Εάν έχετε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, οι τροφές που τρώτε τις ημέρες, τις εβδομάδες και τους μήνες μετά την επέμβασή σας μπορούν να επηρεάσουν την επούλωση και την ανάρρωσή σας. Η κατανάλωση των σωστών τροφών -και η αποφυγή των λανθασμένων τροφών- μπορεί να σας κρατήσει υγιείς και να αποτρέψει επιπλοκές όπως η δυσκοιλιότητα και η μετεγχειρητικές λοιμώξεις.
Αυτό το άρθρο εξηγεί ποιες τροφές πρέπει να τρώτε και ποιες να αποφεύγετε μετά την επέμβαση. Προσφέρει επίσης συμβουλές όταν δεν έχετε όρεξη ή αισθάνεστε πολύ δυσάρεστα ώστε να φάτε.
Το είδος της χειρουργικής επέμβασης που κάνατε και οι τυχόν προγενέστερες παθήσεις σας θα καθορίσουν ποια δίαιτα είναι η καταλληλότερη για εσάς.
Για παράδειγμα:
- Αν πραγματοποιήσατε χειρουργική επέμβαση στο έντερο, θα χρειαστείτε μια δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες για να δώσετε χρόνο στο πεπτικό σας σύστημα να επουλωθεί.
- Εάν έχετε νεφρική ή ηπατική νόσο, μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε την ποσότητα των πρωτεϊνών που τρώτε.
- Εάν έχετε παθήσεις όπως εκκολπωματίτιδα ή εντερική στένωση, μπορεί να χρειαστεί να αποφύγετε τους ξηρούς καρπούς και άλλες δύσπεπτες τροφές.
- Ακόμη και για ορισμένες οδοντιατρικές επεμβάσεις, μπορεί να χρειαστεί να πίνετε υγρά και να τρώτε μαλακές τροφές τις πρώτες ημέρες.
Επικεντρωθείτε σε πλήρεις και όχι επεξεργασμένες τροφές
Όταν εφοδιάζεστε πριν από την επέμβαση ή όταν επανέρχεστε στα ψώνια μετά την επέμβαση, ρίξτε μια ματιά στην κανονική σας διατροφή και δείτε αν υπάρχουν θετικές αλλαγές που θα μπορούσατε να κάνετε. Αυτό ενδέχεται να σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε περισσότερα πλήρη (αληθινά) τρόφιμα.
Ένας εύκολος τρόπος για να βρείτε πλήρη τρόφιμα είναι να ψάξετε τους διαδρόμους στις απομακρυσμένες γωνίες του παντοπωλείου. Τα περισσότερα πλήρη τρόφιμα βρίσκονται στα τμήματα των λαχανικών και του κρέατος.
Τα πλήρη τρόφιμα είναι πολύ προτιμότερα από τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία συνήθως έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά και χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί επίσης να συμβάλλουν στη φλεγμονή, η οποία ενδεχομένως να επιβραδύνει την επούλωση.
Η χειρουργική σας επέμβαση θα μπορούσε να αποτελέσει το επιπλέον κίνητρο που χρειάζεστε για να κάνετε μόνιμες αλλαγές στις διατροφικές σας συνήθειες. Η κατανάλωση πλήρων τροφών υποστηρίζει την καλή κατάσταση της υγείας σας κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης αλλά και το επόμενο διάστημα.
Αποτρέψτε τη δυσκοιλιότητα με τη βοήθεια των φυτικών ινών
Η δυσκοιλιότητα είναι συχνή μετά από χειρουργική επέμβαση στο έντερο, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί μετά από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση. Ένας λόγος είναι ότι τα συνταγογραφούμενα φάρμακα κατά του πόνου που χρησιμοποιούνται μερικές φορές μετά από χειρουργική επέμβαση -ιδίως τα οπιοειδή– μπορούν να επιβραδύνουν τις κινήσεις του εντέρου και να δημιουργήσουν κόπρανα που είναι δύσκολο να αποβληθούν.
