Οι μώλωπες είναι μέρος της καθημερινότητας. Κάποιοι είναι μικροί και ήπιοι και κάποιοι είναι τεράστιοι και επώδυνοι. Όπως και να έχει, μπορεί να είναι ενοχλητικοί – και οι περισσότεροι από εμάς είμαστε ευτυχείς όταν τους βλέπουμε να εξαφανίζονται.
Επομένως, πόσο καιρό πρέπει να περιμένουμε για να εξαφανιστεί μια μελανιά; Και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε για μια μελανιά;
Γιατί αποκτούμε μώλωπες
Οι μώλωπες δημιουργούνται όταν τα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία κάτω από το δέρμα σας καταστρέφονται και αιμορραγούν.
Το δέρμα σας συνήθως δεν έχει υποστεί ρήξη (όπως σε ένα κόψιμο), έτσι το αίμα παραμένει παγιδευμένο κάτω από το δέρμα σας. Μπορεί να αποκτήσετε μια μελανιά αφότου:
- Χτυπήσετε σε κάτι.
- Πέσετε.
- Υποβληθείτε σε αιμοληψία, χειρουργική επέμβαση ή άλλη ιατρική επέμβαση.
- Τραυματιστείτε κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων.
- Στραμπουλήξετε μια από τις αρθρώσεις σας, όπως τον αστράγαλό σας.
Πόσο διαρκούν οι μελανιές;
Δεν υπάρχει κάποια στάνταρ διάρκεια ζωής για τους μώλωπες. Αυτή εξαρτάται από τον οργανισμό σας και από το τι προκάλεσε τη μελανιά. Οι μεγάλοι μώλωπες διαρκούν περισσότερο από τους μικρότερους. Υπάρχει περισσότερο αίμα που πρέπει να απομακρύνει το σώμα σας, επομένως χρειάζεται περισσότερος χρόνος.
Οι μελανιές διαρκούν κατά μέσο όρο μία έως τρεις εβδομάδες, αν και δεν πειράζει αν μια μελανιά παραμείνει λίγο περισσότερο. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επούλωσης, μπορεί να παρατηρήσετε ότι ο μώλωπας αλλάζει χρώμα.
Μπορούν οι μελανιές να είναι μόνιμες;
Ορισμένοι μώλωπες μοιάζει σαν να μην εξαφανίζονται ποτέ, αλλά όλοι οι μώλωπες τελικά επουλώνονται. Αν έχετε μια μελανιά που δείχνει σαν να έχει εγκατασταθεί μόνιμα, τότε ενδεχομένως να συμβαίνουν κάποια πράγματα.
- Πρόκειται για εκ γενετής σημάδι: Μερικά μωρά γεννιούνται με σημάδια εκ γενετής που μοιάζουν με μώλωπες. Ρωτήστε τον παιδίατρό σας αν παρατηρήσετε σημάδια στο δέρμα του μωρού σας.
- Επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί: Αν κάνετε αθλήματα επαφής, για παράδειγμα, μπορεί να έχετε επαναλαμβανόμενους τραυματισμούς που μοιάζουν να είναι ο ίδιος μώλωπας.
- Διαταραχές της πήξης του αίματος: Εάν το αίμα σας δεν πήζει σωστά, μπορεί να εμφανίζετε τη μία μελανιά μετά την άλλη – με αποτέλεσμα να φαίνεται σαν μόνιμη μελανιά.
- Κάποια άλλη δερματική πάθηση: Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένας τύπος καρκίνου του δέρματος που ονομάζεται μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί ως μαυρο-μπλε κηλίδα. Το μελάνωμα χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα, συνεπώς επισκεφθείτε έναν γιατρό εάν εμφανίσετε νέες κηλίδες ή δυσχρωμίες στο δέρμα σας.
Τύποι μελανιών και πότε πρέπει να ανησυχήσετε
Ορισμένοι μώλωπες σηματοδοτούν μια παθολογική κατάσταση που χρειάζεται ιατρική φροντίδα. Επισκεφθείτε έναν γιατρό εάν παρατηρήσετε:
- Συχνές μελανιές χωρίς προφανή αιτία
Καθώς φοράτε τις κάλτσες σας, παρατηρείτε ένα νέο μαυρογάλαζο σημάδι στο πόδι σας. Μην πανικοβάλλεστε αν εμφανίζετε περιστασιακά μώλωπες και δεν ξέρετε από πού προήλθαν. Επισκεφθείτε όμως έναν γιατρό εάν εμφανίζετε συχνά μυστηριώδεις μώλωπες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι συχνοί μώλωπες μπορεί να είναι ένδειξη διαταραχής της πήξης του αίματος, όπως είναι η αιμορροφιλία ή η νόσος von Willebrand. Και αν και αυτό είναι λιγότερο συχνό, οι υπερβολικοί μώλωπες μπορεί να είναι ακόμα και σημάδι καρκίνου.
- Μεγάλες, επώδυνες μελανιές
Αυτοί οι μεγάλοι μώλωπες, που ονομάζονται επίσης αιματώματα, μπορεί να είναι σημάδι ενός πιο σοβαρού τραυματισμού, όπως ένα σπασμένο οστό. Μπορεί επίσης να σηματοδοτούν αιμορραγία στο εσωτερικό του σώματός σας που χρειάζεται θεραπεία. Τα αιματώματα είναι πιο πιθανό να επηρεάσουν άτομα που πάσχουν από διαταραχές της πήξης του αίματος ή που λαμβάνουν αντιπηκτικά.
