Η τενοντίτιδα είναι μια νοσολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή στον τένοντα ενός μυός. Οι τένοντες συνδέουν τους μύες με τα οστά και η φλεγμονή των τενόντων προκαλείται συχνά από υπερβολική δραστηριότητα χωρίς αρκετή ξεκούραση. Τα συμπτώματα της τενοντίτιδας είναι ο πόνος, ο πόνος και η ευαισθησία του τένοντα που επιδεινώνονται με τη σύσπαση του σχετιζόμενου μυός και γενικά βελτιώνονται με την ανάπαυση.
Πόσο συχνή είναι η τενοντίτιδα;
Περίπου το 30% όλων των επισκέψεων για μυοσκελετικές παθήσεις (αυτές που επηρεάζουν τους μύες, τα οστά, τις αρθρώσεις, τους τένοντες και τους συνδέσμους) αφορούν τους τένοντες, μεταξύ άλλων και την τενοντίτιδα.
Ορισμένες περιοχές του σώματος είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν τενοντίτιδα.
- Κοινός τένοντας των εκτεινόντων του καρπού (αγκώνας του τένις)
- Κοινός τένοντας των καμπτήρων του καρπού (αγκώνας του παίκτη του γκολφ)
- Αχίλλειος τένοντας (τενοντίτιδα του Αχίλλειου)
- Επιγονατιδικός τένοντας (γόνατο του άλτη)
- Τένοντες του αντίχειρα (τενοντοελυτρίτιδα deQuervain)
Ο συνηθέστερος τύπος τενοντίτιδας στο άνω μέρος του σώματος επηρεάζει τους εκτείνοντες του καρπού στον αγκώνα, ενώ ο συνηθέστερος τύπος τενοντίτιδας στο κάτω μέρος του σώματος επηρεάζει τον αχίλλειο τένοντα του αστραγάλου και τον επιγονατιδικό τένοντα του γόνατος.
Οι αιτίες της τενοντίτιδας και οι παράγοντες κινδύνου
Η τενοντίτιδα είναι ένας τραυματισμός από υπερβολική χρήση κατά τον οποίο ένας τένοντας καταπονείται επανειλημμένα μέσω της επαναλαμβανόμενης μυϊκής σύσπασης. Η καταπόνηση αυτή εμφανίζεται όταν οι μύες συστέλλονται για μεγάλο αριθμό επαναλήψεων ή/και με μεγάλη αντίσταση, γεγονός που προκαλεί μικρορήξεις των μυϊκών και τενόντιων ινών. Χωρίς επαρκή ανάπαυση από τη δραστηριότητα ώστε να επουλωθούν οι μικρορωγμές, ο τένοντας φλεγμαίνει, προκαλώντας πόνο και οίδημα που απαιτεί ανάπαυση για να επουλωθεί.
Οι τένοντες είναι εξειδικευμένες ομάδες συνδετικού ιστού που μπορούν να μεταφέρουν τη δύναμη από τη σύσπαση των μυών. Οι υγιείς τένοντες δυναμώνουν όταν το κολλαγόνο αρχικά διασπάται με την άσκηση και στη συνέχεια ανοικοδομείται καθώς το σώμα ανακάμπτει. Εάν ο τένοντας δεν ξεκουράζεται επαρκώς, το κολλαγόνο διασπάται με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι μπορεί να επουλωθεί και να αναδομηθεί, με αποτέλεσμα την τενοντίτιδα από φλεγμονή του τένοντα.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να προκαλέσουν την ταχύτερη διάσπαση του κολλαγόνου των τενόντων σε σχέση με την επούλωσή του είναι οι εξής:
Η τενοντίτιδα ανά ηλικία και φύλο
Ο ρυθμός με τον οποίο αναδομείται το κολλαγόνο μέσα στους τένοντες επηρεάζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία και το φύλο. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος τραυματισμών των τενόντων με την πάροδο της ηλικίας, λόγω του βραδύτερου ρυθμού επούλωσης του οργανισμού και της μειωμένης δραστηριότητας των κυττάρων του τένοντα για την ανοικοδόμηση του κολλαγόνου.
