Το ελαιόλαδο καταναλώνεται από τους ανθρώπους εδώ και χιλιάδες χρόνια και αποτελεί βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής και της ευρωπαϊκής κουζίνας.
Δεν περιέχει υδατάνθρακες ή πρωτεΐνες. Όλες οι θερμίδες του προέρχονται από λίπος, κυρίως από το ευεργετικό για την υγεία μας μονοακόρεστο λίπος, καθιστώντας το μια θρεπτική επιλογή για τη διατροφή μας.
Το ελαιόλαδο μπορεί να ποικίλει ως προς το χρώμα και τη γεύση του. Το κατά πόσο χαρακτηρίζεται ως παρθένο, εξαιρετικά παρθένο ή αγνό εξαρτάται από το πόσο όξινο είναι και από την επεξεργασία στην οποία έχει υποβληθεί.
Σε αντίθεση με τα έλαια που εξάγονται από σπόρους, ξηρούς καρπούς ή κόκκους, το ελαιόλαδο εκχυλίζεται από τον ίδιο τον καρπό του ελαιόδεντρου.
Τα διατροφικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου
Μία κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο περιέχει:
- Θερμίδες: 119
- Λιπαρά: 14g
- Νάτριο: 0,3mg
- Υδατάνθρακες: 0g
- Φυτικές ίνες: 0g
- Σάκχαρα: 0g
- Πρωτεΐνη: 0g
- Βιταμίνη Ε: 1.9mg
- Βιταμίνη Κ: 8.1mcg
Υδατάνθρακες
Το ελαιόλαδο δεν περιέχει υδατάνθρακες.
Λίπη
Μια κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο περιέχει 9,86 γραμμάρια μονοακόρεστα λιπαρά, 1,42 γραμμάρια πολυακόρεστα λιπαρά και 1,86 γραμμάρια κορεσμένα λιπαρά.
Παρόλο που η πλειονότητα των λιπαρών είναι καλής ποιότητας, είναι και πάλι προτιμότερο να ελέγχετε την πρόσληψή τους, καθώς το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε θερμίδες.
Πρωτεΐνες
Το ελαιόλαδο δεν περιέχει καθόλου πρωτεΐνες.
Βιταμίνες και μέταλλα
Σε μία κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο περιέχονται περίπου 1,9 χιλιοστόγραμμα βιταμίνης Ε. Η βιταμίνη Ε συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας των κυττάρων μας, βοηθώντας στην προστασία τους από τις ελεύθερες ρίζες, ενώ παράλληλα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και εμποδίζει την πήξη του αίματος μέσα στα αιμοφόρα αγγεία.
Η ίδια ποσότητα ελαιολάδου περιέχει επίσης 8,1 μικρογραμμάρια βιταμίνης Κ. Αυτή η βιταμίνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού, μερικές από τις οποίες είναι η πήξη του αίματος, ο μεταβολισμός των οστών και η ανοργανοποίηση των οστών.
Η πρόσληψη ελαιολάδου προσφέρει ίχνη καλίου, περίπου 0,1 χιλιοστόγραμμα ανά κουταλιά της σούπας.
Το κάλιο ενισχύει την υγιή λειτουργία των νεφρών και της καρδιάς- παίζει επίσης ενεργό ρόλο στη συστολή των μυών.
Οι θερμίδες που περιέχονται στο ελαιόλαδο
Μια κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο περιέχει 119 θερμίδες, καθιστώντας το ένα θερμιδικά πλούσιο τρόφιμο.
Αν μειώσετε την ποσότητα σε ένα κουταλάκι του γλυκού, ο αριθμός των θερμίδων μειώνεται κατά περίπου τα 2/3, ή αλλιώς πλησιάζει τις 40 θερμίδες ανά μερίδα.
Όλα τα έλαια είναι καθαρά λίπη και έτσι περιέχουν την ίδια ποσότητα θερμίδων ανά κουταλιά της σούπας.
Για παράδειγμα, το καλαμποκέλαιο, το σησαμέλαιο, το καρυδέλαιο, το φυστικέλαιο και το λάδι κανόλα περιέχουν περίπου 120 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας.
Ωστόσο, το βούτυρο περιέχει λιγότερες θερμίδες από το ελαιόλαδο, επειδή εξακολουθεί να περιέχει στερεά γαλακτοκομικά συστατικά.
Το βούτυρο έχει 102 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας, αλλά πολύ λιγότερα μονοακόρεστα λιπαρά ανά μερίδα και πολύ περισσότερα κορεσμένα λιπαρά σε σχέση με το ελαιόλαδο με 7,2 γραμμάρια (το ελαιόλαδο έχει 1,9 γραμμάρια κορεσμένων λιπαρών ανά κουταλιά της σούπας).
Τα οφέλη του ελαιόλαδου στην υγεία μας
Η προσθήκη ελαιολάδου στη διατροφή σας φαίνεται ότι προσφέρει αρκετά οφέλη για την υγεία.
- Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε, μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανοσία και την πρόληψη ασθενειών.
Ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν επίσης ότι η προσθήκη ελαιολάδου στη διατροφή σας μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση ανοσολογικών και φλεγμονωδών παθήσεων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
- Ενδυναμώνει την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος
Οι πολυφαινόλες στο ελαιόλαδο είναι δυνατόν να συμβάλλουν στην προστασία της καρδιάς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πολυφαινόλες μπορούν να σταματήσουν τη συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων του αίματος, η οποία αποτελεί αιτία καρδιακών προσβολών.
