Τα γονίδιά μας παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό των περιοχών στις οποίες εγκαθίσταται το βάρος μας στο σώμα μας.
Μερικοί άνθρωποι είναι πιθανότερο να πάρουν βάρος γύρω από τη μέση τους, ενώ άλλοι είναι πιθανότερο να δουν την αύξηση του βάρους να μεταφέρεται στους γοφούς τους. Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα.
Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικά σχήματα και μεγέθη και τα γονίδιά μας προδιαθέτουν την ¨εγκατάσταση¨ του σωματικού μας βάρους σε διαφορετικά σημεία. Κι αυτό είναι φυσιολογικό.
Δεν υπάρχει “σωστό” ή “λάθος” ούτε “καλό” ή “κακό” όσον αφορά το σχήμα του σώματός σας. Ακριβώς όπως δεν υπάρχει “σωστό” ή “λάθος” ύψος. Είναι απλά κάτι που δεν μπορείτε να ελέγξετε.
Όμως, το πού έχετε φυσικά το βάρος σας μπορεί να έχει μεγάλη επίδραση στην υγεία σας, αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Το υπερβολικό βάρος σε ορισμένα σημεία του σώματός σας, ιδιαίτερα γύρω από την κοιλιά σας, μπορεί να σας θέσει σε μεγαλύτερο κίνδυνο για την εμφάνιση σοβαρών παθήσεων.
Το σχήμα του σώματός σας δεν σημαίνει απαραίτητα πολλά πράγματα για την υγεία σας, αν διατηρείτε ένα υγιές βάρος.
Το ζήτημα είναι κυρίως το πού εντοπίζεται το επιπλέον βάρος, το οποίο κάνει τη διαφορά όσον αφορά την πιθανότητα εμφάνισης ορισμένων χρόνιων ασθενειών.
Τι σωματότυπο έχετε;
Όταν εξετάζετε το σχήμα του σώματός σας και τον αντίκτυπό του στην υγεία σας, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας δύο βασικά στοιχεία:
- Τη φυσική κατανομή του βάρους στο σώμα σας – δηλαδή το πού εμφανίζει καμπύλες το σώμα σας (και πού όχι).
- Τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) σας.
Το σχήμα του σώματός σας είναι μια περιγραφή του σημείου στο σώμα σας όπου το βάρος σας τείνει να κατανέμεται. (Δεν πρόκειται για ένα ιδιαίτερα επιστημονικό κριτήριο, αλλά είναι κάτι με το οποίο οι περισσότεροι από εμάς μπορούμε εύκολα να ταυτιστούμε).
Ο ΔΜΣ σας, από την άλλη πλευρά, είναι μια μέτρηση που βοηθά εσάς και τον γιατρό σας να καταλάβετε αν διατηρείτε ένα υγιές βάρος. Είναι μια μέτρηση που λαμβάνει υπόψη το βάρος και το ύψος σας προκειμένου να αξιολογήσει την υγεία σας.
Ένας ΔΜΣ 25 ή υψηλότερος θεωρείται ότι παραπέμπει σε ένα υπέρβαρο άτομο. Ως παχυσαρκία ορίζεται ο ΔΜΣ 30 ή περισσότερο.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει μετρήσεις, όπως η περίμετρος της μέσης, ή αναλογίες, όπως η μέτρηση της μέσης σε σχέση με τους γοφούς, για να αποκτήσει μια καλύτερη εικόνα της υγείας και των κινδύνων που διατρέχετε.
Ορισμένοι επαγγελματίες υγείας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν μηχανήματα μέτρησης της σύστασης του σώματος για να αξιολογήσουν τη μυϊκή μάζα καθώς και άλλα μέσα για να αποκτήσουν μια ακόμη πιο εξατομικευμένη εικόνα της υγείας σας.
Το ίδιο το σχήμα του σώματός σας δεν υποδηλώνει απαραίτητα αν είστε υγιής ή μη υγιής. Αντίθετα, ο συνδυασμός του σωματότυπου και ενός μη υγιούς ΔΜΣ μπορεί να αποτελέσει ένδειξη για ορισμένες παθήσεις.
Γενικά, οι άνθρωποι εντάσσονται σε ένα από τα πέντε στάνταρ σχήματα σώματος:
- Μήλο: Στρογγυλό στη μέση.
- Αχλάδι: Πιο γεμάτο κάτω μέρος.
- Αντεστραμμένο τρίγωνο: Φαρδύτερο στους ώμους και το στήθος με στενή μέση και κάτω μέρος.
- Παραλληλόγραμμο: Λίγο πολύ ευθεία προς τα πάνω και προς τα κάτω.
- Κλεψύδρα: Ανάλογο στήθος και γοφοί με μικρότερη μέση.
