Η χαμηλή λίμπιντο, ή αλλιώς η σεξουαλική ορμή, στους άνδρες μπορεί να προκαλέσει ένταση σε μια σχέση, καλλιεργώντας αμφιβολίες και ενοχές στους άνδρες και τις συντρόφους τους. Ωστόσο, η χαμηλή σεξουαλική ορμή μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί με επιτυχία εάν εντοπιστεί η υποκείμενη αιτία.
Τι είναι η χαμηλή λίμπιντο;
Η χαμηλή λίμπιντο είναι η μείωση της σεξουαλικής ορμής που μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική δραστηριότητα. Η χαμηλή σεξουαλική ορμή στους άνδρες δεν πρέπει να συγχέεται με τη στυτική δυσλειτουργία (“ΣΔ”), αν και οι δύο καταστάσεις μπορεί να συνυπάρχουν.
Είναι σημαντικό για τα ζευγάρια να επικοινωνούν με ειλικρίνεια μεταξύ τους, εντοπίζοντας παράλληλα τις πιθανές αιτίες. Οι θεραπείες μπορεί να ποικίλλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχοθεραπεία, ορμονική υποκατάσταση, αλλαγές στον τρόπο ζωής και/ή προσαρμογή των φαρμάκων που λαμβάνει ο άντρας.
Αιτίες της χαμηλής λίμπιντο στους άνδρες
Η χαμηλή λίμπιντο μπορεί να προκαλείται από έναν μόνο παράγοντα, αλλά συχνότερα οφείλεται σε συνδυασμό πολλών παραγόντων. Αυτοί οι παράγοντες ενδέχεται να είναι οι εξής:
- Χαμηλό επίπεδο τεστοστερόνης
- Φάρμακα
- Κατάθλιψη
- Χρόνια πάθηση
- Στρες
Χαμηλή τεστοστερόνη
Η τεστοστερόνη είναι μια σημαντική ορμόνη του φύλου. Είναι υπεύθυνη για τα κλασικά ανδρικά σωματικά χαρακτηριστικά, όπως η τριχοφυΐα στο πρόσωπο και οι μύες του σώματος. Αυτή η ορμόνη συμβάλλει επίσης στη διατήρηση της σεξουαλικής ορμής και της παραγωγής σπέρματος.
Τα επίπεδα της τεστοστερόνης κορυφώνονται κατά την εφηβεία και την πρώιμη ενηλικίωση και μειώνονται με την ηλικία – μειώνονται περίπου 1% έως 2% ετησίως ξεκινώντας περίπου από την ηλικία των 30 ετών. Εάν τα επίπεδά της πέσουν κάτω από ένα ορισμένο σημείο, μπορεί να έχετε χαμηλή τεστοστερόνη (υπογοναδισμός).
Η Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία (AUA) ορίζει τη χαμηλή τεστοστερόνη ως λιγότερο από 300 νανογραμμάρια (ng) της ορμόνης ανά δεκατόλιτρο (dl) αίματος.
Η χαμηλή τεστοστερόνη είναι συχνή στους ηλικιωμένους άνδρες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερους άνδρες. Όσον αφορά τους νεότερους άνδρες, η πτώση των επιπέδων τεστοστερόνης μπορεί να προκληθεί από χρόνιες ασθένειες όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης τύπου 2 και οι καρδιακές παθήσεις.
Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης σπάνια οδηγούν σε στυτική δυσλειτουργία. Όμως, η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να επηρεάσει το σεξ με άλλους τρόπους. Ορισμένοι άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη εμφανίζουν πτώση της λίμπιντο, ενώ άλλοι χάνουν εντελώς το ενδιαφέρον τους για το σεξ. Τα πρόσθετα συμπτώματα αυτής της κατάστασης είναι τα ακόλουθα:
- Απώλεια τριχών στο σώμα και στο πρόσωπο
- Κατάθλιψη
- Κόπωση
- Μειωμένος μυϊκός τόνος
Η πιο συχνή θεραπεία για τη χαμηλή τεστοστερόνη είναι η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης (TRT). Αν και αποτελεσματική, η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης μπορεί να ενέχει και κινδύνους. Ορισμένοι από αυτούς είναι η ακμή, οι θρόμβοι αίματος, η διόγκωση του προστάτη και η επιδείνωση της υπνικής άπνοιας. Επιπλέον, η TRT μπορεί να θέσει ορισμένους ηλικιωμένους άνδρες σε αυξημένο κίνδυνο για καρδιολογικά προβλήματα.