Η βιταμίνη Κ στο ελαιόλαδο βοηθά επίσης στην πήξη του αίματος.
Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση περισσότερης από μισή κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο την ημέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Το ελαιόλαδο περιέχει το υψηλότερο ποσοστό μονοακόρεστων λιπαρών συγκριτικά με άλλα έλαια, μειώνει την αρτηριακή πίεση και παρέχει φυτικές ενώσεις με αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες που προστατεύουν από ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων.
Επίσης, μια άλλη μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν πάνω από μισή κουταλιά της σούπας την ημέρα ελαιόλαδο έχουν κατά κανόνα χαμηλότερα ποσοστά πρόωρου θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Ευνοεί την διατήρηση υγιών επιπέδων χοληστερόλης
Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν την “καλή χοληστερόλη” ή HDL και μειώνουν την “κακή χοληστερόλη” ή LDL.
Μολονότι ο οργανισμός χρειάζεται κάποια χοληστερόλη για την διατήρηση της κυτταρικής και της ορμονικής του ισορροπίας, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Μειώνει τα επίπεδα φλεγμονής
Τα υψηλά επίπεδα της c-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) αποτελούν ένδειξη ότι υπάρχει φλεγμονή στο σώμα.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η προσθήκη έξτρα παρθένου ελαιολάδου στη διατροφή (περίπου μία έως δύο κουταλιές της σούπας ημερησίως) μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα μειώνοντας την CRP.
Προστατεύει τη λειτουργία του εγκεφάλου
Έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση ελαιολάδου θα μπορούσε να προσφέρει προστασία από τη νοητική εξασθένιση.
Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό καθώς γερνάμε, όταν η γνωσιακή απόδοση τείνει εκ φύσεως να επιβραδύνεται και μπορεί να γίνει πιο δύσκολο να θυμηθούμε ορισμένα πράγματα.
Έρευνες σχετικά με το ελαιόλαδο δείχνουν ότι όσοι καταναλώνουν πάνω από μισή κουταλιά της σούπας την ημέρα έχουν συνήθως μικρότερη συχνότητα εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Ποικιλίες
Το ελαιόλαδο ποικίλλει σε χρώμα και γεύση ανάλογα με την ωριμότητα των ελιών, το κλίμα, τον τύπο του εδάφους και τις επιλογές του παραγωγού.
Το χρώμα, το οποίο μπορεί να ποικίλλει από σκούρο πράσινο έως σχεδόν διαυγές, εξαρτάται από τη διαδικασία διύλισης και δεν είναι καλός δείκτης της γεύσης.
Ένα καλής ποιότητας ελαιόλαδο θα είναι πιο παχύρρευστο από τα ραφιναρισμένα προϊόντα, αλλά όχι πολύ παχύρρευστο.
Οι ονομασίες στις ετικέτες παρθένο, εξαιρετικά παρθένο και αγνό ελαιόλαδο αναφέρονται στο επίπεδο οξύτητας του λαδιού καθώς και στον βαθμό επεξεργασίας που ακολουθήθηκε για την εκχύλιση του λαδιού.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο χαμηλότερη είναι η οξύτητα του λαδιού, τόσο το καλύτερο.
Το παρθένο ελαιόλαδο είναι 100% ανόθευτο ελαιόλαδο, που σημαίνει ότι δεν έχει θερμανθεί ή υποστεί χημική επεξεργασία.
Αντίθετα, εξάγεται από τις ελιές καθαρά με μηχανικά μέσα (είτε με έκθλιψη είτε με περιστροφή των ελιών αφού πρώτα πολτοποιηθούν).
Το ποιοτικά ανώτερο “έξτρα παρθένο” έχει μεγαλύτερη θρεπτική αξία και χαμηλότερη οξύτητα από το παρθένο ελαιόλαδο, πολύ χαμηλή ταγκίλα και την ισχυρότερη γεύση ελιάς.
Το αγνό ελαιόλαδο υφίσταται επεξεργασία από τον πολτό μετά την πρώτη έκθλιψη με τη χρήση θερμότητας και χημικών ουσιών.
Είναι πιο ελαφρύ σε γεύση και λιγότερο ακριβό. Το πλεονέκτημα εδώ είναι ότι έχει πιο ουδέτερη γεύση για όσους ενοχλούνται από την πολύ φρουτώδη αίσθηση του παρθένου ελαιόλαδου.
Πότε το ελαιόλαδο είναι ιδανικό
Το ελαιόλαδο ή το γλυκό λάδι, όπως μερικές φορές ονομάζεται, παράγεται κυρίως στην Ευρώπη (Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία και Ελλάδα).
Μια μικρή ποσότητα παράγεται στην Καλιφόρνια και τη Βόρεια Αφρική.
Η συγκομιδή της ελιάς γίνεται κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριος έως Ιανουάριος) στις περιοχές βόρεια του ισημερινού και στα τέλη της άνοιξης έως τις αρχές του καλοκαιριού (Απρίλιος έως Ιούλιος) στο νότιο ημισφαίριο.
Μπορείτε να προμηθευτείτε ελαιόλαδο στην τοπική σας λαϊκή αγορά οποιαδήποτε εποχή του έτους.
Απλώς φροντίστε να προσέχετε την ημερομηνία λήξης που αναγράφεται στο δοχείο. Μόλις το προϊόν περάσει την ημερομηνία αυτή, μπορεί να μην διατηρεί όλες τις ευεργετικές του ιδιότητες.
