Η υπεργλυκαιμία -το υψηλό σάκχαρο στο αίμα- σχετίζεται συνήθως με άτομα που πάσχουν από διαβήτη, αλλά μπορεί να επηρεάσει και άτομα που δεν έχουν διαβήτη. Όπως η υπεργλυκαιμία στον διαβήτη, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν αυξημένη δίψα, συχνή ούρηση, ναυτία, θολή όραση ή κόπωση. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ανεπαίσθητα και να περνούν εύκολα απαρατήρητα, οπότε η κατάσταση συχνά μένει χωρίς θεραπεία.
Η μη διαβητική υπεργλυκαιμία εμφανίζεται συχνότερα εάν ο οργανισμός σας έχει υποστεί κάποιο είδος τραύματος ή στρεσογόνου γεγονότος. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως συνεχές πρόβλημα σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη ή προδιαβήτη, έναν προάγγελο του διαβήτη τύπου 2, ή άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν την ινσουλίνη ή τις ορμόνες του στρες.
Αυτό το άρθρο εξηγεί τις αιτίες της υπεργλυκαιμίας σε όσους δεν έχουν διαβήτη, τα πιθανά συμπτώματα, τις επιπλοκές και πότε πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό.
Πώς αισθάνεστε το υψηλό σάκχαρο στο αίμα;
Τα συμπτώματα της μη διαβητικής υπεργλυκαιμίας είναι παρόμοια με εκείνα της διαβητικής υπεργλυκαιμίας. Μπορεί να συμπεριλαμβάνουν τα εξής:
- Αυξημένη δίψα
- Συχνή ούρηση
- Θολή όραση
- Ναυτία και εμετό
- Κοιλιακό πόνο
- Κόπωση
- Πονοκέφαλο
Το συνιστώμενο εύρος τιμών της γλυκόζης στο αίμα είναι 80 έως 130 mg/dL, αλλά η υπεργλυκαιμία διαγιγνώσκεται όταν τα επίπεδα φτάνουν πάνω από 180 mg/dL δύο ώρες μετά το φαγητό. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν αισθητά ακόμα και όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα κυμαίνονται μεταξύ 160 mg/dL και 180 mg/dL.
Γιατί οι άνθρωποι χωρίς διαβήτη εμφανίζουν υψηλό σάκχαρο στο αίμα;
Το υψηλό σάκχαρο στα άτομα χωρίς διαβήτη συχνά σχετίζεται με τις ορμόνες του στρες ή με τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας επεξεργάζεται την ινσουλίνη. Μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια ενός τραυματισμού ή ενός στρεσογόνου γεγονότος ή μπορεί να είναι ένα διαρκές πρόβλημα.
- Αντίσταση στην ινσουλίνη και προδιαβήτης
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και βοηθά τα κύτταρά σας να αποθηκεύσουν γλυκόζη. Η αντίσταση στην ινσουλίνη παρουσιάζεται όταν το σώμα σας δεν ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη όπως θα έπρεπε. Εάν τα κύτταρά σας γίνουν ανθεκτικά στην ινσουλίνη και τις επιδράσεις της, προκαλείται αύξηση του σακχάρου στο αίμα.
Προδιαβήτης είναι όταν το σάκχαρο στο αίμα είναι χρόνια αυξημένο, αλλά όχι αρκετά ώστε να διαγνωστεί διαβήτης. Συχνά εμφανίζεται σε όσους έχουν ήδη κάποια αντίσταση στην ινσουλίνη ή σε εκείνους των οποίων το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη.
Άλλες παθήσεις, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), που αυξάνουν τον κίνδυνο αντίστασης στην ινσουλίνη μπορεί επίσης να σας θέσουν σε κίνδυνο υπεργλυκαιμίας.
- Τραύμα ή στρες
Κατά τη διάρκεια στρεσογόνων γεγονότων, το σώμα σας προετοιμάζεται διασφαλίζοντας ότι υπάρχει αρκετή διαθέσιμη ενέργεια (σάκχαρο). Τα επίπεδα ινσουλίνης μειώνονται, οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη, αυξάνονται, η γλυκόζη αυξάνεται και οι ιστοί του σώματος μπορεί να είναι λιγότερο ευαίσθητοι στην ινσουλίνη. Αυτό ενδέχεται να συμβεί κατά τη διάρκεια τραυματικών τραυματισμών, σοβαρών ασθενειών ή κατά τη διάρκεια περιόδων έντονου άγχους και συναισθηματικού στρες.
- Σύνδρομο Cushing
Το σύνδρομο Cushing είναι όταν ο οργανισμός εκτίθεται σε υπερβολική ποσότητα της ορμόνης του στρες κορτιζόλης. Μπορεί να συμβεί εάν υπάρχει υπερπαραγωγή κορτιζόλης στον οργανισμό ή μπορεί να εμφανιστεί με φάρμακα που περιέχουν κορτιζόλη, όπως τα κορτικοστεροειδή.
Η υψηλή κορτιζόλη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο προδιαβήτη και υπεργλυκαιμίας.
