Αν έχετε υποφέρει ποτέ από τροφική δηλητηρίαση, πιθανότατα γνωρίζετε ότι η επιλογή απλών, εύπεπτων τροφών, όπως τα σκέτα κράκερ, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων δυσπεψίας.
Οι πιο εύπεπτες τροφές συνήθως έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και λίπος. Είναι επίσης πιο ήπιες σε γεύση, που σημαίνει ότι συνήθως δεν έχουν οξύτητα και θερμότητα. Οι τροφές που είναι μαλακές ή εύκολες στη μάσηση και την κατάποση είναι επίσης πιο εύπεπτες από τις ξηρές, μαστιχωτές ή σκληρές τροφές.
Οι τροφές που είναι εύπεπτες δίνουν στο γαστρεντερικό σας σύστημα μια ανάπαυλα. Εξάλλου, η πέψη απαιτεί ενέργεια. Σε αυτήν περιλαμβάνεται μηχανική ενέργεια, όπως η μάσηση που συμβαίνει στο στόμα, καθώς και χημική ενέργεια, όπως η εργασία που επιτελείται από το οξύ στο στομάχι και τα πεπτικά ένζυμα στο λεπτό έντερο.
Η επιλογή εύπεπτων τροφών όταν αισθάνεστε άσχημα ή αντιμετωπίζετε δυσπεψία ή άλλα συμπτώματα του γαστρεντερικού συστήματος, όπως διάρροια, μπορεί να σας βοηθήσει να ξεκουράσετε το γαστρεντερικό σας σύστημα. Ουσιαστικά κάνει το σώμα σας να εργάζεται λιγότερο σκληρά προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι διαδικασίες της πέψης.
Παρακάτω, αναφέρονται πέντε κατηγορίες εύπεπτων τροφών στις οποίες πρέπει να δίνετε έμφαση όταν αισθάνεστε το στομάχι ή το έντερό σας άσχημα.
Προϊόντα από λευκό αλεύρι
Οι περισσότεροι άνθρωποι θα έπρεπε να αυξήσουν την πρόσληψη φυτικών ινών, αλλά αν αντιμετωπίζετε διαταραχές του γαστρεντερικού σωλήνα, ενδεχομένως συνιστάται η προσωρινή επιλογή τροφίμων με λιγότερες φυτικές ίνες.
Οι φυτικές ίνες είναι ένας δυσκολοχώνευτος υδατάνθρακας που κινείται μέσω του πεπτικού σας συστήματος χωρίς να διασπάται.
Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, μπορεί να αυξήσουν την ποσότητα των αχώνευτων τροφών που κινούνται μέσω του γαστρεντερικού συστήματος και να επιταχύνουν την εντερική κινητικότητα, καθιστώντας τα περισσότερο επιβλαβή παρά χρήσιμα, αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα όπως φούσκωμα στην κοιλιά και διάρροια.
Από τα προϊόντα επεξεργασμένων δημητριακών, όπως το λευκό ρύζι, το λευκό ψωμί και τα λευκά ζυμαρικά, έχουν αφαιρεθεί τα ινώδη συστατικά τους. Η προσωρινή επιλογή αυτών των τροφίμων με λιγότερες φυτικές ίνες μπορεί να προσφέρει στο έντερό σας ένα διάλειμμα όταν αντιμετωπίζετε πεπτικές ενοχλήσεις.
Φρούτα αποφλοιωμένα, κονσερβοποιημένα ή στον ατμό
Ορισμένα φρέσκα φρούτα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φυτικές ίνες και επομένως είναι πιο δύσπεπτα. Το μεγαλύτερο μέρος των φυτικών ινών στα φρούτα βρίσκεται στις φλούδες και τους σπόρους τους. Για παράδειγμα, τα σμέουρα είναι ένα από τα φρούτα με τις υψηλότερες φυτικές ίνες λόγω των μεγάλων σπόρων τους.
Μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να επιλέγετε φρούτα με λιγότερες φυτικές ίνες, όπως ώριμες μπανάνες ή πεπόνια, αν ταλαιπωρείστε από συμπτώματα του γαστρεντερικού συστήματος, όπως ναυτία ή διάρροια. Η αφαίρεση της φλούδας σε φρούτα όπως τα μήλα και τα αχλάδια συνιστάται επίσης όταν αντιμετωπίζετε ενεργά πεπτικά προβλήματα.
