Στην παιδική χαρά, στο πάρκο, σε ένα εστιατόριο ή σε ένα πάρτι γενεθλίων – δεν έχει σημασία πού. Όταν ένας άλλος γονέας βάζει τις φωνές στο παιδί σας τότε ενδέχεται να εκνευριστείτε – και να εκνευριστείτε πολύ.
Το αίσθημα προστασίας του παιδιού σας, η σύγχυση από τη συμπεριφορά του άλλου ενήλικα ή ακόμη και ο θυμός ή η αναστάτωση είναι όλα χαρακτηριστικά συναισθήματα που μπορούν να βιώσουν οι γονείς όταν ένα άλλο άτομο όχι μόνο επιχειρεί να πειθαρχήσει το παιδί τους αλλά και του βάζει τις φωνές.
Αυτές οι καταστάσεις είναι συχνά αγχωτικές και προκαλούν μια ποικιλία συναισθημάτων όπως σοκ, ανησυχία και εκνευρισμό. Είναι πολύ σημαντικό να κάνετε μια παύση, να συνειδητοποιήσετε πώς αισθάνεστε και να πάρετε μερικές βαθιές ανάσες πριν από τη συζήτηση. Αυτό θα σας βοηθήσει να αξιολογήσετε πλήρως την κατάσταση και θα σας δώσει χρόνο να προσδιορίσετε τον τρόπο με τον οποίο θέλετε να αντιδράσετε.
Παρακάτω εξετάζουμε πώς να αποκλιμακώσετε αυτές τις καταστάσεις, να μιλήσετε στον ενήλικα για το τι συνέβη και να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί την κατάσταση. Ανεξάρτητα από το αν ο ενήλικας που βάζει τις φωνές στο παιδί σας είναι ξένος, φίλος ή μέλος της οικογένειας, εδώ θα βρείτε συμβουλές για το πώς να διαχειριστείτε την κατάσταση με διακριτικότητα και ενσυναίσθηση.
Πώς να αποκλιμακώσετε την κατάσταση
Όταν ένας άλλος γονέας βάζει τις φωνές στο παιδί σας -ανεξάρτητα από το αν το παιδί έκανε κάτι λάθος ή όχι- είναι φυσικό να ενεργοποιούνται τα ένστικτα προστασίας σας. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να περιμένετε ένα λεπτό για να ηρεμήσετε και να αποσυμπιεστείτε προτού ορμήσετε να κάνετε ή να πείτε κάτι. Ακολουθούν ορισμένες πρόσθετες συμβουλές για το πώς να αποκλιμακώσετε την κατάσταση.
Πρώτα πρώτα τσεκάρετε το παιδί σας
Πριν απευθυνθείτε στο άτομο που φωνάζει, είναι σημαντικό να μιλήσετε πρώτα με το παιδί σας. Θέλετε να βεβαιωθείτε ότι είναι καλά και να προσπαθήσετε να προσδιορίσετε το τι συνέβη. Ενδεχομένως να μην έχετε σαφή εικόνα, αλλά τουλάχιστον θα έχετε κάποια αίσθηση της αντίληψης του παιδιού σας.
Αν καταρχάς δεν καταλάβετε τι σκέφτεται το παιδί σας, τότε δεν μπορείτε να αποφασίσετε τι πρέπει να κάνετε γι’ αυτό. Ακόμα κι αν είναι κάπως ενοχλητικό για εσάς ως γονέα το γεγονός ότι η συμπεριφορά του παιδιού σας δεν αντιμετωπίστηκε σωστά, η πρώτη σας προτεραιότητα είναι το παιδί σας, όχι εσείς ή ο άλλος ενήλικας.
Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε τον ενήλικα για την κατάσταση που βρίσκεται το δικό του παιδί, για να δείξετε ενδιαφέρον και αβρότητα. Και μπορείτε ακόμη και να ζητήσετε συγγνώμη, αν αισθάνεστε ότι κάτι τέτοιο δικαιολογείται. Αλλά μην πιέζετε το παιδί σας να κάνει αυτό που θέλει ο άλλος γονέας.
Τα παιδιά έχουν προτεραιότητα. Συχνά οι ενήλικες απαιτούν συγγνώμη επί τόπου, αλλά μέχρι να καταλάβετε τι ήταν αυτό που σκεφτόταν το παιδί σας και προκάλεσε την όποια ενέργεια, δεν μπορείτε να πάρετε μια απόφαση σε κλάσματα του δευτερολέπτου και έτσι το παιδί σας να αισθάνεται ότι δεν είστε σύμμαχός του.
