Η κεντρική υπνική άπνοια είναι μια διαταραχή του ύπνου κατά την οποία διακόπτεται για λίγο η αναπνοή του ασθενούς την ώρα που κοιμάται.
Οι στιγμές άπνοιας μπορεί να συμβαίνουν επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της νύχτας καθώς κοιμάστε. Η διακοπή της αναπνοής σας μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα με τα σήματα που στέλνει ο εγκέφαλός σας. Ο εγκέφαλός σας στιγμιαία “ξεχνά” να δώσει εντολή στους μύες σας να αναπνεύσουν.
Η κεντρική υπνική άπνοια δεν ταυτίζεται με την αποφρακτική υπνική άπνοια. Η αποφρακτική υπνική άπνοια είναι η διακοπή της αναπνοής λόγω φραγμένων αεραγωγών. Οι άνθρωποι που έχουν κεντρική υπνική άπνοια δεν παρουσιάζουν απόφραξη των αεραγωγών τους.
Το πρόβλημα βρίσκεται στη σύνδεση μεταξύ του εγκεφάλου και των μυών που ελέγχουν την αναπνοή σας.
Η κεντρική υπνική άπνοια είναι πολύ λιγότερο συχνή από την αποφρακτική υπνική άπνοια. Η Αμερικανική Ένωση για την Άπνοια στον Ύπνο (ASAA) εκτιμά ότι η κεντρική υπνική άπνοια αντιπροσωπεύει περίπου το 20 % όλων των περιπτώσεων υπνικής άπνοιας.
Τι προκαλεί την κεντρική υπνική άπνοια;
Οι υποκείμενες παθήσεις ευθύνονται για τις περισσότερες περιπτώσεις κεντρικής υπνικής άπνοιας.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου κεντρικής υπνικής άπνοιας, το εγκεφαλικό στέλεχος δεν δίνει εντολή στους αναπνευστικούς σας μύες να λειτουργήσουν σωστά.
Το εγκεφαλικό στέλεχος είναι το τμήμα του εγκεφάλου σας που συνδέεται με τον νωτιαίο μυελό σας. Παθήσεις που επηρεάζουν το εγκεφαλικό στέλεχος, τον νωτιαίο μυελό ή την καρδιά σας μπορεί να σας προκαλέσουν κεντρική υπνική άπνοια.
Παραδείγματα αυτών των παθήσεων είναι τα εξής:
- εγκεφαλικό επεισόδιο
- καρδιακή προσβολή
- συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
- ένα αδύναμο μοντέλο αναπνοής που ονομάζεται αναπνοή Cheyne-Stokes
- εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή του εγκεφάλου)
- αρθρίτιδα στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
- νόσος του Πάρκινσον (μια σχετιζόμενη με την ηλικία έκπτωση ορισμένων νευρικών συστημάτων που επηρεάζει την κίνηση, την ισορροπία και τον έλεγχο των μυών)
- χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία στη σπονδυλική στήλη
Ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να προκαλέσουν έναν τύπο κεντρικής υπνικής άπνοιας που ονομάζεται άπνοια που προκαλείται από φάρμακα.
Τα οπιοειδή φάρμακα είναι ισχυρά παυσίπονα που ενδέχεται να οδηγήσουν σε μη κανονική αναπνοή.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να σταματήσετε προσωρινά να αναπνέετε ως αποτέλεσμα αυτού του ανώμαλου μοντέλου.
Τα φάρμακα που μπορεί να συμβάλλουν στην κεντρική υπνική άπνοια είναι τα ακόλουθα:
- κωδεΐνη
- μορφίνη
- οξυκωδόνη
Εάν ο γιατρός σας δεν μπορεί να προσδιορίσει την αιτία της κεντρικής υπνικής άπνοιας, τότε έχετε ιδιοπαθή κεντρική υπνική άπνοια.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κεντρικής υπνικής άπνοιας;
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της κεντρικής υπνικής άπνοιας είναι οι σύντομες περίοδοι κατά τη διάρκεια του ύπνου κατά τις οποίες σταματά η αναπνοή.
Μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν πολύ ρηχή αναπνοή αντί να σταματήσουν όντως να αναπνέουν.
Μπορεί να ξυπνήσετε έχοντας αίσθημα δύσπνοιας. Η έλλειψη οξυγόνου μπορεί να σας κάνει να ξυπνάτε συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας και μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνία.
Άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με την κεντρική υπνική άπνοια εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας ως αποτέλεσμα του διακοπτόμενου νυχτερινού ύπνου.
