Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι μια πάθηση κατά την οποία οι ωοθήκες παράγουν μη φυσιολογική ποσότητα ανδρογόνων, δηλαδή ανδρικών γεννητικών ορμονών που συνήθως υπάρχουν στις γυναίκες σε μικρές ποσότητες.
Η ονομασία σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών περιγράφει τις πολυάριθμες μικρές κύστεις (σάκοι γεμάτοι υγρό) που σχηματίζονται στις ωοθήκες.
Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες με αυτή τη διαταραχή δεν έχουν κύστεις, ενώ ορισμένες γυναίκες χωρίς τη διαταραχή αναπτύσσουν κύστεις.
Η ωορρηξία λαμβάνει χώρα όταν ένα ώριμο ωάριο απελευθερώνεται από μια ωοθήκη.
Αυτό συμβαίνει για να μπορέσει το ωάριο να γονιμοποιηθεί από ένα αρσενικό σπερματοζωάριο.
Εάν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί, απομακρύνεται από το σώμα κατά τη διάρκεια της περίοδου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια γυναίκα δεν παράγει αρκετές από τις ορμόνες που απαιτούνται για την ωορρηξία.
Όταν δεν πραγματοποιείται ωορρηξία, οι ωοθήκες μπορεί να αναπτύξουν πολλές μικρές κύστεις.
Αυτές οι κύστεις παράγουν ορμόνες που ονομάζονται ανδρογόνα.
Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν συχνά υψηλά επίπεδα ανδρογόνων.
Το γεγονός αυτό μπορεί να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα στον εμμηνορρυσιακό κύκλο μιας γυναίκας. Και μπορεί να προκαλέσει πολλά από τα συμπτώματα του ΣΠΩ.
Η θεραπεία για το ΣΠΩ γίνεται συχνά με φαρμακευτική αγωγή.
Η φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να θεραπεύσει το ΣΠΩ, αλλά βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη ορισμένων προβλημάτων υγείας.
Τι προκαλεί το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Η ακριβής αιτία του ΣΠΩ δεν είναι σαφής.
Πολλές γυναίκες με το σύνδρομο αυτό έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη.
Αυτό σημαίνει ότι το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει σωστά την ινσουλίνη.
Τα επίπεδα ινσουλίνης συσσωρεύονται στο σώμα και μπορεί να προκαλέσουν υψηλότερα επίπεδα ανδρογόνων.
Η παχυσαρκία μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα ινσουλίνης και να επιδεινώσει τα συμπτώματα του συνδρόμου.
Το ΣΠΩ μπορεί επίσης να είναι οικογενές.
Είναι σύνηθες για αδελφές ή μητέρα και κόρη να έχουν ΣΠΩ.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες να έχετε ΣΠΩ εάν η μητέρα ή η αδελφή σας έχει επίσης το σύνδρομο.
Μπορεί επίσης να έχετε περισσότερες πιθανότητες να το παρουσιάσετε εάν έχετε αντίσταση στην ινσουλίνη ή είστε παχύσαρκες.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου;
Τα συμπτώματα του PCOS μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Διαταραχές περιόδου: η έμμηνος ρύση μπορεί να είναι ακανόνιστη, εντονότερη από το συνηθισμένο ή παρατεταμένη, να εμφανίζεται μετά από μακρά χρονικά διαστήματα, ή σε ορισμένες γυναίκες και καθόλου.
- Ωοθήκες που είναι μεγάλες ή έχουν πολλές κύστεις
- Υπερβολική τριχοφυΐα στο σώμα, συμπεριλαμβανομένου του στήθους, του στομάχου και της πλάτης (γυναικείος δασυτριχισμός)
- Αύξηση βάρους, ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς
- Ακμή ή λιπαρό δέρμα
- Φαλάκρα ή αραίωση των μαλλιών
- Υπογονιμότητα
- Μικρά κομμάτια περιττού δέρματος στο λαιμό ή στις μασχάλες
- Σκούρα ή παχιά δερματικά σημάδια στο πίσω μέρος του λαιμού, στις μασχάλες και κάτω από το στήθος
Φυσιολογική Ωοθυλακιορηξία
Πως διαγιγνώσκεται το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;
Η διάγνωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών βασίζεται στα λεγόμενα «κριτήρια του Rotterdam».
