Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την ψυχική και σωματική μας ευεξία, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι άνθρωποι να ξεκουράζονται επαρκώς. Ένα στοιχείο του ύπνου που επηρεάζει την ευεξία μας είναι η θέση που παίρνουμε όταν πέφτουμε στο κρεβάτι τη νύχτα, είτε προτιμάμε να είμαστε ανάσκελα, στο πλάι ή μπρούμυτα.
Μολονότι κάθε θέση ύπνου έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ορισμένες θέσεις μπορεί να είναι καλύτερες για εσάς σε σχέση με άλλες, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ευαισθησίες σας σε θέματα υγείας.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη θέση και τη στάση μας κατά τη διάρκεια του ύπνου;
Πιθανότατα γνωρίζετε τη θέση στην οποία σας αρέσει να κοιμάστε. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση ύπνου που προτιμάμε. Συγκεκριμένα, ενώ οι ενήλικες συνήθως προτιμούν να κοιμούνται στο πλάι, καθώς μεγαλώνουν, η προτίμηση αυτή γίνεται πιο έντονη.
Επιπλέον, ενώ όλοι κινούνται κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι νέοι ηλικίας 20 έως 34 ετών κινούνται περισσότερο από όσους είναι άνω των 35 ετών και οι άνδρες συνήθως αλλάζουν θέση περισσότερο από τις γυναίκες.
Τα θετικά και τα αρνητικά των διαφορετικών στάσεων ύπνου
Πολλοί από εμάς μπορεί να μη δίνουμε μεγάλη σημασία στη στάση που έχουμε στον ύπνο μας μέχρι τα μέσα της δεκαετίας των 20 ή των 30, αλλά καθώς μεγαλώνουμε, η στάση του ύπνου μας μπορεί να γίνει όλο και πιο σημαντική για την ευζωία μας.
Ο ύπνος σε μια θέση έναντι μιας άλλης μπορεί να κάνει τη διαφορά στην αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο πόνος στην πλάτη και στον αυχένα ή η υπνική άπνοια, μια διαταραχή κατά την οποία το άτομο σταματά να αναπνέει για 10 δευτερόλεπτα ή περισσότερο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ακολουθούν τα θετικά και τα αρνητικά κάθε μιας από τις κύριες θέσεις ύπνου.
Ανάσκελα
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο ύπνος ανάσκελα είναι η καλύτερη θέση για τη βελτίωση της συνολικής ευεξίας σας, επειδή διατηρεί το βάρος σας ομοιόμορφα κατανεμημένο σε ολόκληρο το σώμα σας ενώ κοιμάστε. Παρόλα αυτά, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής: μόνο το 18% των ερωτηθέντων σε μία έρευνα του Better Sleep Council ανέφεραν ότι κοιμούνται ανάσκελα.
Θετικά: Τα άτομα με αυχενικό πόνο και ορισμένα είδη οσφυαλγίας μπορεί να διαπιστώσουν ότι ο ύπνος ανάσκελα μπορεί να τους προσφέρει ανακούφιση, καθώς η θέση αυτή εξασφαλίζει ότι η σπονδυλική στήλη παραμένει ευθυγραμμισμένη.
Τα άτομα με ρινική συμφόρηση λόγω αλλεργιών ή ασθενειών που ανασηκώνουν το πάνω μέρος του σώματός τους ενώ κοιμούνται ανάσκελα μπορεί να νιώσουν μεγαλύτερη ανακούφιση από ό,τι αν κοιμούνται σε άλλες θέσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο ύπνος ανάσκελα, ενώ είναι μερικώς ανασηκωμένοι, μπορεί να βοηθήσει στην αποστράγγιση της μύτης τους και να κρατήσει τους αεραγωγούς τους ανοιχτούς.
Αρνητικά: Ωστόσο, ο ύπνος ανάσκελα δεν θα ωφελήσει όλους τους ανθρώπους εξίσου. Τα άτομα με ορισμένα είδη πόνου στην πλάτη μπορεί να διαπιστώσουν ότι αυτή η θέση μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Για να το αποφύγετε αυτό, μπορείτε να στηρίξετε τα γόνατά σας με ένα μαξιλάρι επιτρέποντας στη σπονδυλική στήλη να ανακτήσει τη φυσική της καμπυλότητα. Με τον τρόπο αυτό αποφορτίζεται από την πίεση και πιθανότατα μειώνεται ο πόνος.
Ο ύπνος ανάσκελα θεωρείται η χειρότερη θέση για όσους ροχαλίζουν ή έχουν υπνική άπνοια, επειδή μπορεί να προκαλέσει την υποχώρηση της γλώσσας στο λαιμό, περιορίζοντας τον αεραγωγό και αυξάνοντας τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Επιπλέον, τα άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση συνήθως παρουσιάζουν αύξηση της συχνότητας των επεισοδίων όταν κοιμούνται ανάσκελα.
