Η επίσκεψη στον οδοντίατρό σας δύο φορές το χρόνο είναι σημαντική για να βεβαιωθείτε ότι τα δόντια σας είναι σε άριστη κατάσταση. Ίσως όμως να μην έχετε συνειδητοποιήσει ότι ο οδοντιατρικός έλεγχος μπορεί επίσης να είναι μια ευκαιρία για τον καλύτερο έλεγχο της ψυχικής σας υγείας.
Οι άνθρωποι συχνά εκπλήσσονται με το γεγονός ότι η υγεία των δοντιών τους συνδέεται με τη στοματική τους υγεία και η στοματική τους υγεία, με τη σειρά της, συνδέεται με την ψυχική τους υγεία.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η ψυχική υγεία και η στοματική υγεία μπορεί να συσχετίζονται, καθώς υπάρχουν συνδέσεις μεταξύ των προβλημάτων ψυχικής υγείας και της απώλειας δοντιών, της περιοδοντικής νόσου και της τερηδόνας. Η πανδημία COVID-19 είχε ανησυχητικές επιπτώσεις στην ψυχική και συναισθηματική υγεία των ατόμων και των κοινωνιών.
Μια συστηματική ανασκόπηση ερευνών ασχολήθηκε με τη διασύνδεση της κακής στοματικής υγείας με συνήθεις ψυχολογικές διαταραχές (π.χ. κατάθλιψη, γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, διαταραχή πανικού, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή μετατραυματικού στρες ή φοβία). Η έρευνα κατέδειξε σημαντική σύνδεση μεταξύ των συχνών διαταραχών ψυχικής υγείας και της απώλειας δοντιών- τα άτομα με συχνές ψυχολογικές διαταραχές είχαν υψηλότερα ποσοστά φθαρμένων, λειψών και σφραγισμένων οδοντικών επιφανειών από ό,τι οι ομάδες ελέγχου.
Συνολικά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ποσοστά τερηδόνας και απώλειας δοντιών ήταν υψηλότερα για τους ασθενείς με συχνές ψυχικές διαταραχές σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Άλλες μελέτες έχουν καταδείξει σχέση μεταξύ της κακής στοματικής υγείας (π.χ. χρόνια περιοδοντίτιδα, διάβρωση των δοντιών) και σοβαρών ψυχικών ασθενειών και διατροφικών διαταραχών.
Σε ασθενείς με κατάθλιψη και άγχος, παλαιότερες έρευνες τεκμηρίωσαν τη συσχέτιση μεταξύ της χρήσης υπηρεσιών στοματικής υγείας και της απώλειας δοντιών. Πολλά καταθλιπτικά συμπτώματα, όπως η ανηδονία ή η έλλειψη κινήτρων, το αίσθημα αχρηστίας και η κόπωση, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τις συμπεριφορές των ενηλίκων που σχετίζονται με τη διατήρηση της στοματικής υγιεινής. Αρκετές μελέτες κατέδειξαν παρόμοια αποτελέσματα σχετικά με την κατάθλιψη, τις οδοντιατρικές συνήθειες και τη διαχείριση οδοντιατρικών ασθενειών, όπως η περιοδοντική νόσος.
Οι μελέτες αυτές αναδεικνύουν τις επιπτώσεις της ψυχικής υγείας στη δημόσια υγεία όσον αφορά τα αποτελέσματα της στοματικής υγείας και τον πιθανό φαύλο κύκλο της σχέσης που έχει η στοματική υγεία με την ψυχική υγεία (και αντίστροφα). Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τερηδόνα και απώλεια δοντιών μπορεί να οδηγήσει σε συχνότερη εμπειρία πόνου, κοινωνική απομόνωση και χαμηλή αυτοεκτίμηση και μείωση της ποιότητας ζωής και με τη σειρά του ενδεχομένως να σχετίζεται με χειρότερη ψυχική και συνολική υγεία.
Μπορεί η υγεία των δοντιών να επηρεάσει την ψυχική υγεία;
Ναι, η υγεία των δοντιών σας μπορεί να επηρεάσει την ψυχική σας υγεία. Όταν η στοματική σας υγεία υποφέρει, μπορεί να μειώσει την ποιότητα της ζωής σας ή να επιδεινώσει τα προβλήματα ψυχικής υγείας. “Αν νιώθετε αμηχανία για την υγεία των δοντιών σας, μπορεί να παρατηρήσετε ότι αυτό πυροδοτεί κάποιο κοινωνικό άγχος.
Μπορεί να αποτραβηχτείτε. Ή μπορεί να πλήξει την αυτοεκτίμησή σας. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε επιδείνωση ορισμένων συμπτωμάτων της ψυχικής σας υγείας.
Iσχύει και το αντίθετο – η ψυχική σας υγεία μπορεί να επηρεάσει την οδοντιατρική σας υγεία, όπως η υγεία των δοντιών και των ούλων σας. Όταν βρίσκεστε υπό καθεστώς άγχους, μπορεί να αγνοείτε την οδοντική σας υγιεινή. Για την ακρίβεια, η υγεία των δοντιών σας μπορεί να αποκαλύψει πολλά πράγματα για τη συνολική κατάσταση της υγείας σας. Δίνει μια ένδειξη για το επίπεδο του στρες, το άγχος σας, τη διάθεσή σας και την παρουσία χρόνιων διατροφικών προβλημάτων.
