Εάν η αϋπνία αποτέλεσε μέρος της εμπειρίας της εγκυμοσύνης σας, τότε η έλλειψη ύπνου κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά τον τοκετό δεν είναι κάτι καινούργιο.
Όπως και να έχει, οι ξάγρυπνες νύχτες -ιδιαίτερα όταν είναι πολλές στη σειρά- δεν είναι καλές για τη σωματική ή την ψυχική σας υγεία.
Σύμφωνα με το Office on Women’s Health, η αϋπνία είναι μια συνηθισμένη διαταραχή του ύπνου που επηρεάζει την ικανότητά σας να κοιμηθείτε, να παραμείνετε κοιμισμένοι και σας αφήνει ανήσυχη μετά τον ύπνο.
Η διάγνωση γίνεται όταν αυτή διαρκεί 3 ή περισσότερες νύχτες την εβδομάδα για περισσότερο από 3 μήνες.
Η αϋπνία μετά τον τοκετό μπορεί να διαταράξει την καθημερινή ζωή και να υποβαθμίσει τη συνολική κατάσταση της υγείας σας.
Συνδέεται επίσης με άλλες ψυχικές και σωματικές παθήσεις, οπότε είναι σημαντικό να την παρακολουθείτε στενά και να αναζητήσετε βοήθεια εάν δεν βελτιώνεται.
Αϋπνία μετά τον τοκετό
Σύμφωνα με τον Peter G. Polos, MD, PhD, FCCP, FAASM, ειδικό στην ιατρική του ύπνου και εμπειρογνώμονα ύπνου του Sleep Number, η αϋπνία είναι ένας τύπος διαταραχής του ύπνου κατά τον οποίο ένα άτομο δυσκολεύεται να πέσει ή να παραμείνει στον ύπνο και η συνολική ποιότητα του ύπνου του είναι κακή.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η περιγεννητική ή επιλόχεια αϋπνία είναι συχνό φαινόμενο. Το ποσοστό των γυναικών που αντιμετωπίζουν αϋπνία είναι πολύ μεγαλύτερο σε αυτόν τον πληθυσμό από ό,τι στον γενικό πληθυσμό των γυναικών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.
Επιπλέον, ο Peter G. Polos υποστηρίζει ότι τα προβλήματα με τον ύπνο συχνά προηγούνται της γέννας του παιδιού και στη συνέχεια μπορεί να επιμένουν και μετά τον τοκετό.
Το σώμα σας υφίσταται πολλές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Και αν αυτή είναι η πρώτη σας μεταγεννητική εμπειρία, μπορεί να εκπλαγείτε από το πόσο συνεχίζει να αλλάζει το σώμα σας κατά τη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου (ή αλλιώς στις 12 εβδομάδες μετά τον τοκετό).
Οι διαταραχές του ύπνου είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα μετά τον τοκετό. Σε μερικές γυναίκες, τα θέματα αυτά βελτιώνονται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Αλλά για άλλες, η αϋπνία μετά τον τοκετό μπορεί να συνεχιστεί για μήνες.
Τι προκαλεί την αϋπνία μετά τον τοκετό;
Οι αλλαγές στην υγεία και στο σώμα της γυναίκας συμβάλλουν στην οξεία αϋπνία κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά τον τοκετό. Αυτές περιλαμβάνουν καταστάσεις όπως:
- αυξημένους στρεσογόνους παράγοντες
- τη φροντίδα ενός νεογέννητου βρέφους
- αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών
- νέες ή ήδη διαγνωσμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως άγχος ή κατάθλιψη
Εκτός από τις καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως η επιλόχεια κατάθλιψη, μπορεί να υφίστανται και ορμονικά αίτια.
Ιατρικές καταστάσεις όπως η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό μπορεί να εμφανιστούν και να επηρεάσουν τον ύπνο.
Περίπου το 10% των γυναικών έχουν θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό, αλλά αυτή υποδιαγιγνώσκεται επειδή τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά και μπορεί να αλληλοκαλύπτονται με τα τυπικά συμπτώματα μετά τον τοκετό.
Η θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό είναι η φλεγμονώδης αυτοάνοση καταστροφή του θυρεοειδούς αδένα.
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας αδένας σε σχήμα πεταλούδας στο λαιμό που παράγει τη θυρεοειδική ορμόνη, η οποία ρυθμίζει το μεταβολισμό ή αλλιώς τον τρόπο με τον οποίο ολόκληρο το σώμα διαχειρίζεται την ενέργεια.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου σταδίου της επιλόχειας θυρεοειδίτιδας, που ονομάζεται θυρεοτοξίκωση, υπάρχει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικής ορμόνης στην κυκλοφορία του αίματος, που οδηγεί σε συμπτώματα όπως ο γρήγορος καρδιακός ρυθμός, το άγχος, η ευερεθιστότητα και η κόπωση, παράλληλα με την αϋπνία.
Πώς αντιμετωπίζεται η αϋπνία μετά τον τοκετό;
Εάν παρατηρείτε σημάδια και συμπτώματα που σχετίζονται με την αϋπνία μετά τον τοκετό, πρέπει να αξιολογηθείτε από έναν κλινικό γιατρό με εμπειρία στην υγεία των γυναικών σε συνεργασία με έναν γυναικολόγο.
Ανάλογα με την αιτία της αϋπνίας, η θεραπεία θα διαφέρει, αλλά μην επιχειρήσετε να αυτοθεραπευτείτε.
- Αναθεώρηση των προτύπων ύπνου του βρέφους
Ένα από τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση της επιλόχειας αϋπνίας είναι να εξετάσετε τις συνήθειες ύπνου και διατροφής του βρέφους. Είναι σύνηθες να έχετε απρόσκοπτο ύπνο για αρκετούς μήνες μετά την έλευση του μωρού στο σπίτι.