Η δυσκοιλιότητα είναι πολύ συχνή μετά τη χειρουργική επέμβαση και προκαλείται από τα παυσίπονα φάρμακα, τις αλλαγές στη διατροφή, την αδράνεια και το άγχος. Μεταξύ 40% και 95% των ασθενών αναφέρουν τη δυσκοιλιότητα ως παρενέργεια της λήψης οπιοειδών για την ανακούφιση του πόνου μετά από χειρουργική επέμβαση.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί επίσης να μειώσει την όρεξή σας, να αυξήσει το επίπεδο του πόνου σας και να καταπονήσει τις χειρουργικές τομές. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να εμποδίσουν την διαδικασία της επούλωσης.
Η κατανάλωση περισσότερων υγρών μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Αποφύγετε τα καφεϊνούχα ποτά. Αντ’ αυτού, επιλέξτε ροφήματα όπως το νερό και οι χυμοί. Αυτά θα σας κρατήσουν καλά ενυδατωμένους και θα μειώσουν τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας.
Τα υγρά μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να ανακάμψετε μετά την εμφάνιση δυσκοιλιότητας.
Θυμηθείτε να παίρνετε τα παυσίπονα σας με νερό. Συνεχίστε να πίνετε νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Το τι τρώτε μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας. Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών τρώγοντας φρούτα και λαχανικά.
Είναι καλύτερο να τρώτε φρούτα και λαχανικά όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φυσική τους κατάσταση. Ένα ολόκληρο πορτοκάλι, για παράδειγμα, παρέχει περισσότερες φυτικές ίνες από τον χυμό πορτοκαλιού χωρίς πολτό.
Μπορείτε επίσης να προσθέσετε φυτικές ίνες στη διατροφή σας με συμπληρώματα φυτικών ινών. Να θυμάστε, όμως, ότι η προσθήκη συμπληρωματικών φυτικών ινών μπορεί να αυξήσει τη δυσκοιλιότητα, αν δεν πίνετε αρκετό νερό.
Αποφύγετε τροφές που είναι γνωστό ότι προκαλούν δυσκοιλιότητα. Το τυρί, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα. Το ίδιο μπορεί να κάνει και μια διατροφή με πολύ κρέας και λίγα φρούτα και λαχανικά.
Τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται
Ορισμένες τροφές μπορεί να προλαμβάνουν ή να αντιμετωπίζουν τη δυσκοιλιότητα, ενώ άλλες που είναι χαμηλές σε φυτικές ίνες μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας.
Κατά γενικό κανόνα, αποφύγετε τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μέχρι να επανέλθουν οι τακτικές, μαλακές κενώσεις του εντέρου σας. Σε αυτές περιλαμβάνονται τροφές όπως:
- Κόκκινο κρέας
- Τυρί
- Επεξεργασμένα κρέατα, όπως μπέικον, αλλαντικά και χοτ ντογκ
- Λευκό ψωμί, κράκερ και ζυμαρικά
- Ζαχαρούχα σνακ και επιδόρπια
Τρόφιμα που πρέπει να τρώτε
Ένας βασικός τρόπος για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας είναι η πρόσληψη αρκετών φυτικών ινών. Αυτό ισχύει κυρίως για τις αδιάλυτες φυτικές ίνες, οι οποίες αυξάνουν την ταχύτητα μετακίνησης των κοπράνων μέσω του πεπτικού σωλήνα.
Εξετάστε το ενδεχόμενο να προσθέσετε αυτές τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες στη διατροφή σας όσο βρίσκεστε σε στάδιο αποθεραπείας:
- Ψωμί ολικής άλεσης
- Πλιγούρι βρώμης
- Φρέσκα φρούτα και λαχανικά
- Αποξηραμένα φρούτα, συμπεριλαμβανομένων των δαμάσκηνων και του χυμού δαμάσκηνου
- Φασόλια και όσπρια
- Δημητριακά με πίτουρα
Η λήψη ενός συμπληρώματος φυτικών ινών (όπως το ψύλλιο) είναι ένας άλλος τρόπος για να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών (αν και δεν θα έχετε τα διατροφικά οφέλη των πλήρων τροφίμων).
