Η εμμηνόπαυση είναι η περίοδος που σηματοδοτεί το τέλος των εμμηνορροϊκών σας κύκλων. Διαγιγνώσκεται αφού περάσουν 12 μήνες χωρίς έμμηνο ρύση.
Η εμμηνόπαυση μπορεί να συμβεί στη δεκαετία των 40 ή των 50, αλλά σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη.
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσική βιολογική διαδικασία.
Αλλά τα σωματικά συμπτώματα, όπως οι εξάψεις, και τα συναισθηματικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο σας, να μειώσουν την ενέργειά σας ή να επηρεάσουν τη συναισθηματική σας υγεία.
Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπείες, που ξεκινούν από αλλαγές στον τρόπο ζωής και φτάνουν μέχρι την ορμονοθεραπεία.
Συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Κατά τους μήνες ή τα χρόνια που προηγούνται της εμμηνόπαυσης (περιεμμηνόπαυση), μπορεί να εμφανίσετε τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα:
- Ακανόνιστες περιόδους
- Κολπική ξηρότητα
- Εξάψεις
- Ρίγη
- Νυχτερινές εφιδρώσεις
- Προβλήματα στον ύπνο
- Αλλαγές στη διάθεση
- Αύξηση βάρους και επιβράδυνση του μεταβολισμού
- Αραίωση των μαλλιών και ξηρό δέρμα
- Απώλεια της πληρότητας του στήθους
Τα σημεία και τα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στην έμμηνο ρύση, μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των γυναικών.
Το πιθανότερο είναι ότι θα παρουσιάσετε κάποια αστάθεια στις περιόδους σας πριν αυτές σταματήσουν.
Το να χάνετε περιόδους κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης είναι σύνηθες και αναμενόμενο.
Συχνά, η έμμηνος ρύση θα χάσει έναν μήνα και θα επανέλθει ή θα χάσει αρκετούς μήνες και στη συνέχεια θα ξεκινήσει ξανά ο μηνιαίος κύκλος για μερικούς μήνες.
Οι περίοδοι έχουν επίσης την τάση να πραγματοποιούνται σε συντομότερους κύκλους, ώστε να είναι πιο κοντά μεταξύ τους.
Παρά τις ακανόνιστες περιόδους, η εγκυμοσύνη είναι εφικτή. Εάν έχετε χάσει μία περίοδο, αλλά δεν είστε σίγουρες ότι έχετε ξεκινήσει τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, εξετάστε το ενδεχόμενο να κάνετε ένα τεστ εγκυμοσύνης.
Πότε να επισκεφθείτε έναν γιατρό
Να επισκέπτεστε τακτικά το γιατρό σας για την προληπτική φροντίδα της υγείας σας και για τυχόν ιατρικά προβλήματα.
Συνεχίστε να έχετε αυτά τα ραντεβού κατά τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση.
Η προληπτική φροντίδα υγείας καθώς μεγαλώνετε μπορεί να περιλαμβάνει τις συνιστώμενες εξετάσεις προληπτικού ελέγχου όπως η κολονοσκόπηση, η μαστογραφία και ο έλεγχος των τριγλυκεριδίων.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει και άλλες εξετάσεις και τεστ, όπως εξετάσεις του θυρεοειδούς, αν αυτό υποδεικνύεται από το ιστορικό σας, και εξετάσεις του μαστού και της πυέλου.
Πάντα να ζητάτε ιατρική συμβουλή εάν έχετε αιμορραγία από τον κόλπο σας μετά την εμμηνόπαυση.
Αιτίες
Η εμμηνόπαυση μπορεί να οφείλεται σε:
Φυσιολογικά μειούμενες αναπαραγωγικές ορμόνες.
Καθώς πλησιάζετε στα τέλη της δεκαετίας των 30 ετών, οι ωοθήκες σας αρχίζουν να παράγουν λιγότερα οιστρογόνα και προγεστερόνη – τις ορμόνες που ρυθμίζουν την έμμηνο ρύση – και η γονιμότητά σας μειώνεται.
Στη δεκαετία των 40, οι έμμηνοι ρύσεις σας μπορεί να γίνουν μεγαλύτερες ή μικρότερες, βαρύτερες ή ελαφρύτερες και περισσότερο ή λιγότερο συχνές, μέχρι τελικά – κατά μέσο όρο, στην ηλικία των 51 ετών – οι ωοθήκες σας να σταματήσουν να απελευθερώνουν ωάρια και να μην έχετε πλέον περίοδο.
