Η σήψη και η σηψαιμία είναι ιατρικοί όροι που αναφέρονται σε λοιμώξεις και στην αντίδραση του οργανισμού σας σε αυτές τις λοιμώξεις. Και οι δύο λέξεις προέρχονται αρχικά από την ελληνική λέξη σηψις, που σημαίνει “σαπίζω”.
Η σήψη και η σηψαιμία χρησιμοποιούνται μερικές φορές εναλλάξ, αλλά δεν είναι στην πραγματικότητα το ίδιο – αν και οι όροι συνδέονται στενά, οι ορισμοί τους είναι διαφορετικοί.
Σήψη και φλεγμονή
Η σήψη ορίζεται ως μια ακραία φλεγμονώδης αντίδραση απέναντι σε μια λοίμωξη.
Όταν το σώμα σας απειλείται από μια σοβαρή λοίμωξη, το ανοσοποιητικό σας σύστημα αντιδρά απελευθερώνοντας χημικούς αγγελιοφόρους για να σημάνει συναγερμό. Αυτοί οι χημικοί αγγελιοφόροι προκαλούν φλεγμονή σε ολόκληρο το σώμα σας.
Η λοίμωξη μπορεί να οφείλεται σε βακτήρια που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, αλλά η σήψη μπορεί επίσης να προκληθεί από μια λοίμωξη που εντοπίζεται μόνο σε ένα μέρος του σώματος, όπως η πνευμονία στους πνεύμονες.
Η φλεγμονή στη σήψη μπορεί να προκαλέσει θρόμβους αίματος και διαφυγή στα αιμοφόρα αγγεία. Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα όργανά σας και ενδεχομένως να σας οδηγήσει στο θάνατο.
Η σήψη μπορεί να εξελιχθεί σε σηπτικό σοκ με την αρτηριακή σας πίεση να πέφτει και τα συστήματα του οργανισμού σας να αρχίζουν να διακόπτουν τη λειτουργία τους. Οι πνεύμονες, το συκώτι και τα νεφρά σας μπορεί να πάψουν να λειτουργούν.
Συνεπώς, η σήψη είναι ένα επείγον ιατρικό περιστατικό. Για την ακρίβεια, η σήψη σκοτώνει σχεδόν 270.000 Αμερικανούς κάθε χρόνο και οι επιζώντες μπορεί να έχουν επιπτώσεις από αυτή την κατάσταση σε όλη τους τη ζωή. Στις ΗΠΑ καταγράφονται ετησίως περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια περιστατικά.
Κάθε χρόνο στην Ευρώπη, περισσότερα από 3,4 εκατομμύρια άτομα αναπτύσσουν σήψη. 700.000 από αυτά δεν επιβιώνουν και επιπλέον το ένα τρίτο των επιζώντων πεθαίνει κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Πολλοί επιζώντες αντιμετωπίζουν δια βίου συνέπειες, όπως νέα σωματικά, ψυχικά και γνωστικά προβλήματα.
Κάθε λεπτό πάνω από ένας άνθρωπος πεθαίνει από σηψαιμία στην Ευρώπη και τα τρία τέταρτα των 2,8 εκατομμυρίων επιζώντων υποφέρουν από μακροχρόνιες συνέπειες. Η σήψη μπορεί να προσβάλει ανθρώπους σε οποιαδήποτε ηλικία. Ο εμβολιασμός, η καθαριότητα, η έγκαιρη αναγνώριση και η αντιμετώπιση ως επείγοντος περιστατικού αποτελούν το κλειδί για την πρόληψη της σήψης.
Σηψαιμία και λοίμωξη
Η “σηψαιμία” προκαλείται από βακτήρια ή άλλα μικρόβια (όπως ιούς ή μύκητες) που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και προκαλούν λοίμωξη. Ως σηψαιμία ορίζεται η ύπαρξη βακτηρίων στην κυκλοφορία του αίματος που μπορεί να οδηγήσει σε σήψη.
Συμπτώματα
Η σήψη και η σηψαιμία μπορεί να έχουν κάποια παρόμοια συμπτώματα, αλλά δεν είναι όλα τα συμπτώματα ίδια.
Σήψη
Εάν εμφανίζετε συμπτώματα σήψης, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια. Τα συμπτώματα είναι τα εξής:
- Πυρετός
- Ρίγη
- Διανοητική σύγχυση
- Γρήγορος καρδιακός ρυθμός
- Τρέμουλο
- Ζεστό δέρμα
Σε μερικούς ανθρώπους, τα πρώτα σημάδια της σήψης είναι:
- Σύγχυση
- Γρήγορη αναπνοή
Οι ηλικιωμένοι, τα μωρά, τα μικρά παιδιά, τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και τα άτομα με μακροχρόνιες χρόνιες ασθένειες κινδυνεύουν περισσότερο από σήψη.
Σηψαιμία
Μερικά άτομα με σηψαιμία είναι ασυμπτωματικά ή έχουν μόνο ήπιο πυρετό, αλλά τα υπόλοιπα συμπτώματα είναι τα ακόλουθα:
- Ταχύπνοια (ασυνήθιστα γρήγορη αναπνοή)
- Ρίγη
- Επίμονος πυρετός
- Μεταβολή της ψυχικής κατάστασης (σύγχυση, αμνησία, αποπροσανατολισμός, παράξενη ή ασυνήθιστη συμπεριφορά)
- Πτώση της αρτηριακής πίεσης
- Συμπτώματα από το γαστρεντερικό (κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετος, διάρροια)
Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη σήψη, εάν εμφανίζετε συμπτώματα σηψαιμίας, θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια.