Τα πιο μαλακά φρούτα, όπως τα βρασμένα δαμάσκηνα ή τα κονσερβοποιημένα ροδάκινα, είναι επίσης καλές επιλογές. Εάν αγοράζετε φρούτα σε κονσέρβα, αναζητήστε προϊόντα που έχουν συσκευαστεί σε νερό αντί για σιρόπι για να μειώσετε την πρόσθετη ποσότητα ζάχαρης.
Καλά μαγειρεμένα λαχανικά
Ακριβώς όπως και τα φρέσκα φρούτα, τα ωμά λαχανικά είναι πιο δύσπεπτα σε σύγκριση με τα μαγειρεμένα λαχανικά. Όταν τα λαχανικά μαγειρεύονται, τα φυτικά κυτταρικά τους τοιχώματα γίνονται πιο μαλακά και τα συστατικά τους (όπως το άμυλο) γίνονται πιο εύκολα προσπελάσιμα από τα πεπτικά ένζυμα του οργανισμού. Ως αποτέλεσμα, είναι πιο ήπια για το πεπτικό σύστημα.
Στα λαχανικά που χωνεύονται εύκολα περιλαμβάνονται τα καλά μαγειρεμένα:
- Κολοκυθάκια και κολοκύθια (χωρίς σπόρους)
- Σπανάκι
- Πατάτες (χωρίς φλούδα)
- Φασολάκια
- Παντζάρια
- Καρότα
Μαλακές πρωτεΐνες
Παρόλο που οι ζωικές πρωτεΐνες δεν περιέχουν φυτικές ίνες, μπορεί να είναι δύσπεπτες αν είναι σκληρές, μαστιχωτές ή πλούσιες σε λιπαρά.
Επιλέξτε τρυφερές, εύκολες στη μάσηση πρωτεΐνες που περιέχουν χαμηλές ή μέτριες ποσότητες διατροφικού λίπους. Παραδείγματα αποτελούν η ομελέτα και ο άπαχος κιμάς.
Οι πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης, όπως το βούτυρο από ξηρούς καρπούς είναι επίσης θρεπτικές επιλογές που είναι γενικά καλά ανεκτές.
- Τι ισχύει για τα γαλακτοκομικά;
Όσον αφορά τα γαλακτοκομικά και την πέψη, η απάντηση είναι ότι εξαρτάται. Εάν πάσχετε ακόμη και από ήπια δυσανεξία στη λακτόζη, η κατανάλωση γαλακτοκομικών μπορεί να επιδεινώσει τις πεπτικές σας ενοχλήσεις.
Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να ωφεληθούν από τα προβιοτικά που βρίσκονται σε γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι ή το κεφίρ. Επιπλέον, αυτά τα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες συστατικά είναι μαλακά και εύκολα στην κατάποση.
Εάν ανέχεστε τα γαλακτοκομικά, επιλέξτε γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά όταν υπάρχει πρόβλημα με την πέψη. Τα γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά είναι συνήθως ευκολότερα στην πέψη σε σύγκριση με τα γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά.
Σούπες, smoothies και πουρέδες
Ο τρόπος παρασκευής των τροφίμων μπορεί να επηρεάσει την πεπτικότητα τους. Ενώ οι τεχνικές επεξεργασίας της υφής, όπως η ανάμειξη, δεν αλλάζουν την περιεκτικότητα των τροφίμων σε φυτικές ίνες, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του μεγέθους των σωματιδίων ινών στα φυτικά τρόφιμα, γεγονός που μπορεί με τη σειρά του να τα κάνει πιο ήπια για το πεπτικό σύστημα.
Ας εξετάσουμε το ωμό έναντι του μαγειρεμένου λάχανου. Ενώ το ωμό λάχανο είναι ογκώδες και σκληρό, το λάχανο που έχει μαγειρευτεί και αναμειχθεί σε σούπα είναι μαλακό. Αυτή η αλλαγή στην υφή μπορεί να επιτρέψει τη βελτίωση της πεπτικότητας.
Το ίδιο ισχύει και για τα ινώδη φρούτα, όπως τα μούρα, που αναμειγνύονται σε smoothies. Η κονιορτοποίηση των σπόρων των μούρων στο μπλέντερ δεν θα μειώσει την περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην εκκίνηση της μηχανικής διαδικασίας πέψης που κανονικά ξεκινά στο στόμα σας.