Το να είστε ανοιχτοί με τον σύντροφό σας, τον γιατρό και τον παιδίατρό σας σχετικά με τους προβληματισμούς σας μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ρεαλιστικές προσδοκίες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Σας βοηθά επίσης να κατανοήσετε τις συνήθειες του ύπνου σας και πώς να αναγνωρίζετε τα πρώιμα σημάδια αϋπνίας.
- Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση ιατρικής βιβλιογραφίας του 2020 , η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για την αϋπνία μετά τον τοκετό. Αυτή η σύντομη παρέμβαση στοχεύει στις αιτίες της αϋπνίας σας.
Σας διδάσκει τεχνικές για την αντιμετώπισή της, όπως η χαλάρωση, η αντιμετώπιση και η διαχείριση του άγχους.
Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή του 2022 εξέτασε τον συνδυασμό της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας και της φωτοσκοτεινής θεραπείας (LDT) ως τρόπο αντιμετώπισης της επιλόχειας αϋπνίας.
Τα αποτελέσματα της δοκιμής έδειξαν ότι η υποστηριζόμενη από θεραπευτή γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και η φωτοσκοτεινή θεραπεία ήταν ασφαλείς και αποτελεσματικές στη μείωση των συμπτωμάτων αϋπνίας μετά τον τοκετό.
- Αλλαγές και προσαρμογές του τρόπου ζωής
Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, όπως η αποφυγή καφεΐνης ή βαριών γευμάτων τις ώρες πριν από τον ύπνο και η απομάκρυνση των οθονών από την κρεβατοκάμαρα, είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης για την εφαρμογή καλής υγιεινής του ύπνου.
Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί συστήνουν συνήθως στους ανθρώπους να κάνουν πρώτα αλλαγές στους τροποποιήσιμους παράγοντες του περιβάλλοντός τους που μπορεί να επηρεάζουν τον ύπνο τους. Αλλά με ένα νεογέννητο στο σπίτι αυτό μπορεί να μην είναι πάντα εφικτό.
Για παράδειγμα, είναι πιθανό να μην μπορείτε να ακολουθήσετε μια τακτική ρουτίνα ύπνου ή ακόμη και να κοιμάστε τις συνιστώμενες 7 έως 9 ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Μια συμβουλή, είναι να εκμεταλλεύεστε τον μεσημεριανό υπνάκο: Κοιμηθείτε όταν το μωρό σας κοιμάται.
Ή, αν είστε τελικά σε θέση να πέσετε για ύπνο και διαπιστώνετε ότι δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, οι ειδικοί συνιστούν να σηκωθείτε από το κρεβάτι και να πάτε σε διαφορετικό δωμάτιο.
Αυτή η κίνηση μπορεί να βοηθήσει να εκπαιδεύσετε τον εγκέφαλό σας ότι το κρεβάτι σας προορίζεται για ύπνο.
- Μη συνταγογραφούμενα και συνταγογραφούμενα φάρμακα
Η μελατονίνη είναι ένα μη συνταγογραφούμενο (OTC) συμπλήρωμα που μερικοί άνθρωποι παίρνουν για να βοηθηθούν στον ύπνο. Μολονότι μπορεί να προάγει την έναρξη του ύπνου, η μελατονίνη δεν είναι υπνωτικό χάπι και δεν ρυθμίζεται από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και άλλες ρυθμιστικές αρχές για τα φάρμακα.
Εξαιτίας του συγκεκριμένου γεγονότος, θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό στον ύπνο. Αυτός μπορεί να σας παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τη δοσολογία, το χρονοδιάγραμμα και τυχόν περαιτέρω ενέργειες που μπορεί να είναι απαραίτητες.
Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την πλήρη αξιολόγηση της χρήσης της μελατονίνης κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά, είναι διαθέσιμα για την βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη αϋπνία. Το ίδιο ισχύει και για τα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα ύπνου με αντιισταμινικά. Αλλά και τα δύο αυτά φάρμακα ενέχουν κινδύνους.
Φροντίστε να μιλήσετε με το γιατρό σας για τις επιπλοκές ή τις παρενέργειες από τα φάρμακα για τον ύπνο, καθώς και για την ασφάλεια της χρήσης τους κατά το θηλασμό.
Πόσο διαρκεί η αϋπνία μετά τον τοκετό;
Αν υπάρχει ένα πράγμα το οποίο θα σας διδάξει ένα νέο μωρό, αυτό είναι η υπομονή.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει μία και μοναδική απάντηση για το πόσο θα διαρκέσει η επιλόχειος αϋπνία. Όπως τα περισσότερα θέματα που σχετίζονται με την υγεία, αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Σύμφωνα με το Office on Women’s Health, η βραχυπρόθεσμη αϋπνία μπορεί να διαρκέσει μόνο λίγες ημέρες. Η χρόνια αϋπνία μπορεί να επιμείνει για 3 μήνες ή και περισσότερο.
Πολλοί παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην αϋπνία μετά τον τοκετό υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα:
- το πρόγραμμα ύπνου του νεογέννητου αρχίζει να σταθεροποιείται
- τα επίπεδα των ορμονών σας αρχίζουν να επιστρέφουν στα αρχικά τους επίπεδα
- οι αλλαγές του τρόπου ζωής που συνεπάγεται η γέννηση ενός μωρού αρχίζουν να λαμβάνουν σάρκα και οστά
Ωστόσο, αν η αϋπνία επιμένει, ήρθε η ώρα να μιλήσετε με έναν ειδικό