Χειρουργική επέμβαση που αφαιρεί τις ωοθήκες.
Οι ωοθήκες σας παράγουν ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, που ρυθμίζουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο.
Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ωοθηκών προκαλεί άμεση εμμηνόπαυση.
Η περίοδός σας σταματά και είναι πιθανό να έχετε εξάψεις και να εμφανίσετε άλλα σημεία και συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Τα σημάδια και τα συμπτώματα μπορεί να είναι σοβαρά, καθώς οι ορμονικές αλλαγές επέρχονται απότομα και όχι σταδιακά σε διάστημα αρκετών ετών.
Η χειρουργική επέμβαση που αφαιρεί τη μήτρα σας αλλά όχι τις ωοθήκες σας (υστερεκτομή) συνήθως δεν προκαλεί άμεση εμμηνόπαυση.
Παρόλο που δεν έχετε πλέον περίοδο, οι ωοθήκες σας εξακολουθούν να απελευθερώνουν ωάρια και να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη.
Χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
Αυτές οι αντικαρκινικές θεραπείες μπορούν να προκαλέσουν εμμηνόπαυση, προκαλώντας συμπτώματα όπως εξάψεις κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά τη διάρκεια της θεραπείας.
Η διακοπή της εμμήνου ρύσεως (και της γονιμότητας) δεν είναι πάντα μόνιμη μετά τη χημειοθεραπεία, οπότε τα αντισυλληπτικά μέτρα μπορεί να παραμένουν ευπρόσδεκτα.
[ruby_related heading=”More Read” total=5 layout=3]
Η ακτινοθεραπεία επηρεάζει τη λειτουργία των ωοθηκών μόνο εάν η ακτινοβολία κατευθύνεται στις ωοθήκες.
Η ακτινοθεραπεία σε άλλα μέρη του σώματος, όπως στον ιστό του μαστού ή στην κεφαλή και τον λαιμό, δεν επηρεάζει την εμμηνόπαυση.
Πρωτοπαθής ωοθηκική ανεπάρκεια. Περίπου το 1% των γυναικών εμφανίζουν εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 40 ετών (πρόωρη εμμηνόπαυση).
Η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να οφείλεται στην αδυναμία των ωοθηκών σας να παράγουν φυσιολογικά επίπεδα αναπαραγωγικών ορμονών (πρωτοπαθής ωοθηκική ανεπάρκεια), η οποία μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες ή σε αυτοάνοσα νοσήματα.
Συχνά όμως δεν μπορεί να βρεθεί καμία αιτία για την πρόωρη εμμηνόπαυση.
Για τις γυναίκες αυτές, συνήθως συνιστάται ορμονοθεραπεία τουλάχιστον μέχρι τη φυσιολογική ηλικία της εμμηνόπαυσης, προκειμένου να προστατευθούν ο εγκέφαλος, η καρδιά και τα οστά.
Επιπλοκές
Μετά την εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος εμφάνισης ορισμένων ιατρικών παθήσεων αυξάνεται. Τα ενδεικτικά παραδείγματα είναι τα εξής:
Καρδιά και αιμοφόρα αγγεία (καρδιαγγειακές παθήσεις).
Όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων σας μειώνονται, ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου αυξάνεται.
Οι καρδιακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες.
Επομένως, είναι σημαντικό να γυμνάζεστε τακτικά, να τρώτε υγιεινά και να διατηρείτε φυσιολογικό βάρος.
Ζητήστε από το γιατρό σας συμβουλές για το πώς να προστατεύσετε την καρδιά σας, όπως για παράδειγμα πώς να μειώσετε τη χοληστερόλη ή την αρτηριακή σας πίεση, αν αυτή είναι πολύ υψηλή.
Αυτή η κατάσταση προκαλεί εύθραυστα και αδύναμα οστά, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών μετά την εμμηνόπαυση, μπορεί να χάσετε την οστική πυκνότητα με ταχείς ρυθμούς, αυξάνοντας τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.
Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με οστεοπόρωση είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε κατάγματα της σπονδυλικής στήλης, των ισχίων και των καρπών τους.