Ποιες είναι οι πιο δύσπεπτες τροφές;
Οι τροφές που είναι δύσπεπτες ενδέχεται να είναι συνάρτηση της βαθύτερης αιτίας των συμπτωμάτων σας. Για παράδειγμα, το τσάι μέντας μπορεί να είναι προβληματικό για άτομα που αντιμετωπίζουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αλλά μπορεί να είναι ωφέλιμο σε άτομα που αντιμετωπίζουν ήπιες στομαχικές διαταραχές ή ναυτία.
Δεν θα επιδεινώσουν όλα τα τρόφιμα που αναφέρονται παρακάτω τα συμπτώματά σας. Οι τροφές που μπορείτε και δεν μπορείτε να ανεχτείτε είναι ατομικό ζήτημα και εξαρτώνται από τον λόγο για τον οποίο εξαρχής παρουσιάζετε συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα.
Τα συνήθως δύσπεπτα τρόφιμα ενδέχεται να είναι τα εξής:
- Υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες ή/και ωμά λαχανικά, όπως ωμό μπρόκολο ή κουνουπίδι, αγκινάρες, σκόρδο και κρεμμύδια
- Τρόφιμα με σκληρές ίνες ή χοντρά κοτσάνια, φλούδες και σπόρους, όπως το μπρόκολο, τα σπαράγγια και τα ρόδια
- Όσπρια, όπως φασόλια, ρεβίθια και φακές
- Ολόκληροι ξηροί καρποί και σπόροι
- Popcorn
- Οξέα τρόφιμα όπως εσπεριδοειδή και προϊόντα με βάση την ντομάτα
- Πικάντικα τρόφιμα
- Αλκοόλ
- Ποτά με καφεΐνη, όπως ο καφές και το μαύρο τσάι
- Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και τηγανητά
- Επεξεργασμένα κρέατα, όπως λουκάνικα και χοτ ντογκ
- Αποξηραμένα κρέατα, όπως τα καπνιστά
- Αποξηραμένα φρούτα
- Τεχνητά γλυκαντικά
Ποιοι ενδέχεται να έχουν ανάγκη τα εύπεπτα τρόφιμα;
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να χρειάζεστε να τρώτε εύπεπτες τροφές.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις που αφορούν τον γαστρεντερικό σωλήνα συχνά απαιτούν μια δίαιτα προσαρμογής που μπορεί να ξεκινά με διαυγή υγρά, ακολουθούμενη από πουρέδες και άλλες εύπεπτες τροφές πριν επιστρέψετε σε μια κανονική διατροφή. Η κατανάλωση εύπεπτων τροφών μπορεί να μειώσει το στρες στο πεπτικό σύστημα και να προωθήσει την επούλωση μετά την επέμβαση.
Μερικές φορές είναι χρήσιμο να δίνετε έμφαση σε άπαχες, εύπεπτες τροφές όταν αντιμετωπίζετε έντονα αέρια, ναυτία, εμετό ή διάρροια.
Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με κάποια από τις παρακάτω ιατρικές καταστάσεις μπορεί επίσης να επωφεληθούν από την επιλογή εύπεπτων τροφών προσωρινά:
- Εκκολπωματίτιδα, ένας τύπος φλεγμονής στο λεπτό έντερο
- Ενεργός γαστρίτιδα, ένας τύπος φλεγμονής στο στομάχι
- Πεπτικό έλκος
- Γαστροπάρεση, ή επιβραδυνόμενη κένωση του στομάχου
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
- Αναζωπύρωση της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (ΦΝΕ)
- Καρκίνοι που απαιτούν ακτινοθεραπεία στην πύελο ή στην κάτω κοιλιακή χώρα
Η αποκλειστική κατανάλωση εύπεπτων τροφών μπορεί να μοιάζει περιοριστική. Εάν αντιμετωπίζετε συνεχείς πεπτικές ενοχλήσεις, είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν γαστρεντερολόγο για να προσδιορίσετε τη βασική αιτία των συμπτωμάτων σας. Η συνάντηση με έναν πιστοποιημένο διαιτολόγο μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να βρείτε μια πλούσια δίαιτα που να είναι τόσο διατροφικά πλήρης όσο και καλά ανεκτή.