- Μικροσκοπικοί μώλωπες σε μέγεθος κεφαλιού καρφίτσας
Γνωστές και ως πετέχειες, αυτές οι μίνι μελανιές μπορεί να εμφανιστούν στο δέρμα σας, στο στόμα σας ή στο εσωτερικό των βλεφάρων σας. Έχουν πολλές αιτίες, από τις λοιμώξεις έως τα χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων στο αίμα σας. Μπορείτε επίσης να τους αποκτήσετε από υπερβολική καταπόνηση, όπως κατά τη διάρκεια του τοκετού ή από έντονο βήχα.
- Μώλωπες που δεν φεύγουν – αλλά δεν πονάνε
Η γεροντική πορφύρα είναι μια συχνή αιτία ανώδυνων μελανιών σε ηλικιωμένους ενήλικες. Η πολυετής έκθεση στον ήλιο, ειδικά στους πήχεις, κάνει το δέρμα να γίνεται λεπτό και εύθραυστο. Μπορεί να προκληθεί μώλωπας από ένα ελάχιστο χτύπημα, γι’ αυτό και οι μελανιές αυτές δεν πονάνε.
Οι μώλωπες της γεροντικής πορφύρας συνήθως χρειάζονται επίσης περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν. Μπορεί να φαίνεται ότι έχετε μόνιμους μώλωπες στα χέρια σας. Αλλά πρόκειται απλώς για πολλούς μώλωπες που συμβαίνουν διαδοχικά.
Όταν εμφανίζετε εύκολα μελανιές
Ενδεχομένως να αποκτάτε μώλωπες από ένα απλό χτύπημα στο πλαίσιο μιας πόρτας, ενώ ο φίλος σας μπορεί να πέσει άσχημα και να μην πάθει σχεδόν τίποτα. Αν μελανιάζετε εύκολα και δεν ξέρετε γιατί, μιλήστε με τον γιατρό σας.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποιοι άνθρωποι φαίνεται να εμφανίζουν εύκολα μώλωπες.
Μπορεί απλώς να φαίνεται ότι μελανιάζετε περισσότερο λόγω του τύπου και του χρώματος του δέρματός σας. Οι ανοιχτόχρωμες αποχρώσεις του δέρματος εμφανίζουν μελανιές πιο εύκολα από ό,τι οι σκουρόχρωμες.
Ορισμένα φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής μπορούν επίσης να σας προκαλέσουν πιο εύκολα μώλωπες, όπως
- Αντιπηκτικά (αντιπηκτικά).
- Αντικαταθλιπτικά, ιδίως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI).
- Ασπιρίνη.
- Θεραπείες κατά του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της χημειοθεραπείας και της στοχευμένης θεραπείας.
- Βότανα και φυτικά προϊόντα, όπως το σκόρδο, το Ginkgo biloba και το ginseng.
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφαίνη.
- Στεροειδή φάρμακα όπως η πρεδνιζόνη, τα οποία θεραπεύουν το άσθμα, την αρθρίτιδα και άλλες φλεγμονώδεις καταστάσεις.
Ο γιατρός σας μπορεί να είναι σε θέση να αλλάξει το φάρμακό σας, εάν οι μώλωπες σας ενοχλούν. Αλλά μην σταματήσετε να παίρνετε το φάρμακό σας ή μην αλλάξετε τη δόση σας μέχρι να μιλήσετε με τον γιατρό σας”.
Ξεφορτωθείτε τις μελανιές
Οι σπιτικές θεραπείες μπορούν να ανακουφίσουν τους επώδυνους μώλωπες, αλλά δεν αλλάζουν δραστικά τον χρόνο επούλωσης. Εφαρμόστε πάγο αμέσως μετά τον τραυματισμό για να ανακουφιστείτε από το πρήξιμο και τον πόνο.
Ο πάγος μπορεί να βοηθήσει μια μελανιά να επουλωθεί ελαφρώς πιο γρήγορα, αλλά δεν αποτελεί κάποια θαυματουργή θεραπεία. Και μη χρησιμοποιείτε πάγο για περισσότερο από 15 λεπτά κάθε φορά, γιατί μπορεί να προκαλέσετε ζημιά στο δέρμα σας.
Μια ακόμη συμβουλή: Αποφύγετε τα θερμαντικά μαξιλάρια, τις σάουνες και τα ζεστά λουτρά για τις πρώτες 48 ώρες μετά τον τραυματισμό. Η θερμότητα μπορεί να διαστέλλει (διευρύνει) τα αιμοφόρα αγγεία και να κάνει τη μελανιά σας ακόμα μεγαλύτερη.
Πότε πρέπει να ανησυχείτε για μια μελανιά
Τις περισσότερες φορές, οι μώλωπες δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας – ακόμη και αν δεν θυμάστε πώς προκλήθηκαν. Επισκεφθείτε όμως τον γιατρό σας εάν εμφανίσετε μώλωπες που:
- Δεν βελτιώνονται μέσα σε τρεις εβδομάδες.
- Εμφανίζονται τακτικά χωρίς προφανή αιτία.
- Συνεχίζουν να εμφανίζονται στο ίδιο σημείο.
- Εμφανίζονται σε συνδυασμό με επαναλαμβανόμενο πυρετό, πρησμένους λεμφαδένες, νυχτερινές εφιδρώσεις ή ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Οι μώλωπες είναι συνήθως απλώς αποτέλεσμα της καθημερινής ζωής. Αλλά μην τους παραμερίζετε αν νομίζετε ότι οι μώλωπες σας δεν υποχωρούν ποτέ.
Ενδεικτικές Πηγές
The ageing of bruises: a review and study of the colour changes with time N E Langlois, G A Gresham https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1748358/
The management of abrasions and bruises R C Evans 1, N L Jones https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9117819/
Bruises: is it a case of “the more we know, the less we understand?” Roger W Byard 1, Neil E I Langlois https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25700830/