Η γυναίκα με ΣΠΩ πρέπει να πληροί δύο από τα τρία κριτήρια:
- Ολιγομηνόρροια και/ή αμηνόρροια
- Αυξημένα ανδρογόνα
- Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών στον υπέρηχο
Ο γιατρός θα σας ρωτήσει για το ιατρικό σας ιστορικό και τα συμπτώματά που αντιμετωπίζετε.
Θα υποβληθείτε επίσης σε φυσική εξέταση.
Αυτή θα περιλαμβάνει πιθανότατα μια πυελική εξέταση.
Η εξέταση αυτή ελέγχει την υγεία των αναπαραγωγικών σας οργάνων, τόσο μέσα όσο και έξω από το σώμα σας.
Ορισμένα από τα συμπτώματα του ΣΠΩ μοιάζουν με εκείνα που προκαλούνται από άλλα προβλήματα υγείας.
Λόγω αυτού του γεγονότος, ενδέχεται επίσης να υποβληθείτε σε εξετάσεις όπως:
- Υπέρηχος: η εξέταση χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα και έναν υπολογιστή για τη δημιουργία εικόνων των αιμοφόρων αγγείων, των ιστών και των οργάνων. Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται για να εξεταστεί το μέγεθος των ωοθηκών και να διαπιστωθεί εάν έχουν κύστεις. Το υπερηχογράφημα μπορεί επίσης να εξετάσει το πάχος του βλεννογόνου της μήτρας (ενδομήτριο).
- Εξετάσεις αίματος. Με αυτές αναζητούνται υψηλά επίπεδα ανδρογόνων και άλλων ορμονών. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να ελέγξει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Και ενδέχεται ακόμη να ελεγχθούν τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων σας.
Πώς αντιμετωπίζεται το ΣΠΩ;
Η θεραπεία του ΣΠΩ εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.
Αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν την ηλικία σας, το πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματά καθώς και την γενική κατάσταση της υγείας σας.
Το είδος της θεραπείας μπορεί επίσης να εξαρτάται από το αν θέλετε να μείνετε έγκυος στο μέλλον.
Εάν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, η θεραπεία σας μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αλλαγή της διατροφής και της φυσικής δραστηριότητας. Μια υγιεινή διατροφή και περισσότερη σωματική δραστηριότητα μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος και να μειώσετε σημαντικά την ένταση των συμπτωμάτων σας.
Μπορούν επίσης να βοηθήσουν το σώμα σας να χρησιμοποιεί την ινσουλίνη πιο αποτελεσματικά, να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και είναι πιθανό να σας βοηθήσουν να έχετε ωορρηξία. - Φάρμακα για την πρόκληση ωορρηξίας. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση του ΣΠΩ μπορούν να βοηθήσουν τις ωοθήκες να απελευθερώσουν φυσιολογικά ωάρια.
Αυτά τα φάρμακα μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα για πολλαπλή εγκυμοσύνη (δίδυμα ή περισσότερα).
Μπορεί όμως να προκαλέσουν και υπερδιέγερση των ωοθηκών.
Αυτό συμβαίνει όταν οι ωοθήκες απελευθερώνουν πάρα πολλές ορμόνες.
Η υπερδιέγερση των ωοθηκών ενδέχεται να προκαλέσει συμπτώματα όπως φούσκωμα στην κοιλιά και πυελικό πόνο. - Χειρουργική επέμβαση: Μια χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται διάτρηση των ωοθηκών μπορεί να προκαλέσει ωορρηξία με την αφαίρεση των ιστών που παράγουν ανδρογόνα ορμόνες στις ωοθήκες.
Με τα νεότερα διαθέσιμα φάρμακα, οι χειρουργοί σπάνια πραγματοποιούν πλέον αυτή την επέμβαση. - Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF): Το ωάριο σας γονιμοποιείται με το σπέρμα του συντρόφου σας σε εργαστήριο και στη συνέχεια μεταφέρεται στη μήτρα σας.
Πρόκειται για μια εναλλακτική λύση για τις γυναίκες με ΣΠΩ, όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν βοηθάει στην ωορρηξία.
Εάν δεν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, η θεραπεία σας μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αντισυλληπτικά χάπια. Αυτά βοηθούν στον έλεγχο των εμμηνορροϊκών κύκλων, στη μείωση των επιπέδων ανδρογόνων και στη μείωση της ακμής.