Μήλο
Τα άτομα με το λεγόμενο σχήμα σώματος “μήλο” μεταφέρουν περισσότερο βάρος γύρω από τη μέση τους. Η γεμάτη μέση, ή “κοιλιακή παχυσαρκία”, μπορεί να αποτελεί καμπανάκι ότι ίσως κινδυνεύετε από παθήσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) υποστηρίζουν ότι μια περίμετρος μέσης άνω των 90 εκατοστών στις γυναίκες ή των 93 εκατοστών στους άνδρες μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Για να μετρήσετε την περίμετρο της μέσης σας, σηκωθείτε όρθιοι και τυλίξτε μια μετροταινία γύρω από τη μέση σας, ακριβώς πάνω από τα οστά των γοφών σας. Κρατήστε την ταινία σφιχτά αλλά μην συμπιέσετε το δέρμα σας.
Οι έρευνες μας έχουν αποδείξει επανειλημμένα ότι το λίπος της κοιλιάς είναι το πιο ανησυχητικό είδος λίπους, επομένως το σχήμα μήλου μπορεί να αποτελέσει λόγο ανησυχίας για άτομα με υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι με σχήμα μήλου είναι πιο πιθανό να αποθηκεύουν μη υγιείς ποσότητες σπλαχνικού λίπους.
Σε αντίθεση με το υποδόριο λίπος, το οποίο βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα σας, το σπλαχνικό λίπος βρίσκεται βαθιά μέσα στα κοιλιακά σας τοιχώματα. Περιβάλλει το στομάχι, το συκώτι, το έντερο και άλλα όργανα.
Αχλάδι
Οι άνθρωποι που έχουν σχήμα “αχλαδιού” έχουν ένα στενό πάνω μέρος του σώματος και περισσότερη πληρότητα στους γοφούς και στο κάτω μέρος.
Τα άτομα με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία που έχουν σχήμα αχλαδιού μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κιρσών και οστεοαρθρίτιδας στις κάτω αρθρώσεις τους (όπως τα ισχία και τα γόνατα). Αυτό συμβαίνει επειδή το υπερβολικό βάρος στο κάτω μέρος του σώματος μπορεί να ασκήσει αυξημένη πίεση στα κάτω άκρα σας.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν πλέον ότι οι άνθρωποι που έχουν υπερβολικό βάρος στο κάτω μέρος του σώματός τους μπορεί επίσης να διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης σπλαχνικού λίπους, επομένως μπορεί να διατρέχουν παρόμοιους κινδύνους με τους ανθρώπους που έχουν σχήμα μήλου.
Αντεστραμμένο τρίγωνο
Τα άτομα με σωματική διάπλαση ανεστραμμένου τριγώνου μεταφέρουν περισσότερο βάρος στο πάνω μέρος του σώματός τους, όπως στο στήθος και στους ώμους, σε αντίθεση με το στομάχι και τους γοφούς τους.
Εάν κουβαλάτε περισσότερο βάρος στην κορυφή, μπορεί να είστε πιο επιρρεπείς σε ορισμένους σοβαρούς πόνους. Οι άνθρωποι με σχήμα σώματος ανεστραμμένου τριγώνου είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν πόνο στην πλάτη, τους ώμους και τον αυχένα τους.
Η χειρουργική επέμβαση μείωσης του στήθους και η χειρουργική επέμβαση γυναικομαστίας μπορεί να αποτελεί μια επιλογή για ορισμένα άτομα των οποίων ο πόνος στην πλάτη είναι αποτέλεσμα του μεγαλύτερου μεγέθους του στήθους ή του θώρακα.
Παραλληλόγραμμο
Εάν το σχήμα του σώματός σας έχει λιγότερο σαφείς καμπύλες, μπορεί να ανήκετε στον τύπο του παραλληλόγραμου. Το σχήμα του παραλληλόγραμου μπορεί να ακούγεται ότι μεταφράζεται σε “κοκαλιάρικο” ή λιποβαρές, αλλά όχι απαραίτητα.
Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν σχήμα παραλληλόγραμου και να έχουν υγιές βάρος. Ή μπορεί να έχετε σχήμα παραλληλόγραμου και να έχετε ελλιπές βάρος, υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία. Ένα σχήμα παραλληλόγραμου σημαίνει ότι το σώμα σας είναι περισσότερο σε ευθεία γραμμή, κάτι που δεν είναι απαραίτητα ενδεικτικό του ΔΜΣ σας.
Κλεψύδρα
Το σχήμα της κλεψύδρας χαρακτηρίζεται από το ότι το πάνω και το κάτω μέρος του σώματος είναι ανάλογα το ένα με το άλλο, με καθορισμένη μέση.
Να θυμάστε, ωστόσο, ότι η “καθορισμένη” μέση είναι ανάλογη με το υπόλοιπο σώμα σας. Έτσι, τα άτομα με σχήμα κλεψύδρας μπορεί να εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης σπλαχνικού λίπους και άλλων παθήσεων εάν ο ΔΜΣ τους είναι 25 ή υψηλότερος.
Το σχήμα του σώματός σας είναι μέρος αυτού που σας κάνει ... να είστε εσείς. Είναι μοναδικό, ατομικό και φυσιολογικό. Και ενώ δεν μπορείτε να αλλάξετε το σημείο που το βάρος σας επιλέγει να εγκατασταθεί, να ξέρετε ότι κάθε προσπάθεια που καταβάλλετε για να διατηρήσετε το βάρος σας σε ένα υγιές επίπεδο θα κάνει καλό στο σώμα σας.