Εάν υποψιάζεστε ότι τα επίπεδα τεστοστερόνης σας είναι χαμηλά, συζητήστε τους προβληματισμούς σας με έναν γιατρό. Η διάγνωση του υπογοναδισμού θα τεθεί μόνο αφού ελεγχθούν τα επίπεδα τεστοστερόνης σας σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις.
Παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής
Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή σεξουαλική ορμή στους άνδρες. Σε αυτά μπορεί να ανήκουν ολόκληρες κατηγορίες φαρμάκων που ενδεχομένως επηρεάζουν τη σεξουαλική ορμή ενός άνδρα σε διαφορετικό βαθμό. Οι συνήθεις ένοχοι είναι μεταξύ άλλων:
- Αντισπασμωδικά
- Αντικαταθλιπτικά
- Αντιψυχωσικά
- Β-αναστολείς
- Βενζοδιαζεπίνες
- Στατίνες
Ακόμα και τα φάρμακα που χορηγούνται χωρίς συνταγή, όπως η σιμετιδίνη (για το στομάχι), μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα εάν λαμβάνονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Η διακοπή ή η αλλαγή του ύποπτου φαρμάκου μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση, αν και αυτό δεν είναι πάντα εφικτό στις περιπτώσεις ορισμένων φαρμάκων που χορηγούνται για χρόνια. Μια προσαρμογή της δόσης μπορεί επίσης να βοηθήσει. Όπως πάντα, μην αλλάζετε τη φαρμακευτική αγωγή ή τη δοσολογία χωρίς να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας.
Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη και η χαμηλή λίμπιντο συχνά συμβαδίζουν. Η κατάθλιψη μπορεί όχι μόνο να προκαλέσει χαμηλότερη σεξουαλική ορμή, αλλά μπορεί επίσης να αποτελέσει συνέπεια αυτής, κάνοντας μια δύσκολη κατάσταση χειρότερη. Επιπλέον, ενώ τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατάθλιψη, μπορεί να επιδεινώσουν τα προβλήματα με τη σεξουαλική επιθυμία.
Εάν λαμβάνετε επί του παρόντος αντικαταθλιπτικό και αντιμετωπίζετε μειωμένη σεξουαλική ορμή, ίσως θελήσετε να μιλήσετε με τον γιατρό σας για τη μείωση της δόσης σας. Η μετάβαση σε ένα άλλο φάρμακο, όπως το Wellbutrin (βουπροπιόνη) ή το Remeron (μιρταζαπίνη), μπορεί επίσης να βοηθήσει. Απλώς να έχετε υπόψη σας ότι μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να εξαφανιστεί αυτή η παρενέργεια.
Εάν πάσχετε από κατάθλιψη, είναι σημαντικό να συζητήσετε τη λίμπιντο με τον γιατρό σας και να μιλήσετε για το πώς τα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική σας ορμή.
Χρόνιες παθήσεις
Τα υψηλά επίπεδα πόνου και κόπωσης που προκαλούνται από χρόνιες ασθένειες μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική ορμή. Αυτό ισχύει ιδίως για τις παρακάτω χρόνιες ασθένειες και παθήσεις:
- Αρθρίτιδα
- Καρκίνος
- Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
- Διαβήτης
- Ινομυαλγία
- Καρδιοπάθεια
- Νεφρική ανεπάρκεια
Σε ό,τι αφορά τις χρόνιες ασθένειες και την έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης, σπάνια υπάρχει μια ευθεία γραμμή που να συνδέει την αιτία με τη θεραπεία. Από τη μία πλευρά, η χρόνια ασθένεια συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Από την άλλη, μπορεί να παρεμβαίνει άμεσα στις ορμονικές, νευρολογικές ή αγγειακές λειτουργίες που είναι κομβικής σημασίας για την ανδρική σεξουαλική ορμή.
