Τι είναι οι ρινικοί πολύποδες;
Οι ρινικοί πολύποδες είναι ανώδυνοι και καλοήθεις (μη καρκινικοί) όγκοι. Σχηματίζονται στον βλεννογόνο (λεπτός, μαλακός ιστός) που επενδύει τις ρινικές και παραρρινικές διόδους σας. Συνήθως εμφανίζονται και στις δύο μεριές της μύτης σας. Οι ρινικοί πολύποδες μπορεί να ερεθιστούν και να πρηστούν, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε από τη μύτη σας.
Οι μικροί πολύποδες έχουν σχήμα σταγόνας. Καθώς όμως μεγαλώνουν, συχνά μοιάζουν με ξεφλουδισμένες ρόγες σταφυλιού που είναι ροζ, κίτρινες ή γκρι.
Οι ρινικοί πολύποδες επηρεάζουν έως και το 40% του γενικού πληθυσμού. Ο καθένας μπορεί να τους εμφανίσει. Αλλά είναι δύο φορές πιο συνηθισμένοι στους άνδρες. Πολλοί άνθρωποι τους εμφανίζουν στα 30 ή 40 τους χρόνια. Αλλά ο συνολικός κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία.
Η ρινική πολυποδίαση είναι μια άλλη ονομασία για τους ρινικούς πολύποδες.
Συμπτώματα και αιτίες
Τα συμπτώματα των ρινικών πολυπόδων
Οι μικροί πολύποδες στη μύτη σας μπορεί να μην προκαλούν καθόλου συμπτώματα. Αλλά αν αρχίσουν να μεγαλώνουν, μπορεί να εμφανίσετε:
- Ρινική συμφόρηση (βουλωμένη μύτη).
- Ρινόρροια (ρινική καταρροή).
- Πονοκεφάλους.
- Απώλεια της γεύσης και της όσφρησης.
- Αιμορραγία της μύτης.
- Οπισθορινική καταρροή.
- Πίεση στα ιγμόρεια.
- Ροχαλητό.
Όταν οι πολύποδες μεγαλώνουν αρκετά, μπορεί να φράξουν τις ρινικές διόδους και τα ιγμόρεια, οδηγώντας σε:
- Συχνές κρίσεις άσθματος (σε άτομα που πάσχουν από άσθμα).
- Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις των ιγμορείων (ιγμορίτιδα).
- Υπνική άπνοια ή άλλες διαταραχές του ύπνου.
- Δυσκολία στην αναπνοή, ακόμη και σε άτομα που δεν έχουν άσθμα.
Οι αιτίες που δημιουργούν ρινικούς πολύποδες
Οι γιατροί γνωρίζουν ότι η φλεγμονή είναι η αιτία των ρινικών πολυπόδων. Δεν γνωρίζουν όμως γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν πολύποδες λόγω φλεγμονής, ενώ άλλοι όχι.
Η χρόνια ιγμορίτιδα – από αλλεργίες, λοίμωξη ή άσθμα – φαίνεται να είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος εμφάνισης πολυπόδων. Η χρόνια ιγμορίτιδα αφορά φλεγμονή της μύτης και των παραρρινίων κόλπων που διαρκεί τρεις μήνες ή περισσότερο. Αλλά αρκετοί είναι οι παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ρινικών πολυπόδων.
Παράγοντες κινδύνου
Ο παράγοντας κινδύνου είναι οτιδήποτε αυξάνει την πιθανότητα να εμφανίσετε μια συγκεκριμένη πάθηση. Οι παράγοντες κινδύνου για ρινικούς πολύποδες είναι οι υφιστάμενες παθήσεις όπως:
- Το άσθμα.
- Η αλλεργική ρινίτιδα.
- Οι χρόνιες λοιμώξεις των παραρρινίων κόλπων.
- Η κυστική ίνωση.
- Η υπερευαισθησία σε ορισμένα ΜΣΑΦ (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα).
Η κληρονομικότητα και τα γονίδια ενδέχεται επίσης να διαδραματίσουν ρόλο στην ανάπτυξη ρινικών πολυπόδων. Για παράδειγμα, ορισμένες γονιδιακές μεταλλάξεις (αλλαγές) μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο οι ρινικοί σας ιστοί αντιδρούν στη φλεγμονή.
Οι επιπλοκές των ρινικών πολυπόδων
Οι συνεχιζόμενες λοιμώξεις των παραρρινίων κόλπων που σχετίζονται με ρινικούς πολύποδες μπορεί να οδηγήσουν σε σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές όπως:
- Οστική λοίμωξη (οστεομυελίτιδα) και απώλεια οστού.