Μείνετε ενυδατωμένοι
Είναι επίσης σημαντικό να πίνετε αρκετά υγρά όσο θεραπεύεστε. Η αφυδάτωση μπορεί να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα και να κάνει τις φυτικές ίνες στη διατροφή σας λιγότερο χρήσιμες. Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν την κατανάλωση οκτώ ποτηριών νερού των 250 ml την ημέρα, ένας στόχος που μπορεί να είναι ακόμη πιο σημαντικός κατά την ανάρρωση από χειρουργική επέμβαση.
Επιλέξτε την άπαχη πρωτεΐνη
Η διαιτητική πρωτεΐνη είναι το κλειδί για την ανάρρωσή σας, καθώς παρέχει τα δομικά στοιχεία για νέους ιστούς και μυς.
Ωστόσο, ορισμένες πηγές πρωτεΐνης έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, ιδίως το κόκκινο κρέας και τα επεξεργασμένα κρέατα. Η κατανάλωση πολλών κορεσμένων λιπαρών προκαλεί φλεγμονώδη καταπόνηση του πεπτικού συστήματος και μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσκοιλιότητα.
Προτιμήστε αντιθέτως άπαχη πρωτεΐνη σε τρόφιμα όπως:
- Κοτόπουλο (χωρίς πέτσα)
- Γαλοπούλα (χωρίς πέτσα)
- Χοιρινό κρέας ( τεμαχισμένο)
- Ψάρια και θαλασσινά
- Φυστικοβούτυρο ή βούτυρο ξηρών καρπών
- Τόφου
- Γιαούρτι (χωρίς ζάχαρη)
- Πρωτεΐνη σε σκόνη
Φάτε φρέσκα φρούτα και λαχανικά
Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών, βιταμινών και μετάλλων που συμβάλλουν στην επούλωση μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Ακόμα κι έτσι, μπορεί να χρειαστεί να ελέγξετε την κατανάλωσή τους, καθώς η υπερβολική κατανάλωση ορισμένων φρούτων μπορεί να προκαλέσει διάρροια, ενώ η υπερβολική κατανάλωση ορισμένων λαχανικών μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα. Και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να ασκηθεί πίεση στο έντερο μετά από χειρουργική επέμβαση στο έντερο και να παρεμποδιστεί η επούλωση.
Τα φρούτα με υψηλή περιεκτικότητα σε ένα είδος ζάχαρης που ονομάζεται φρουκτόζη μπορεί να χρειαστεί να περιοριστούν όσο αναρρώνετε από χειρουργική επέμβαση στο έντερο. Σε αυτά ανήκουν:
- Μήλα
- Κεράσια
- Σταφύλια
- Ροδάκινα
- Αχλάδια
Με την ίδια λογική, τα λαχανικά που προκαλούν αέρια ενδέχεται να πρέπει να αποφεύγονται μέχρι να σταθεροποιηθεί η πέψη σας. Αυτά είναι τα εξής:
- Σπαράγγια
- Φασόλια και όσπρια
- Παντζάρια
- Λαχανάκια Βρυξελλών
- Λάχανο
- Κουνουπίδι
- Πράσα
Επιλέξτε γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι μια εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, ασβεστίου και βιταμίνης D, αλλά μπορεί να διαπιστώσετε ότι η πέψη σας είναι λίγο ευαίσθητη για τέτοια προϊόντα μετά από μια χειρουργική επέμβαση.
Τα άτομα με προϋπάρχουσα πνευμονοπάθεια μπορεί να παρουσιάσουν περισσότερο βήχα και πνευμονικές εκκρίσεις μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Για τα άτομα αυτά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορεί να χρειαστεί να περιοριστούν μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Το ίδιο μπορεί να ισχύει και για άτομα που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο στήθος ή έχουν επίμονο βήχα μετά από χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά. Ο βήχας μπορεί να ασκήσει υπέρμετρη πίεση στις τομές κατά την επούλωση.