Αιτίες
Παρόλο που η σήψη και η σηψαιμία σχετίζονται και οι δύο με τη μόλυνση του οργανισμού, τα αίτια μπορεί να είναι διαφορετικά.
Σήψη
Αν και πολλές διαφορετικές λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν σήψη, ορισμένες πιθανές αιτίες είναι οι εξής:
- Μηνιγγίτιδα
- Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
- Λοιμώξεις του δέρματος
- Κοιλιακές λοιμώξεις
Η σήψη μπορεί επίσης να προκύψει σε ένα νοσοκομείο από μολυσμένες φλεβικές παροχές και χειρουργικές τομές.
Ορισμένες από αυτές τις λοιμώξεις οφείλονται στα λεγόμενα «υπερβακτήρια», τα οποία είναι είδη βακτηρίων που είναι ανθεκτικά σε πολλά διαφορετικά αντιβιοτικά. Αυτές οι λοιμώξεις και η επακόλουθη σήψη είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν.
Σύμφωνα με έρευνα των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώθηκαν 173.690 περιπτώσεις ενδονοσοκομειακής σήψης το 2014, που αντιστοιχούν περίπου στο 6% όλων των εισαγωγών στα νοσοκομεία.
Σηψαιμία
Βακτήρια, ιοί και μύκητες μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος με διάφορους τρόπους, όπως:
- Απόστημα στο δόντι
- Μικρόβια σε ιατρικό εξοπλισμό (όπως χειρουργικά εργαλεία και βελόνες)
- Μόλυνση των νεφρών
- Πνευμονία
- Δερματικά έλκη ή άλλες πληγές
- Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος
Εάν ο οργανισμός εκτεθεί σε μικρό αριθμό μικροβίων, συνήθως μπορεί να τα εξαλείψει μόνος του. Εάν όμως τα μικρόβια αναπτυχθούν και εξαπλωθούν, μπορεί να οδηγήσει σε σηψαιμία.
Η σηψαιμία, που ονομάζεται επίσης βακτηριαιμία, είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που εξαπλώνεται στην κυκλοφορία του αίματος. Η σήψη είναι η αντίδραση του οργανισμού σε αυτή τη λοίμωξη, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα θα προκαλέσει ακραία, και δυνητικά επικίνδυνη, φλεγμονή σε ολόκληρο το σώμα.
Διάγνωση
Οι επαγγελματίες υγείας και το λοιπό ιατρικό προσωπικό σπάνια χρησιμοποιούν πλέον τον όρο σηψαιμία. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιούν συχνά τον όρο «βακτηριαιμία» για να αναφερθούν στα βακτήρια που υπάρχουν στην κυκλοφορία του αίματος και τον όρο «σήψη» για να αναφερθούν στη φλεγμονώδη αντίδραση.
Άλλοι τύποι λοιμώξεων, όπως οι μυκητιασικές λοιμώξεις, έχουν διαφορετικές ονομασίες.
Ωστόσο, ορισμένοι γιατροί και νοσοκομεία εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τον παλαιότερο όρο “σηψαιμία” αντικαθιστώντας τον όρο “σηψαιμία” με τη σήψη, σε ορισμένες περιπτώσεις. Εάν δεν είστε σίγουροι για το τι ακριβώς εννοεί ο γιατρός σας, ζητήστε του να σας εξηγήσει.
Σήψη
Οι γιατροί διαγιγνώσκουν τη σήψη ελέγχοντας για φυσικά ευρήματα, όπως:
- Πυρετό
- Χαμηλή αρτηριακή πίεση
- Αυξημένο καρδιακό ρυθμό
- Δυσκολία στην αναπνοή
Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αιματολογικές εξετάσεις για τον έλεγχο ενδείξεων λοίμωξης ή βλάβης οργάνων
- Καλλιέργειες αίματος για βακτηριακές λοιμώξεις
- Εξετάσεις για ιογενείς λοιμώξεις
Θεραπεία
Είναι σημαντικό να κάνετε τη σωστή διάγνωση, διότι η θεραπεία μπορεί να διαφέρει.
Σήψη
Οι γιατροί αντιμετωπίζουν τα άτομα με σήψη στις μονάδες εντατικής θεραπείας των νοσοκομείων. Προσπαθούν να σταματήσουν τη λοίμωξη, να προστατεύσουν τα ζωτικά όργανα και να αποτρέψουν την πτώση της αρτηριακής πίεσης. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει:
- Ενδοφλέβια (IV) αντιβιοτικά που στοχεύουν στον συγκεκριμένο τύπο βακτηρίων ή άλλα φάρμακα που στοχεύουν σε ιούς ή μύκητες
- Άφθονα υγρά
- Τα πιο σοβαρά στάδια της σήψης μπορεί να απαιτούν μέτρα υποστήριξης της ζωής, όπως αναπνευστήρα (αναπνευστικός σωλήνας), νεφρική κάθαρση ή χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της λοίμωξης.
Σηψαιμία
Η έγκαιρη αντιμετώπιση της βακτηριαιμίας είναι κρίσιμη για την πρόληψη της μετατροπής της σε σήψη. Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια αντιμετωπίζονται με ενδοφλέβια αντιβιοτικά. Ο τύπος του αντιβιοτικού εξαρτάται από τον τύπο των βακτηρίων που προκαλούν τη λοίμωξη. Εάν η λοίμωξη προκαλείται από ιό ή μύκητα, η θεραπεία θα περιλαμβάνει ένα αντιιικό ή αντιμυκητιασικό φάρμακο.