Μπορεί να αισθάνεστε πολύ νυσταγμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, να δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε ή να εστιάσετε στα καθήκοντά σας ή να έχετε πονοκέφαλο όταν ξυπνάτε.
Η κεντρική υπνική άπνοια που προκαλείται από τη νόσο του Πάρκινσον ή άλλες νευρολογικές παθήσεις μπορεί να χαρακτηρίζεται από πρόσθετα συμπτώματα, όπως
- δυσκολία στην κατάποση
- αλλαγές στον τρόπο ομιλίας
- αλλαγές στη φωνή
- γενικευμένη αδυναμία
Πώς διαγιγνώσκεται η κεντρική υπνική άπνοια;
Ο γιατρός σας θα ζητήσει μια εξέταση μελέτης ύπνου που ονομάζεται πολυυπνογραφία για να διαγνώσει την κεντρική υπνική άπνοια.
Η εξέταση πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της νύχτας καθώς κοιμάστε σε ένα ειδικό κέντρο ύπνου.
Κατά τη διάρκεια μιας πολυυπνογραφίας, θα φορέσετε ηλεκτρόδια στο κεφάλι και το σώμα σας για να μετρήσετε τα επίπεδα οξυγόνου, την εγκεφαλική δραστηριότητά σας, το μοτίβο της αναπνοής, τον καρδιακό σας ρυθμό και τη λειτουργία των πνευμόνων σας.
Ο γιατρός σας, ένας νευρολόγος και μερικές φορές ένας καρδιολόγος θα σας παρακολουθούν και θα εξετάζουν τα αποτελέσματα της πολυυπνογραφίας σας. Τα αποτελέσματα μπορούν να σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε την υποκείμενη αιτία της άπνοιας.
Μια μαγνητική τομογραφία κεφαλής ή σπονδυλικής στήλης μπορεί επίσης να οδηγήσει στη διάγνωση της κεντρικής υπνικής άπνοιας.
Η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιεί ραδιοκύματα για τη δημιουργία εικόνων των οργάνων σας. Η εξέταση μπορεί να αποκαλύψει ότι δομικές ανωμαλίες στο εγκεφαλικό στέλεχος ή τη σπονδυλική σας στήλη προκαλούν κεντρική υπνική άπνοια.
Ποιες είναι οι θεραπείες για την κεντρική υπνική άπνοια;
Η αντιμετώπιση των υποκείμενων παθήσεων αποτελεί την πρώτη γραμμή θεραπείας για την κεντρική υπνική άπνοια.
Τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, της νόσου του Πάρκινσον και άλλων παθήσεων της καρδιάς ή του νευρικού συστήματος.
Μπορεί να χρειαστεί να σταματήσετε τη χρήση οπιοειδών φαρμάκων, εάν αυτά τα φάρμακα προκαλούν διακοπή της αναπνοής σας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συνταγογραφήσει φάρμακα όπως η ακεταζολαμίδη για τη διέγερση του αναπνευστικού σας μηχανισμού.
Η συμπληρωματική χορήγηση οξυγόνου και η ρύθμιση της πίεσης του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι αποτελεσματικές θεραπείες για πολλά άτομα με κεντρική υπνική άπνοια.
- Συνεχής θετική πίεση αέρα (CPAP)
Η CPAP παρέχει μια σταθερή πηγή πίεσης στους αεραγωγούς σας καθώς κοιμάστε. Φοράτε μια μάσκα πάνω από τη μύτη και το στόμα σας που παρέχει αέρα υπό πίεση καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
Η CPAP αντιμετωπίζει την αποφρακτική υπνική άπνοια, αλλά μπορεί επίσης να αποβεί ευεργετική και για άτομα με κεντρική υπνική άπνοια.
Θετική πίεση αέρα δύο επιπέδων (BPAP)
Αυτή η θεραπεία ρυθμίζει την πίεση του αέρα έτσι ώστε να είναι υψηλότερη όταν εισπνέετε και χαμηλότερη όταν εκπνέετε. Η BPAP χρησιμοποιεί επίσης μια μάσκα προσώπου.
Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για τους ασθενείς με υπνική άπνοια;
Τα άτομα με ιδιοπαθή κεντρική υπνική άπνοια ανταποκρίνονται συνήθως καλά στη θεραπεία. Τα συνολικά οφέλη της θεραπείας για την κεντρική υπνική άπνοια ποικίλλουν ανάλογα με την ακριβή αιτία της πάθησης.