Επιπλέον, τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της χρόνιας πάθησης (όπως η χημειοθεραπεία ή τα καρδιαγγειακά φάρμακα) μπορεί να επηρεάσουν άμεσα την ανδρική λίμπιντο. Ως εκ τούτου, μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί η αιτία της απώλειας της σεξουαλικής ορμής – και να βρεθεί λύση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί η συνδρομή πολλών γιατρών.
Στρες και διαταραχές ύπνου
Μπορεί το άγχος να μειώνει το σεξουαλικό ενδιαφέρον μέσω της απόσπασης της προσοχής, ωστόσο η επίδρασή του στη σεξουαλική ορμή είναι πιο υποβολιμαία. Το στρες πυροδοτεί την παραγωγή κορτιζόλης, μιας ορμόνης που λειτουργεί σαν ενσωματωμένο σύστημα συναγερμού. Η κορτιζόλη δεν προκαλεί μόνο τη συστολή των αιμοφόρων αγγείων, συμβάλλοντας στην Στυτική Δυσλειτουργία- μπορεί επίσης να προκαλέσει κατακόρυφη πτώση της τεστοστερόνης.
Το άγχος συνδέεται επίσης με την αϋπνία και άλλες διαταραχές του ύπνου, οι οποίες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο κόπωσης και να σας κάνουν να ενδιαφέρεστε λιγότερο για το σεξ.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, η οποία συνδέεται με τη μείωση της ημερήσιας τεστοστερόνης κατά 10% έως 15%.
Η θεραπεία εξαρτάται από το συγκεκριμένο πρόβλημα ύπνου και μπορεί να αφορά τεχνικές διαχείρισης του στρες και βελτιωμένη υγιεινή του ύπνου για την αϋπνία και τη χρήση θετικής πίεσης των αεραγωγών για τη θεραπεία της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.
Ωστόσο, εάν το άγχος σχετίζεται με αγχώδη διαταραχή, μπορεί να χρειαστούν φάρμακα. Αυτό όμως μπορεί να αποτελέσει μια πρόκληση, επειδή ορισμένα αγχολυτικά φάρμακα μπορούν να μειώσουν ακόμη περισσότερο τη λίμπιντο.
Παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής
Αρκετοί παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στη χαμηλή λίμπιντο στους άνδρες. Αυτοί έχουν συνήθως την τάση να διορθώνονται ευκολότερα με την αλλαγή ή τη διακοπή της προβληματικής συμπεριφοράς.
- Χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών: Η υπερβολική ή χρόνια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης.
- Πάρα πολλή (ή πολύ λίγη) άσκηση: Η συχνή και υψηλής έντασης άσκηση συνδέεται με χαμηλότερη λίμπιντο. Η πολύ λίγη άσκηση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μειωμένη λίμπιντο.
- Παχυσαρκία: Το επιπλέον βάρος επηρεάζει άμεσα το μεταβολισμό και τη δράση των ορμονών, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της ολικής και της ελεύθερης τεστοστερόνης. Η άσκηση και η απώλεια βάρους ενισχύουν τη διάθεση και τα επίπεδα ενέργειας και βελτιώνουν τη σεξουαλική λειτουργία και την αυτοεκτίμηση.
- Κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει άμεσα τον κίνδυνο εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας και έμμεσα εξασθενεί τη σεξουαλική διέγερση, σύμφωνα με μελέτη του 2012 από το Πανεπιστήμιο του Τέξας Όστιν.
Παρόλο που οι βλαβερές συνέπειες αυτών των συμπεριφορών είναι σαφείς, δεν είναι ποτέ συνετό να αποδίδεται η χαμηλή λίμπιντο σε έναν και μόνο παράγοντα που αφορά τον τρόπο ζωής, χωρίς πρώτα να συμβουλευτείτε έναν γιατρό για να διερευνήσετε όλες τις άλλες πιθανές αιτίες.
