Ο διαδικτυακός τζόγος – όλοι αυτοί οι ιστότοποι και οι εφαρμογές που προσφέρουν παιχνίδια καζίνο, αθλητικά στοιχήματα, πόκερ, φανταστικά αθλήματα και λοταρίες – μπορεί να είναι συναρπαστικός και διασκεδαστικός.
Εκτιμάται ότι η δραστηριότητά τους ανέρχεται σε 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως και αυξάνεται συνεχώς. Αλλά για εκατομμύρια ανθρώπους, αυτό που ξεκινά ως περιστασιακή διασκέδαση μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικά προβλήματα που σχετίζονται με τον τζόγο.
Ποιοι ζημιώνονται;
Για την ακρίβεια, η ταξινόμηση των διαταραχών ψυχικής υγείας της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας τοποθετεί τη διαταραχή των τυχερών παιχνιδιών στην ενότητα που ορίζει τις διαταραχές που σχετίζονται με τις ουσίες και τον εθισμό, μαζί με προβλήματα όπως η διαταραχή χρήσης οπιοειδών και η διαταραχή χρήσης αλκοόλ.
Στις ΗΠΑ, περίπου το 1% των ενηλίκων (δύο εκατομμύρια) εκτιμάται ότι έχει σοβαρό πρόβλημα με τα τυχερά παιχνίδια, ενώ το 2% έως 3% (τέσσερα έως έξι εκατομμύρια) θεωρείται ότι έχει ήπιο έως μέτριο πρόβλημα.
Πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε ένα ενδεχόμενο πρόβλημα τζόγου;
Το Brief Biosocial Gambling Screen από το τμήμα εθισμού της Cambridge Health Alliance εξετάζει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαταραχής τυχερών παιχνιδιών με τρεις ερωτήσεις:
- Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, έχετε γίνει ανήσυχος, ευερέθιστος ή αγχώδης όταν προσπαθείτε να σταματήσετε ή/και να μειώσετε τα τυχερά παιχνίδια;
- Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, προσπαθήσατε να μην επιτρέψετε στην οικογένεια ή τους φίλους σας να μάθουν το πόσο παίζατε τυχερά παιχνίδια;
- Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, είχατε τέτοια οικονομικά προβλήματα εξαιτίας του τζόγου ώστε να χρειαστεί να ζητήσετε βοήθεια για τα έξοδα διαβίωσής σας από την οικογένεια, τους φίλους ή τρίτους;
Εάν απαντήσετε ναι σε οποιαδήποτε από αυτές τις ερωτήσεις, θα πρέπει να αξιολογήσετε το πρόβλημα που έχετε με τον τζόγο σας και το πώς αυτός εντάσσεται στη ζωή σας και να αναζητήσετε περαιτέρω εκτίμηση.
Τα σημάδια και τα συμπτώματα του ψυχαναγκαστικού τζόγου (διαταραχή των τυχερών παιχνιδιών) μπορεί να είναι τα εξής:
- Η ενασχόληση με τον τζόγο, όπως ο συνεχής σχεδιασμός δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τζόγο και το πώς θα αποκτήσετε περισσότερα χρήματα από τον τζόγο.