Στο πλάι
Σύμφωνα με την έρευνα του Better Sleep Council, τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων προτιμούν να κοιμούνται στο πλάι. Ευτυχώς, αυτή η θέση έχει πολλά πλεονεκτήματα.
Θετικά: Η πλάγια θέση ύπνου μπορεί να ανοίξει τους αεραγωγούς σας, γεγονός που βοηθά στην ανακούφιση από το ροχαλητό και άλλα αναπνευστικά προβλήματα, όπως η υπνική άπνοια. Είναι επίσης καλή για την ανακούφιση του πόνου στη μέση. Αν υποφέρετε από πόνο στην πλάτη ή στο ισχίο, η τοποθέτηση ενός μαξιλαριού ανάμεσα στα πόδια σας σε αυτή τη θέση μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο ύπνος στην αριστερή πλευρά με το κεφάλι σας ανυψωμένο μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αν και ο ύπνος στη δεξιά πλευρά μπορεί να επιδεινώσει την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Από την άλλη μεριά, ο ύπνος στη δεξιά πλευρά είναι ιδανικός για όσους έχουν προβλήματα με την καρδιά. Ενώ ο ύπνος στα αριστερά μπορεί να οδηγήσει σε μετατοπίσεις στη θέση της καρδιάς, προκαλώντας δυσφορία και άλλες πιθανές διαταραχές, ο ύπνος στα δεξιά διατηρεί την καρδιά στη σωστή θέση στο σώμα, μειώνοντας τα πιθανά προβλήματα.
Ο ύπνος στο πλάι θεωρείται επίσης η ιδανική θέση για τις εγκύους, καθώς ανακουφίζει την πίεση που ασκεί η εγκυμοσύνη στο σώμα και επιτρέπει την καλύτερη ροή του αίματος.
Αρνητικά: Παρά τα πολλά θετικά του ύπνου στο πλάι, υπάρχουν και αρκετά μειονεκτήματα. Ο ύπνος στο πλάι μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στους ώμους, αν και μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε αυτό το πρόβλημα επιλέγοντας ένα μαξιλάρι και ένα στρώμα που διασφαλίζει ότι οι γοφοί και οι ώμοι σας στηρίζονται κάτω από τη μέση της σπονδυλικής σας στήλης.
Επιπλέον, αν δεν αλλάζετε θέση κατά τη διάρκεια της νύχτας, η πίεση που δημιουργείται από την παραμονή στο πλάι για πολύ ώρα μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της κυκλοφορίας του αίματος, προκαλώντας μούδιασμα στα χέρια σας, ένα πρόβλημα που είναι δυσάρεστο και διαταράσσει τον ύπνο.
Μπρούμυτα
Ο ύπνος μπρούμυτα θεωρείται η χειρότερη στάση. Ευτυχώς, η έρευνα του Better Sleep Council διαπίστωσε ότι είναι η λιγότερο δημοφιλής θέση ύπνου, με μόνο το 17% των ερωτηθέντων να την αναφέρουν ως την αγαπημένη τους.
Τα θετικά: Αν και ο ύπνος μπρούμυτα δεν συνιστάται για τους περισσότερους ανθρώπους, μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για όσους θέλουν να περιορίσουν το ροχαλητό ή να μετριάσουν ήπιες περιπτώσεις υπνικής άπνοιας.
Αρνητικά: Ο ύπνος μπρούμυτα θεωρείται η χειρότερη θέση, επειδή οδηγεί στη χειρότερη στάση του σώματος. Όταν κοιμάστε μπρούμυτα, πρέπει να γυρίσετε το κεφάλι σας στο πλάι για να αναπνεύσετε, γεγονός που διαταράσσει την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής σας στήλης. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε πόνο στον αυχένα και στο κάτω μέρος της πλάτης. Ο ύπνος μπρούμυτα έχει επίσης ως αποτέλεσμα να στριφογυρνάτε περισσότερο για να βολευτείτε, γεγονός που μπορεί να υποβαθμίσει την ποιότητα του ύπνου σας.
Επιπλέον, επειδή αυτοί που κοιμούνται μπρούμυτα πιέζουν το πρόσωπό τους στα μαξιλάρια τους, γεγονός που παραμορφώνει και συμπιέζει το δέρμα τους, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ρυτίδες στο πρόσωπο. Επιπλέον, ο ύπνος μπρούμυτα μπορεί να αυξήσει σημαντικά την ενδοφθάλμια πίεση, που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση γλαυκώματος.
Οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν να βάζουν τα μωρά τους για ύπνο μπρούμυτα, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ του αυξημένου κινδύνου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS) και του ύπνου μπρούμυτα.