Καθώς οι ιστοί του κόλπου και της ουρήθρας χάνουν την ελαστικότητά τους, μπορεί να εμφανίζετε συχνές, ξαφνικές, έντονες τάσεις για ούρηση, ακολουθούμενες από ακούσια απώλεια ούρων (ακράτεια λόγω επιτακτικής ούρησης) ή απώλεια ούρων με το βήχα, το γέλιο ή την ανύψωση βαρών (ακράτεια λόγω πίεσης).
Μπορεί να παρουσιάζετε συχνότερα λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Η ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους με ασκήσεις Kegel και η χρήση ενός τοπικού κολπικού οιστρογόνου μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της ακράτειας.
Η ορμονοθεραπεία μπορεί επίσης να είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για τις εμμηνοπαυσιακές αλλαγές στο ουροποιητικό σύστημα και τον κόλπο που μπορεί να οδηγήσουν σε ακράτεια ούρων.
Η κολπική ξηρότητα από τη μειωμένη παραγωγή υγρασίας και την απώλεια ελαστικότητας μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και ελαφρά αιμορραγία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
Επίσης, η μειωμένη αίσθηση μπορεί να μειώσει την επιθυμία σας για σεξουαλική δραστηριότητα (λίμπιντο).
Οι κολπικές ενυδατικές κρέμες και τα λιπαντικά με βάση το νερό μπορεί να βοηθήσουν.
Εάν ένα κολπικό λιπαντικό δεν είναι αρκετό, πολλές γυναίκες επωφελούνται από τη χρήση τοπικής κολπικής θεραπείας με οιστρογόνα, που διατίθενται σε μορφή κολπικής κρέμας, δισκίου ή δακτυλίου.
Αύξηση βάρους.
Πολλές γυναίκες παίρνουν βάρος κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση και μετά την εμμηνόπαυση, επειδή ο μεταβολισμός επιβραδύνεται.
Μπορεί να χρειαστεί να τρώτε λιγότερο και να ασκείστε περισσότερο, μόνο και μόνο για να διατηρήσετε το τρέχον βάρος σας.
Η αλλαγή των επιπέδων των ορμονών, κυρίως των οιστρογόνων, μπορεί να επηρεάσει την κατανομή του σωματικού λίπους.
Πολλές γυναίκες στην περιεμμηνόπαυση και στις αρχές της μετεμμηνόπαυσης αποκτούν λιπώδη μάζα καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων τους μειώνονται.
Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία τείνουν να αποθηκεύουν λίπος στο κάτω μέρος του σώματος (κάνοντάς τες “αχλαδοειδείς“), ενώ οι άνδρες και οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες αποθηκεύουν λίπος γύρω από την κοιλιά (“σχήμα μήλου“).
Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η έλλειψη οιστρογόνων οδηγεί σε ανεπιθύμητο κοιλιακό λίπος, αν και οι ακριβείς μηχανισμοί δεν είναι ακόμη κατανοητοί.
Τριχόπτωση.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η τριχόπτωση κατά την εμμηνόπαυση είναι αποτέλεσμα της ορμονικής ανισορροπίας.
Συγκεκριμένα, σχετίζεται με τη μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης. Αυτές οι ορμόνες βοηθούν τα μαλλιά να μεγαλώνουν ταχύτερα και να παραμένουν στο κεφάλι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης πέφτουν, τα μαλλιά μεγαλώνουν πιο αργά και γίνονται πολύ πιο λεπτά.
Η μείωση αυτών των ορμονών προκαλεί επίσης αύξηση της παραγωγής ανδρογόνων.
Τα ανδρογόνα συρρικνώνουν τους θύλακες των τριχών, με αποτέλεσμα την απώλεια μαλλιών στο κεφάλι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, αυτές οι ορμόνες μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη περισσότερων τριχών στο πρόσωπο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένες γυναίκες στην εμμηνόπαυση αναπτύσσουν “χνούδι” στο πρόσωπο και μικρές φύτρες μαλλιών στο πηγούνι.
Για τις γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση, η αιτία της τριχόπτωσης σχετίζεται σχεδόν πάντα με τις ορμονικές αλλαγές.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην τριχόπτωση κατά την εμμηνόπαυση.
Σε αυτούς περιλαμβάνονται τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα στρες, οι ασθένειες ή η έλλειψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών.
Οι διαγνωστικές εξετάσεις αίματος που μπορούν να βοηθήσουν στον αποκλεισμό άλλων αιτιών τριχόπτωσης περιλαμβάνουν εξετάσεις θυρεοειδούς και/ή γενική εξέταση αίματος.