- Η ανάγκη να τζογάρει κανείς με όλο και μεγαλύτερα χρηματικά ποσά για να λάβει την ίδια συγκίνηση
- Η προσπάθεια ελέγχου, μείωσης ή διακοπής του τζόγου, χωρίς επιτυχία
- Αισθάνεστε ανήσυχοι ή ευερέθιστοι όταν προσπαθείτε να μειώσετε τον τζόγο
- Παίζετε τυχερά παιχνίδια για να ξεφύγετε από προβλήματα ή να ανακουφιστείτε από συναισθήματα αδυναμίας, ενοχής, άγχους ή κατάθλιψης
- Προσπαθείτε να πάρετε πίσω τα χαμένα χρήματα παίζοντας περισσότερο (κυνηγώντας τη χασούρα)
- Λέτε ψέματα σε μέλη της οικογένειας ή σε άλλους για να αποκρύψετε την έκταση του προβλήματος με τα τυχερά παιχνίδια
- Διακινδυνεύετε ή χάνετε σημαντικές σχέσεις, μια θέση εργασίας ή ευκαιρίες για το σχολείο ή την εργασία σας εξαιτίας του τζόγου
- Ζητάτε από άλλους να σας βοηθήσουν να βγείτε από οικονομικά προβλήματα επειδή τζογάρατε χρήματα
Πώς μπορείτε να γνωρίζετε αν ασχολείστε με αβλαβή ή επιβλαβή τυχερά παιχνίδια;
Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια εμφανίζεται συχνά σταδιακά. Η γραμμή μεταξύ του αβλαβούς και του επιβλαβούς είναι συχνά ασαφής, επομένως οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν πάντα ότι έχουν πρόβλημα μέχρι αυτό να εξελιχθεί σε σοβαρό. Παρακάτω παρουσιάζεται ποιο θεωρείται το όριο των τυχερών παιχνιδιών χαμηλού κινδύνου:
- Τζογάρετε όχι περισσότερο από το 1% του εισοδήματος του νοικοκυριού.
- Τζογάρετε όχι περισσότερο από τέσσερις ημέρες το μήνα.
- Δεν παίζετε περισσότερα από δύο είδη παιχνιδιών.
Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό της διαταραχής τυχερών παιχνιδιών με άλλες μορφές εθισμού;
Η διαταραχή των τυχερών παιχνιδιών έχει ορισμένους κοινούς παράγοντες κινδύνου με άλλους τύπους εθισμού:
- Κληρονομικότητα
- Ελαττωματικά ή εσφαλμένα πρότυπα σκέψης
- Διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων
- Διαθεσιμότητα των τυχερών παιχνιδιών στο περιβάλλον του ατόμου
- Φτώχεια.
Όπως και άλλοι τύποι εθισμού, τα προβλήματα που σχετίζονται με τα τυχερά παιχνίδια μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχή των ερωτικών, κοινωνικών και εργασιακών σχέσεων. Παρόμοια είναι και τα συμπτώματα στέρησης όταν κάποιος προσπαθεί να τα μειώσει.
Τα τυχερά παιχνίδια μέσω του διαδικτύου έχουν επίσης ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ενδέχεται να ενέχουν πρόσθετους κινδύνους πρόκλησης βλάβης, ιδίως για τους ευάλωτους πληθυσμούς. Τα τυχερά παιχνίδια μέσω του διαδικτύου διαφέρουν από τα επιτόπια τυχερά παιχνίδια κυρίως ως προς τη συνεχή διαθεσιμότητα, την εύκολη πρόσβαση και τη δυνατότητα στοιχηματισμού για αδιάλειπτες περιόδους σε ιδιωτικό χώρο, που διευκολύνεται από το διαδραστικό και καθηλωτικό περιβάλλον του διαδικτύου.
Η χρήση ψηφιακών µορφών χρήµατος (π.χ. πιστωτικές κάρτες, ηλεκτρονικές τραπεζικές µεταφορές και ηλεκτρονικά πορτοφόλια) φαίνεται να οδηγεί σε αύξηση του τζόγου και των απωλειών, ιδίως για τους προβληµατικούς παίκτες, καθώς οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν ξοδεύουν “πραγµατικά” χρήµατα. Οι έρευνες δείχνουν ότι το 19-28 % των παικτών που παίζουν διαδικτυακά αναφέρουν ότι είναι ευκολότερο να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα στο διαδίκτυο, ενώ το 15 % θεωρεί ότι αυτή η μορφή είναι πιο εθιστική από τα επιτόπια τυχερά παιχνίδια.