Παραμείνετε ήρεμοι
Σε οποιαδήποτε κατάσταση προσπαθείτε να αποκλιμακώσετε, είναι σημαντικό να δίνετε έμφαση στη γλώσσα του σώματός σας και στον τόνο της φωνής σας. Προσεγγίστε την κατάσταση με ήρεμη συμπεριφορά και μιλήστε με σταθερό τόνο που όμως θα εμπνέει σεβασμό. Θα πρέπει επίσης να είστε ευθείς.
Σε καταστάσεις στις οποίες δεν γνωρίζετε τον άλλο γονέα, πλησιάστε τον συστήνοντας τον εαυτό σας και υιοθετώντας επιφυλακτική στάση που θα δείχνει ότι αναρωτιέστε τι ακριβώς συνέβη. Για παράδειγμα, πείτε “Γεια σας, είμαι η μητέρα της Ελένης. Μπορείτε να μου πείτε ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα που σας απασχολεί;”.
Ένας άλλος τρόπος για να εκτονώσετε την κατάσταση είναι να χρησιμοποιήσετε το χιούμορ. Αυτή η προσέγγιση εξαρτάται από την προσωπικότητά σας και το άτομο στο οποίο απευθύνεστε. Αν δεν αισθάνεστε άνετα να χρησιμοποιήσετε χιούμορ, τότε καλό είναι να επιμείνετε σε μια πιο σοβαρή προσέγγιση της κατάστασης.
Εάν οι προσπάθειές σας για αποκλιμάκωση της κατάστασης δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία, ίσως είναι πιο χρήσιμο να διακόψετε τη συζήτηση ή να απομακρυνθείτε από την περιοχή ή από το χώρο.
Ανταποκριθείτε με συγκαταβατικότητα
Καθώς ξεκινάτε να αντιμετωπίζετε την κατάσταση, τονίστε ότι απλώς προσπαθείτε να καταλάβετε τι συμβαίνει, ώστε να μπορέσετε να εκπονήσετε ένα πλάνο δράσης. Φροντίστε να απευθυνθείτε στον άλλο γονέα με ηρεμία και μην ανταποκριθείτε στην έντασή του, γιατί αυτό πιθανότατα θα κλιμακώσει περισσότερο την κατάσταση.
Φροντίστε να προσεγγίσετε την άλλη πλευρά με κατανόηση και συγκαταβατικότητα, τακτική που μπορεί να αντισταθμίσει την όποια αμυντική διάθεση μπορεί να νιώθει το άλλο μέρος. Ακόμη και αν ο άλλος γονέας έκανε λάθος, είναι σημαντικό να μην δαιμονοποιήσετε τις πράξεις του.
Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να πείτε: “Ξέρω ότι είχες καλές προθέσεις, αλλά πραγματικά δεν μου άρεσε ο τρόπος που χειρίστηκες την κατάσταση. Δεν θέλω αυτή η ατυχής περίσταση να επηρεάσει αρνητικά τη σχέση μας, ίσως μπορούμε να το συζητήσουμε για να λύσουμε την παρεξήγηση”.
Καθορίστε τα όρια
Λάβετε υπόψη σας ότι αν πρόκειται για μέλος της οικογένειας ή φίλο και οι φωνές αποτελούν συνήθη συμπεριφορά γι’ αυτόν, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι έχετε θέσει κάποιους βασικούς κανόνες όσον αφορά το παιδί σας.
Το να αφήνετε κάποιον να συνεχίσει να βάζει τις φωνές στο παιδί σας κάθε φορά που κάνει κάτι λάθος μπορεί να έχει τρομερές συνέπειες.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η σκληρή λεκτική πειθαρχία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα συμπεριφοράς και ακόμη και σε καταθλιπτικά συμπτώματα στα παιδιά, αν είναι διαρκής.
Για παράδειγμα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι η λεκτική επίπληξη και η σωματική τιμωρία στην ηλικία των 11 ετών επηρέασε την κακή συμπεριφορά των εφήβων στην ηλικία των 14 ετών.
Αν και οι περισσότερες έρευνες επικεντρώνονται στους γονείς που χρησιμοποιούν σκληρή λεκτική πειθαρχία με τα δικά τους παιδιά, αν έχετε έναν φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας που συχνά ξεσπάει όταν τα παιδιά σας κάνουν παραπτώματα, θα πρέπει να βάλετε τέλος σε αυτού του είδους τη συμπεριφορά.
Θέστε σαφή όρια. Τα όρια είναι απαραίτητο και υγιές κομμάτι όλων των σχέσεων. Παρέχουν παραμέτρους και απαιτήσεις σχετικά με το τι είναι και τι δεν είναι αρμόζον.