Σε μια μετα-ανάλυση 25 ερευνών του 2015, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που ζουν έχοντας σοβαρές διαταραχές ψυχικής υγείας είχαν 2,8 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν χάσει τα δόντια τους από ό,τι τα άτομα του γενικού πληθυσμού. Το χάσμα αυτό οφείλεται σε μη θεραπευμένες καταστάσεις υγείας ή σε δυσκολία πρόσβασης στην οδοντιατρική περίθαλψη.
Όλα αυτά μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη σωματική σας υγεία. Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι επιδίδονται σε αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν “συμπεριφορές αυτοεξευτελισμού” – όπως το ποτό, το κάπνισμα ή η κατανάλωση πολλών εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, τα οποία έχουν αποδεδειγμένα αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Τι μας λέει η υγεία των δοντιών για την ψυχική υγεία
Εάν αισθάνεστε κατάθλιψη ή άγχος, συχνά μπορεί να αισθάνεστε αδύνατο να φροντίσετε τον εαυτό σας και να κάνετε ακόμη και μικρές καθημερινές δουλειές. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται και η φροντίδα της υγείας των δοντιών σας. Ενδεχομένως να μην έχετε το κίνητρο ή την ενέργεια να ασχοληθείτε με την υγιεινή των δοντιών. Μπορεί επίσης να έχετε αυξημένη αντίληψη του πόνου και να αποφεύγετε τον οδοντίατρο.
Κατά συνέπεια, το στόμα και τα δόντια σας παρέχουν πολλές ενδείξεις για πιθανά προβλήματα ψυχικής υγείας. Αν έχετε άγχος, μπορεί να παρατηρήσετε ότι τρίζετε τα δόντια σας τη νύχτα ή ότι αντιμετωπίζετε πόνο στη γνάθο. Το φθαρμένο σμάλτο μπορεί επίσης να είναι ένα πολύ σημαντικό προειδοποιητικό σημάδι ότι βιώνετε υψηλά επίπεδα άγχους ή στρες.
Τα άτομα που υποφέρουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή διπολική διαταραχή μπορεί επίσης να έχουν φθαρμένο σμάλτο. Ενδεχομένως να βουρτσίζετε τα δόντια σας αρκετές φορές την ημέρα. Μετατρέπεται περισσότερο σε μια ιεροτελεστία παρά σε μια διαδικασία καθαρισμού.
Το φθαρμένο σμάλτο μπορεί επίσης να αποτελεί παρενέργεια μιας διατροφικής διαταραχής. Οι άνθρωποι που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές έχουν συχνά υψηλά επίπεδα τερηδόνας ή προβλήματα με τα ούλα τους. Αυτό οφείλεται στην κακή διατροφή ή στην κατανάλωση πληθώρας ζαχαρούχων ή ιδιαίτερα επεξεργασμένων τροφών.
Πώς να αντιμετωπίσετε το άγχος που σας προκαλεί η επίσκεψη στον οδοντίατρο
Φυσικά, η επίσκεψη στον οδοντίατρο μπορεί μερικές φορές να αποτελεί μια πρόκληση εξαιτίας του φόβου ή του άγχους. Μολονότι είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε λίγο άγχος πριν από ένα οδοντιατρικό ραντεβού, κάποιοι άνθρωποι αποφεύγουν τον οδοντίατρο πάση θυσία. Έχουν αυτό που αποκαλείται φοβία του οδοντίατρου. ” Εάν αυτό σας θυμίζει τον εαυτό σας, είναι πολύ σημαντικό να επικοινωνήσετε με έναν θεραπευτή που μπορεί να σας βοηθήσει και να βρείτε θεραπεία, ώστε να μπορέσετε να φροντίσετε την ψυχική σας υγεία και την οδοντιατρική σας υγεία.
Προκειμένου να μετριάσετε το άγχος σας πριν από την επίσκεψη στον οδοντίατρό σας, ίσως θελήσετε να φτιάξετε εκ των προτέρων έναν κατάλογο ερωτήσεων ή προβληματισμών, ώστε να μπορείτε να τις μοιραστείτε στο ραντεβού σας. Σε αυτές μπορεί να περιλαμβάνονται τυχόν φυσικά προβλήματα που αντιμετωπίζετε με τα δόντια, το στόμα ή τα ούλα σας. Ή εάν κάτι δεν σας κάνει να αισθάνεστε καλά, ίσως αξίζει να το αναφέρετε.
Πάνω απ’ όλα, μην ντρέπεστε αν έχετε προβλήματα με τα δόντια, τα ούλα ή το στόμα σας. Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τη στοματική σας υγιεινή, τσεκάρετέ το. Αναρωτηθείτε αν υπάρχει κάποιο θέμα ψυχικής υγείας που μπορεί να στέκεται εμπόδιο.
Αν υποψιάζεστε ότι αυτό μπορεί να ισχύει, αναφέρετέ το στον ψυχαναλυτή σας ή συνεργαστείτε με τον γιατρό σας για να βρείτε έναν ψυχαναλυτή με τον οποίο θα συζητήσετε. Οι οδοντίατροι είναι πολύ πρόθυμοι να βοηθήσουν. Έχουν ξαναδεί σημάδια και συμπτώματα τέτοιων καταστάσεων στο παρελθόν.