Για να είστε ασφαλείς, προχωρήστε αργά και δοκιμάστε επιλογές με χαμηλά λιπαρά που είναι πιο εύκολες για την πέψη σας, όπως π.χ:
- Τυρί cottage με χαμηλά λιπαρά
- Αποβουτυρωμένο γάλα
- Γιαούρτι χωρίς λιπαρά (χωρίς ζάχαρη)
Τι να κάνετε αν δεν πεινάτε
Μετά τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί να μην έχετε όρεξη να φάτε πολύ. Εάν έχετε ναυτία, εμετό ή κράμπες στην κοιλιά, μπορεί να μην θέλετε να φάτε καθόλου.
Η όρεξή σας θα πρέπει να επανέλθει μέσα σε λίγες ημέρες μετά το χειρουργείο, αλλά είναι σημαντικό να διατηρήσετε τη διατροφή σας όσο καλύτερα μπορείτε στο μεταξύ.
Για να διατηρήσετε τις δυνάμεις σας, προσπαθήστε να τρώτε μικρές ποσότητες άνοστων τροφών κατά τη διάρκεια της ημέρας, εστιάζοντας σε τροφές με υψηλή θερμιδική αξία. Αυτές οι τροφές περιέχουν πολλές πρωτεΐνες και άλλα θρεπτικά συστατικά σε μικρότερη ποσότητα τροφής.
Παραδείγματα τροφών με υψηλή θερμιδική πυκνότητα είναι τα εξής:
- Αβοκάντο
- Αυγά
- Χούμους
- Άπαχο κρέας ή πουλερικά
- Λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και ο τόνος
- Φυστικοβούτυρο και βούτυρο ξηρών καρπών
- Πατάτες
Μπορεί επίσης να σας είναι πιο εύκολο να πίνετε αντί να τρώτε μετά από χειρουργική επέμβαση στο στόμα, το λαιμό ή το στομάχι. Επικεντρωθείτε σε τροφές όπως smoothies, ζωμός κοτόπουλου, κρεμοσούπες ή ροφήματα πρωτεΐνης που μπορείτε είτε να πιείτε είτε να ρουφήξετε με καλαμάκι.
Εάν έχετε στομαχικές διαταραχές, δοκιμάστε να πιείτε τσάι μέντας ή να πιπιλίσετε καραμέλες τζίντζερ.
Προσθέστε θερμίδες στη διατροφή σας
Εάν δυσκολεύεστε να προσλάβετε αρκετές θερμίδες στη διατροφή σας μετά από μια χειρουργική επέμβαση, υπάρχουν στρατηγικές που μπορούν να σας βοηθήσουν.
Εκτός από την επιλογή τροφών με υψηλή θερμιδική αξία, δοκιμάστε αυτές τις εύκολες λύσεις:
- Τρώτε πολλά μικρότερα γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας αντί για τρία μεγάλα.
- Ξεκινήστε τρώγοντας πρώτα το φαγητό με τις περισσότερες θερμίδες στο πιάτο σας (σε περίπτωση που χάσετε την όρεξή σας στη μέση του γεύματος).
- Προσθέστε γαρνιτούρες στο φαγητό σας, όπως σάλτσα, γουακαμόλε ή παγωτό,
- Να τσιμπολογάτε ανάμεσα στα γεύματα με ξηρούς καρπούς, βούτυρο ξηρών καρπών, χούμους, κομματάκια κοτόπουλου ή γαλοπούλας, σταφίδες, μπάρες πρωτεΐνης ή ροφήματα πρωτεΐνης.
- Προσθέστε ένα σνακ πριν τον ύπνο.
- Αποφύγετε οτιδήποτε φέρει την ένδειξη “δίαιτα”, “lite”, “χωρίς ζάχαρη”, “χωρίς θερμίδες” ή “χωρίς ζάχαρη”.