Ο καθορισμός ενός σαφούς ορίου μπορεί να μοιάζει κάπως έτσι: “Όταν αντιμετωπίζω θέματα ή προβλήματα με το παιδί μου, χρησιμοποιώ μια μέθοδο χωρίς φωνές. Θα ήθελα να εφαρμόσετε την ίδια προσέγγιση”. Μπορείτε επίσης να ζητήσετε να επικοινωνούν πρώτα μαζί σας όταν προκύπτουν θέματα με το παιδί σας.
Τι να πείτε
Το να κάνετε μια συζήτηση με την απέναντι πλευρά για το τι συνέβη και γιατί το άτομο φώναξε στο παιδί σας δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει. Ανοίξτε τη συζήτηση με μια πρόσκληση.
Πείτε για παράδειγμα: “Σκεφτόμουν αυτό που συνέβη χθες και θα ήθελα πολύ να το συζητήσω περισσότερο μαζί σου”. Επίσης, προσεγγίστε τη συζήτηση θέλοντας να ακούσετε περισσότερα σχετικά με την οπτική του γωνία.
Είναι επίσης σημαντικό να προσδιορίσετε τον αντίκτυπο που είχε το περιστατικό στο παιδί σας και σε εσάς. Με άλλα λόγια, μεταφέρετε τη δική σας ιστορία και πώς ήταν η εμπειρία για εσάς και το παιδί σας.
Πολλές φορές, οι άνθρωποι είναι δεκτικοί σε αυτές τις πληροφορίες. Αλλά ακόμη και αν δεν είναι, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να γνωστοποιήσετε τη δική σας εκδοχή των πραγμάτων.
Ωστόσο, μην βάζετε ποτέ τις φωνές σε κάποιον που αντιπαρατίθεται ή επιτίθεται λεκτικά και με φωνές στο παιδί σας, ενήλικα ή παιδί. Παραμένοντας ήρεμοι, δείχνετε στο παιδί σας ότι μπορείτε να ελέγξετε τα συναισθήματά σας ανεξάρτητα από την αιτία.
Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί το συμβάν
Ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού σας, το να του φωνάζει ένας ενήλικας -ιδιαίτερα κάποιος που δεν είναι γονέας του- μπορεί να είναι τρομακτικό και ψυχοφθόρο. Για το λόγο αυτό, πρέπει να βεβαιωθείτε ότι θα το ακούσετε και θα το υποστηρίξετε. Προσεγγίστε το θέμα με μια ανοιχτή πρόσκληση για συζήτηση, ανάλογα με τον τρόπο που το συζητήσατε με έναν φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας.
Το παιδί σας μπορεί να συμμερίζεται ή να μην συμμερίζεται τις ίδιες σκέψεις ή συναισθήματα που βιώσατε εσείς. Το να τσεκάρετε το παιδί σας για να διαπιστώσετε τι αισθάνθηκε είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να του επιτρέψετε να διερευνήσει το περιστατικό. Φροντίστε να επικυρώσετε και να επιβεβαιώσετε τα συναισθήματά του σχετικά με το περιστατικό.
Μετατρέψτε το συμβάν σε διδακτική εμπειρία
Οι αγχωτικές καταστάσεις αποτελούν διδακτικές εμπειρίες και ευκαιρίες. Ως ενήλικες, είμαστε το σημαντικότερο πρότυπο και το καταλληλότερο μέσο για να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν.
Η επίδειξη του τρόπου διαχείρισης στρεσογόνων καταστάσεων βοηθά τα παιδιά να αποκτήσουν ικανότητες που χρειάζονται καθώς μεγαλώνουν, όπως η διαχείριση των συναισθημάτων και των συγκρούσεων.
Κάντε μια συζήτηση με το παιδί σας. Αναστοχαστείτε τα γεγονότα που συνέβησαν, τα συναισθήματα που βίωσαν, τα πράγματα που χρησιμοποίησαν για να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και τι μπορούμε να μάθουμε από αυτήν την εμπειρία.
Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσετε ότι οι άνθρωποι κάνουν λάθη και ότι αυτά τα λάθη είναι ευκαιρίες για να κάνουμε κάτι άλλο στο μέλλον. Ρωτήστε το παιδί σας “Τι νομίζεις ότι θα μπορούσε να είχε γίνει με διαφορετικό τρόπο;” και στη συνέχεια εξερευνήστε αυτές τις διαφορετικές προτάσεις.
Εξασκηθείτε στον τρόπο διαχείρισης μελλοντικών περιστατικών
Η πρακτική εξάσκηση είναι ένας άλλος πολύ καλός τρόπος για να μάθουν τα παιδιά διάφορες δεξιότητες. Αφιερώστε χρόνο για να ” αναπαραστήσετε ” μια ενδεχόμενη μελλοντική κατάσταση και βάλτε το παιδί σας να “προβάρει” το τι μπορεί να πει ή να κάνει σε αυτές τις περιπτώσεις.