Πότε πρέπει να επισκεφθείτε έναν γιατρό
Εάν έχετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα, κλείστε ραντεβού με τον γιατρό σας για να κάνετε εξετάσεις σακχάρου στο αίμα για διαβήτη και προδιαβήτη:
- Συχνή ούρηση, ιδίως τη νύχτα
- Υπερβολική δίψα
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Αύξηση της πείνας
- Θολή όραση
- Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια ή τα πόδια
- Κόπωση
- Πολύ ξηρό δέρμα
- Πληγές που επουλώνονται αργά
- Περισσότερες λοιμώξεις από το συνηθισμένο
Η υπεργλυκαιμία μπορεί να συμβεί ξαφνικά μετά από τραυματισμό ή ασθένεια. Εάν εμφανίζετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα, καλέστε το 166 ή ζητήστε από κάποιον άλλο να ζητήσει βοήθεια:
- Πυρετό
- Συνεχή διάρροια
- Συνεχή ναυτία ή έμετο
- Φρουτώδη αναπνοή
- Έντονο πονοκέφαλο
- Επιληπτικές κρίσεις
- Προβλήματα στην αναπνοή ή στην ομιλία
- Αδυναμία ή σύγχυση
Τα προαναφερθέντα σημεία και συμπτώματα μπορεί να είναι σημάδι διαβητικής κετοξέωσης ή και χειρότερα, και αν δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή. Ευτυχώς, η άμεση αναγνώριση και αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία βελτίωση των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα σας.
Αντιμετώπιση της μη διαβητικής υπεργλυκαιμίας
Στη μη διαβητική υπεργλυκαιμία, η εξάλειψη του εκλυτικού παράγοντα ή του στρεσογόνου παράγοντα που προκαλεί την υψηλή αύξηση του σακχάρου στο αίμα έχει συνήθως ως αποτέλεσμα την εξάλειψη της υπεργλυκαιμίας σας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να πάρετε ινσουλίνη ή κάποια άλλη μορφή φαρμάκου που ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα για να ελέγξετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
Εάν το σύνδρομο Cushing προκαλεί υπεργλυκαιμία, η θεραπεία σας θα εξαρτηθεί από την υποκείμενη αιτία της υψηλής κορτιζόλης. Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση ή μείωση της φαρμακευτικής αγωγής.
Εάν δεν πάσχετε από διαβήτη αλλά έχετε παράγοντες κινδύνου για διαβήτη, ίσως θελήσετε να συμβουλευτείτε έναν ειδικό σε θέματα διαβήτη για να διαγνώσει την κατάστασή σας ή να εντοπίσει τον προδιαβήτη. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται η παχυσαρκία, το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ή ήπια συμπτώματα υπο- ή υπεργλυκαιμίας, Μπορείτε επίσης να ελέγχετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας στο σπίτι με ένα κιτ παρακολούθησης της γλυκόζης.
Επιπλοκές της μη διαβητικής υπεργλυκαιμίας
Η παχυσαρκία, το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, η πρόσφατη χειρουργική επέμβαση και ορισμένα φάρμακα αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών. Εάν η μη διαβητική υπεργλυκαιμία δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε:
- Νευρική βλάβη (νευροπάθεια)
- Βλάβη στις αρτηρίες και τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου
- Αργή επούλωση πληγών και τραυμάτων
- Ανάπτυξη λοιμώξεων εξαιτίας της υποβάθμισης του ανοσοποιητικού σας συστήματος
Πώς θα διαχειριστείτε το υψηλό σάκχαρο στο αίμα
Αν και πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες για να προσδιοριστούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της υπεργλυκαιμίας σε ασθενείς χωρίς διαβήτη -ιδιαίτερα μετά από οξύ τραυματισμό- ένα πράγμα είναι σαφές: ο υγιεινός τρόπος ζωής που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή και τακτική άσκηση είναι ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης του σακχάρου στο αίμα για τους περισσότερους ανθρώπους.
Για την καλύτερη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα:
- Ασκηθείτε: Κάντε τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας μέτριας έντασης την εβδομάδα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του σακχάρου στο αίμα σας όταν είναι υψηλό και να διατηρήσει σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας με την πάροδο του χρόνου. Τα παιδιά πρέπει να έχουν τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής δραστηριότητας κάθε μέρα.
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος: Ένα υγιές βάρος μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας. Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε ένα σχέδιο απώλειας βάρους, εάν είστε υπέρβαροι. Μαζί μπορείτε να θέσετε διαχειρίσιμους στόχους απώλειας βάρους.
- Ακολουθήστε ένα πρόγραμμα γευμάτων: Εάν έχετε πρόσβαση σε διαιτολόγο μπορεί να σας βοηθήσει να φτιάξετε ένα πρόγραμμα γευμάτων που θα σας βοηθήσει να μειώσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
- Μην καπνίζετε: Η νικοτίνη και άλλες χημικές ουσίες στα τσιγάρα και τα πούρα όχι μόνο προκαλούν βλάβη στους πνεύμονες, αλλά δυσκολεύουν επίσης τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σας. Η διακοπή του καπνίσματος -συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τσιγάρων που εξακολουθούν να περιέχουν νικοτίνη- μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
- Περιορίστε το αλκοόλ ή μην πίνετε καθόλου: Το αλκοόλ μπορεί να έχει ποικίλες επιδράσεις στο σάκχαρο του αίματός σας – με αποτέλεσμα να αυξάνεται ή να μειώνεται. Ρωτήστε τον γιατρό σας σχετικά με τη συχνότητα και την ποσότητα αλκοόλ που είναι ασφαλές να πίνετε.