Ο συναρπαστικός χαρακτήρας των τυχερών παιχνιδιών μέσω του διαδικτύου είναι επίσης σαφής μέσα από τις αναφορές ότι οι παίκτες που παίζουν στο διαδίκτυο, ιδίως εκείνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα, είναι πιο πιθανό να αναφέρουν διαταραχές στις συνήθειες του ύπνου και της διατροφής τους σε σχέση με τους παίκτες που παίζουν επιτόπου.
Τα δεδομένα που συλλέγονται από τις υπηρεσίες θεραπείας του τζόγου δείχνουν ότι τα τυχερά παιχνίδια στο διαδίκτυο συμβάλλουν επί του παρόντος σε μικρό βαθμό, (ο οποίος ωστόσο αυξάνεται), στα προβλήματα τζόγου μεταξύ των ατόμων που αναζητούν επίσημα βοήθεια.
Οι έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι διαδικτυακοί παίκτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τυχερά παιχνίδια είναι σαφώς λιγότερο πιθανό να έχουν ζητήσει επίσημα βοήθεια σε σύγκριση με τους επιτόπιους παίκτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τυχερά παιχνίδια.
Αυτό υποδηλώνει ότι τα προβλήματα που σχετίζονται με τα τυχερά παιχνίδια στο διαδίκτυο μπορεί να μην εκπροσωπούνται επαρκώς στα δείγματα που αναζητούν θεραπεία και είναι πιθανό να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι συμμετέχουν σε αυτόν τον τρόπο παιχνιδιού και η σοβαρότητα του προβλήματος αυξάνεται.
Επηρεάζει ο διαδικτυακός τζόγος τον εγκέφαλο;
Τα τυχερά παιχνίδια μπορούν να επηρεάσουν τους ανθρώπους σε νευροβιολογικό επίπεδο. Πολλά παιχνίδια έχουν χαρακτηριστικά που ξεγελούν τον εγκέφαλο ώστε να νομίζει ότι μια ήττα είναι στην πραγματικότητα μια νίκη. Για παράδειγμα, ένας κουλοχέρης εμφανίζει πανηγυρική μουσική, ήχους και φώτα για μια απόδοση 3 δολαρίων σε ένα στοίχημα 5 δολαρίων.
Η έρευνα έχει καταλήξει στο ότι το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα ανταποκρίνεται στις απώλειες που γιορτάζονται ως νίκες με τον ίδιο τρόπο που ανταποκρίνεται στις πραγματικές νίκες. Πρόκειται για έναν ισχυρό ενισχυτή και αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα επηρεασμού του εγκεφάλου από τα παιχνίδια.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι προβληματικοί παίκτες του διαδικτύου έχουν υψηλότερα ποσοστά χρήσης ναρκωτικών και αλκοόλ σε σχέση με τους μη προβληματικούς παίκτες. Η ανάλυση 1119 ερωτηματολογίων που συμπληρώθηκαν από διαδικτυακούς παίκτες έδειξε ότι σε σύγκριση με τους μη προβληματικούς παίκτες, οι προβληματικοί παίκτες ήταν πιο πιθανό να καπνίζουν τσιγάρα, να έχουν κάποια αναπηρία και να πίνουν αλκοόλ ενώ παίζουν διαδικτυακά.
Αυτό συνάδει με υψηλότερα ποσοστά διαταραχών της διάθεσης και της χρήσης ουσιών και αυτοτραυματισμών μεταξύ των ιδιαίτερα ενεργών παικτών του διαδικτύου. Μια τηλεφωνική έρευνα στην Αυστραλία διαπίστωσε ότι η χρήση παράνομων ναρκωτικών ήταν σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για την ύπαρξη μεγαλύτερων επιπέδων προβλημάτων σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια.
Τα αποτελέσματα αυτά μπορεί να υποδηλώνουν ότι οι παίκτες του διαδικτύου που κινδυνεύουν από προβλήματα τυχερών παιχνιδιών μπορεί να εμπλακούν σε μια σειρά από συμπεριφορές που ενέχουν κινδύνους, για παράδειγμα, λόγω των υψηλών επιπέδων παρορμητικότητας.