- Φάρμακα κατά του διαβήτη. Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται συχνά για τη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη στο ΣΠΩ.
Επίσης μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων των ανδρογόνων, στην ελάττωση της τριχοφυΐας και στην πιο τακτική ωορρηξία.
Η μετφορμίνη είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη. Λειτουργεί βοηθώντας το σώμα σας να επεξεργαστεί την ινσουλίνη.
Μόλις ρυθμιστεί η ινσουλίνη, ορισμένα άτομα με ΣΠΩ βλέπουν βελτιώσεις στους εμμηνορροϊκούς κύκλους τους. - Αλλαγή της διατροφής και της δραστηριότητας. Μια υγιεινή διατροφή και περισσότερη σωματική δραστηριότητα μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος και να μειώσετε τα συμπτώματά σας.
Μπορούν επίσης να βοηθήσουν το σώμα σας να χρησιμοποιεί την ινσουλίνη πιο αποτελεσματικά, να μειώσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και μπορεί να σας βοηθήσουν στην ωορρηξία. - Φάρμακα για την αντιμετώπιση άλλων συμπτωμάτων. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της τριχοφυΐας ή της ακμής.
Ποιες είναι οι επιπλοκές του ΣΠΩ;
Οι γυναίκες με ΣΠΩ έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ορισμένα σοβαρά προβλήματα υγείας.
Αυτά είναι μεταξύ άλλων ο διαβήτης τύπου 2, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα προβλήματα με την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία και ο καρκίνος της μήτρας.
Οι γυναίκες με ΣΠΩ αντιμετωπίζουν συχνά προβλήματα με την ικανότητά τους να μείνουν έγκυες (γονιμότητα).
Ζώντας με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
Ορισμένες γυναίκες ταλαιπωρούνται από τα συμπτώματα του ΣΠΩ, όπως είναι η αύξηση του σωματικού βάρους, η τριχοφυΐα και η ακμή.
Οι αισθητικές θεραπείες, όπως η ηλεκτρόλυση και η αποτρίχωση με λέιζερ, μπορεί να σας βοηθήσουν να νιώσετε καλύτερα με την εμφάνισή σας.
Συζητήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τους καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης των συμπτωμάτων που σας ενοχλούν.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης του ΣΠΩ είναι η απώλεια βάρους με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση.
Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών και να βοηθήσει στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού σας κύκλου και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σας.
Τέλος, αν προσπαθείτε να συλλάβετε και έχετε διαγνωστεί με PCOS, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνη σας.
Ο γιατρός σας θα συνεργαστεί μαζί σας για να σας βοηθήσει να μείνετε έγκυος.
Η υγιεινή διατροφή και η μείωση των επιπέδων άγχους μπορεί να σας βοηθήσει πολύ στη διαχείριση του ΣΠΩ.
Πότε πρέπει να αναζητήσω ιατρική φροντίδα;
Εάν έχετε διαταραχές της περιόδου σας, υπερβολική τριχοφυΐα, ακμή και αύξηση βάρους, απευθυνθείτε στο γιατρό σας για μια ιατρική εκτίμηση.
Βασικά σημεία που πρέπει να θυμόμαστε
Το ΣΠΩ είναι ένα πολύ συχνό ορμονικό πρόβλημα στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Οι γυναίκες με ΣΠΩ είναι πιθανό να μην έχουν ωορρηξία, να έχουν υψηλά επίπεδα ανδρογόνων και να έχουν πολλές μικρές κύστεις στις ωοθήκες.
Το ΣΠΩ μπορεί να προκαλέσει διαταραχές της περιόδου, υπερβολική τριχοφυΐα, ακμή, υπογονιμότητα και αύξηση του σωματικού βάρους.
Οι γυναίκες με ΣΠΩ ενδέχεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιακών προβλημάτων και καρκίνου του ενδομητρίου.
Οι τύποι θεραπείας για το ΣΠΩ εξαρτώνται από το αν μια γυναίκα σχεδιάζει να μείνει έγκυος ή όχι. Οι γυναίκες που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες στο μέλλον ενδεχομένως να λαμβάνουν διαφορετικά είδη φαρμάκων.
