθεί λόγω σοβαρής δίαιτας και “καθάρσεων”
- Να αντιμετωπίσει τυχόν ψυχολογικές διαταραχές, όπως η διαστρέβλωση της εικόνας του σώματος, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και οι διαπροσωπικές ή συναισθηματικές συγκρούσεις
- Να επιτευχθεί μακροχρόνια ύφεση και αποκατάσταση ή πλήρης ανάρρωση.
Δεν υπάρχει μια θεραπεία που να ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη θεραπεία των εφήβων με ανορεξία την τελευταία δεκαετία. Η θεραπεία πρέπει να καθοδηγείται από γιατρό και επαγγελματία ψυχικής υγείας, οι οποίοι ασχολούνται με την ψυχολογική και σωματική υγεία του εφήβου καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας.
Η έγκαιρη παρέμβαση βελτιώνει τις πιθανότητες επιτυχούς ανάρρωσης ενός εφήβου από μια διατροφική διαταραχή, οπότε μην περιμένετε για να αναζητήσετε θεραπεία για το αγαπημένο σας πρόσωπο. Το πρώτο σας βήμα μπορεί να είναι να απευθυνθείτε σε έναν γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Η θεραπεία για μια διατροφική διαταραχή μπορεί να αποτελείται από διατροφική αποκατάσταση και ψυχοθεραπεία, όπως ατομική θεραπεία (θεραπεία με επίκεντρο τον έφηβο), οικογενειακή θεραπεία (“συστηματική οικογενειακή θεραπεία”) ή ακόμη και θεραπεία σε ίδρυμα. Δεν υπάρχουν εγκεκριμένα φάρμακα για τη θεραπεία της ανορεξίας.
Διατροφική αποκατάσταση του πάσχοντα από Νευρική Ανορεξία
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι για τους ασθενείς που δεν διατρέχουν κίνδυνο σύνδρομου επανασίτισης, τα πιο επιθετικά και ταχύτερα πρωτόκολλα σίτισης οδηγούν σε ταχύτερη ανάρρωση και καλύτερα συνολικά αποτελέσματα.
Δεν είναι ασυνήθιστο οι ημερήσιες θερμιδικές ανάγκες των ατόμων που αναρρώνουν από ανορεξία να φτάνουν τις 3.000 έως 5.000 θερμίδες ημερησίως για επαρκή αύξηση βάρους 1/2 έως 2 κιλά την εβδομάδα μέχρι την επίτευξη του βάρους-στόχου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους εφήβους που εξακολουθούν να αναπτύσσονται και τους νεαρούς ενήλικες.
Οι έφηβοι που συμμετέχουν σε θεραπεία με βάση την οικογένεια και με τους γονείς υπεύθυνους για την υποστήριξη της διατροφικής τους αποκατάστασης είναι συνήθως σε θέση να ξεκινήσουν με ασφάλεια με μια πρόσληψη 2.000 έως 2.500 θερμίδων ημερησίως.
Με την υποστήριξη και την παρακολούθηση μιας θεραπευτικής ομάδας, οι γονείς συχνά ενθαρρύνονται να αυξήσουν τα πλάνα των γευμάτων σε 3.000 έως 5.000 θερμίδες ημερησίως για την αποκατάσταση του βάρους του εφήβου.