Επίσης, η μειωμένη σύνθεση του κολλαγόνου και η αναδόμηση των τενόντιων ινών μετά την άσκηση είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τις γυναίκες παρά τους άνδρες λόγω ορμονικών διαφορών.
Διαγνωστικός έλεγχος και έγκαιρη διάγνωση
Ο έγκαιρος έλεγχος μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της επιδείνωσης της τενοντίτιδας και της πρόκλησης μόνιμης βλάβης στη δομή του προσβεβλημένου τένοντα. Ο πόνος στον τένοντα που επιδεινώνεται με τη σύσπαση των μυών είναι το κύριο σύμπτωμα που θα πρέπει να σας προειδοποιήσει να ξεκουράζεστε μετά από επιβαρυντικές κινήσεις μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματά σας.
Εάν τα συμπτώματα συνεχίζονται μετά από ξεκούραση για περισσότερες από τέσσερις εβδομάδες, θα πρέπει να προγραμματίσετε ένα ραντεβού με έναν γιατρό για περαιτέρω διάγνωση και θεραπεία. Ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει υπερήχους για να διαγνώσει την τενοντίτιδα και να καθορίσει αν εξελίσσεται σε χρόνια τενοντίτιδα, μια χρόνια πάθηση που προκαλεί εκφύλιση των ινών του τένοντα.
Εάν η τενοντίτιδα εντοπιστεί έγκαιρα, η ανάπαυση και η φυσικοθεραπεία για την αποκατάσταση της δύναμης του τένοντα και του σχετικού μυός μπορούν να βοηθήσουν στην επούλωση της τενοντίτιδας και στην πρόληψη της επανεμφάνισής της. Οι έκκεντρες ασκήσεις, δηλαδή εκείνες που περιλαμβάνουν αργή και ελεγχόμενη χαλάρωση της μυϊκής σύσπασης υπό τάση, είναι αυτές που χρησιμοποιούνται συχνότερα για τη βελτίωση της δύναμης του τένοντα.
Κατ’ οίκον θεραπεία και τρόπος ζωής
Η ανάπαυση είναι συχνά το πρώτο βήμα στην κατ’ οίκον θεραπεία. Η τενοντίτιδα μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό ή από επαναλαμβανόμενη κίνηση σε μια άρθρωση, όπως είναι ο ώμος, ο αγκώνας, ο καρπός, το γόνατο ή ο αστράγαλος. Είτε τον τραυματίσατε αθλούμενοι είτε ασχολούμενοι με την κηπουρική, θα πρέπει να αποφύγετε αυτές τις δραστηριότητες όσο ο τένοντας σας επουλώνεται, συνήθως για αρκετές εβδομάδες.
Εν τω μεταξύ, στραφείτε σε άλλες ασκήσεις και δραστηριότητες που δεν επιδεινώνουν τον τραυματισμό σας, αλλά σας επιτρέπουν να παραμείνετε δραστήριοι. Για παράδειγμα, αν συνήθως τρέχετε για να γυμναστείτε, δοκιμάστε μια δραστηριότητα χαμηλής επιβάρυνσης, όπως το κολύμπι ή το ποδήλατο.
Τις ημέρες μετά τον τραυματισμό σας, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει τη χρήση πάγου για την ανακούφιση από τον πόνο και το πρήξιμο. Μπορείτε να εφαρμόζετε πάγο για έως και 20 λεπτά μία ή δύο φορές την ημέρα. (Αφαιρέστε την παγοκύστη νωρίτερα αν το δέρμα σας αρχίσει να μουδιάζει).
Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε συμπίεση και ανύψωση για να δείτε αν αυτό βοηθάει στον πόνο. Τυλίξτε ελαφρά την περιοχή με έναν ελαστικό επίδεσμο και, στη συνέχεια, ανυψώστε την περιοχή στηρίζοντάς την με μαξιλάρια. Εάν ο πόνος διαρκεί περισσότερο από λίγες ημέρες, μπορείτε να δοκιμάσετε την εφαρμογή θερμότητας χρησιμοποιώντας ζεστό νερό ή ένα θερμαντικό μαξιλάρι.
Αυτές οι κατ’ οίκον θεραπείες θα βοηθήσουν στην ανακούφιση από τον πόνο σε πολλές περιπτώσεις τενοντίτιδας. Ωστόσο, εάν ο πόνος είναι έντονος ή δεν υποχωρεί εντός μιας εβδομάδας, επισκεφθείτε τον θεράποντα ιατρό σας.
Φάρμακα
Για να βοηθήσετε στην αντιμετώπιση του πόνου της τενοντίτιδας, μπορείτε να δοκιμάσετε να χρησιμοποιήσετε ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ), όπως το Algofren (ιβουπροφαίνη) ή το Aleve (ναπροξένη). Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί Depon (παρακεταμόλη).
Αυτά τα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του οιδήματος, αλλά δεν θα μειώσουν την πάχυνση του τένοντα που προκαλείται από τη χρόνια φθορά του. Θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας εάν χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε τα φάρμακα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή για περισσότερο από ένα μήνα.
- Συνταγογραφούμενα
Εάν τα συμπτώματα της τενοντίτιδας δεν αντιμετωπίζονται με ένα ΜΣΑΦ, ο γιατρός σας μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης μιας ένεσης κορτικοστεροειδών για τη μείωση της φλεγμονής και τη διαχείριση του πόνου. Αυτές οι ενέσεις σπάνια χορηγούνται στον αχίλλειο τένοντα λόγω του κινδύνου ρήξης του τένοντα.
Άλλα φάρμακα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με το τι προκαλεί την τενοντίτιδα. Για παράδειγμα, το Indocin (ινδομεθακίνη) ή το Gloperba (κολχικίνη) μπορούν να βοηθήσουν σε περιπτώσεις που οφείλονται στην ουρική αρθρίτιδα.
Εξειδικευμένες παρεμβάσεις και χειρουργικές επεμβάσεις
Εάν η τενοντίτιδα διαρκεί περισσότερο από μερικές εβδομάδες, ο γιατρός σας μπορεί να σας προτείνει να επισκεφθείτε έναν ειδικό, όπως έναν φυσικοθεραπευτή, εργοθεραπευτή ή ρευματολόγο.
Μεταξύ των υπηρεσιών που μπορούν να παρέχουν, αυτοί οι ειδικοί μπορεί να σας προσφέρουν:
- Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης που θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε τη δύναμη και το εύρος της κίνησής σας στην πληγείσα περιοχή
- Βοηθητικές συσκευές, όπως νάρθηκες, τιράντες ή ιμάντες, για να επιτρέψετε στην τραυματισμένη περιοχή να ξεκουραστεί μέχρι να μειωθεί ο πόνος
- Ορθωτικά ή άλλες συσκευές ανακούφισης από την πίεση (για τενοντίτιδα στην περιοχή του ποδιού σας)
- Τρόπους με τους οποίους μπορείτε να τροποποιήσετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες για να αποφύγετε μεγαλύτερη βλάβη στους τένοντες
Η χειρουργική επέμβαση είναι σπανίως αναγκαία για την τενοντίτιδα, αλλά μπορεί να είναι μια επιλογή εάν ο τένοντας έχει υποστεί ρήξη ή σημαντική βλάβη. Εάν ο τένοντας έχει σχιστεί, ένας ορθοπεδικός χειρουργός μπορεί να ράψει τα κατεστραμμένα άκρα. Εάν ο τένοντας έχει υποστεί σοβαρή βλάβη, ο χειρουργός σας μπορεί να προβεί σε μεταμόσχευση τένοντα χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι τένοντα από άλλο μέρος του σώματος ή έναν τεχνητό τένοντα.