- Αποστήματα (θύλακες μόλυνσης) που μπορεί να εξαπλωθούν στις οφθαλμικές κόγχες και στον εγκέφαλό σας.
- Μηνιγγίτιδα (μόλυνση των ιστών γύρω από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό σας).
Διάγνωση και εξετάσεις
Πώς οι γιατροί διαγιγνώσκουν τους ρινικούς πολύποδες
Για τη διάγνωση των ρινικών πολυπόδων, ο γιατρός θα ξεκινήσει με μια φυσική εξέταση. Κατά τη διάρκεια αυτού του ραντεβού, μπορεί:
- Να κοιτάξει στο εσωτερικό της μύτης σας με ένα ρινοσκόπιο (ένα λεπτό, σωληνοειδές όργανο με κάμερα και φως).
- Να επανεξετάσει το ιατρικό σας ιστορικό (με έμφαση στις αλλεργίες, το άσθμα ή τις λοιμώξεις των παραρρινίων κόλπων).
- Να σας ρωτήσει για τα συμπτώματά σας και για το πόσο καιρό τα έχετε.
Εξετάσεις που γίνονται για τη διάγνωση των ρινικών πολυπόδων
Εάν ο γιατρός σας χρειάζεται περισσότερες πληροφορίες, μπορεί να ζητήσει μία από τις παρακάτω απεικονιστικές εξετάσεις που θα τον βοηθήσουν να προσδιορίσει το μέγεθος και τη θέση κάθε πολύποδα:
- Αξονική τομογραφία (CT).
- Μαγνητική τομογραφία.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει εξετάσεις για αλλεργίες. Αυτό μπορεί να τον βοηθήσει να εντοπίσει τα αλλεργιογόνα που οδηγούν σε ρινική φλεγμονή και πολύποδες.
Πώς αντιμετωπίζονται οι ρινικοί πολύποδες;
Η θεραπεία των ρινικών πολυπόδων εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασής σας. Η φαρμακευτική αγωγή και η χειρουργική επέμβαση είναι οι δύο κύριες προσεγγίσεις.
Ακόμη και με χειρουργική αφαίρεση, οι ρινικοί πολύποδες μπορεί να αναπτυχθούν ξανά με την πάροδο του χρόνου. Ο γιατρός σας θα σας μιλήσει για την πιθανότητα υποτροπής (επιστροφής) και για το πώς μπορείτε να τη διαχειριστείτε.
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή συνήθως δεν απομακρύνει τους ρινικούς πολύποδες, αλλά μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα που προκαλούν. Οι συνήθεις θεραπείες είναι οι εξής:
- Στεροειδή ρινικά σπρέι για τη συρρίκνωση των πολυπόδων και τη βελτίωση των συμπτωμάτων.
- Από του στόματος λαμβανόμενα στεροειδή (χάπια που καταπίνετε) όπως η πρεδνιζόνη.
- Βιολογικά φάρμακα, όπως οι ενέσεις dupilumab. ( Η ντουπιλουμάμπη περιέχει μονοκλωνικά αντισώματα που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα και είναι δυνατόν να συρρικνώσουν τους ρινικούς πολύποδες).
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά εάν έχετε κάποια λοίμωξη.
Χειρουργική επέμβαση για τους ρινικούς πολύποδες
Εάν η φαρμακευτική αγωγή δεν αποδίδει – ή εάν έχετε μεγάλους πολύποδες – μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση στα ιγμόρεια για την αφαίρεσή τους. Ο θεράπων ιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει ρινική ενδοσκόπηση για να πραγματοποιήσει μία από αυτές τις ελάχιστα επεμβατικές επεμβάσεις:
- Πολυπεκτομή. Ο γιατρός χρησιμοποιεί μικρά εργαλεία – όπως χειρουργικά ψαλίδια ή βρόγχους – για να πιάσει και να αφαιρέσει τους πολύποδες στο εσωτερικό της μύτης σας. ( Ένας χειρουργικός βρόγχος είναι σαν ένα λάσο που τυλίγεται γύρω από έναν πολύποδα).
- Ιγμοειδοπλαστική με μπαλόνι. Ένας χειρουργός εισάγει ένα μικρό μπαλόνι μέσα από το ρουθούνι σας και μέσα στην κοιλότητα των ιγμορείων σας. Φουσκώνει αργά το μπαλόνι για να ξεμπλοκάρει τις ρινικές σας διόδους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα αφαιρεθούν ταυτόχρονα και οι ρινικοί πολύποδες.
- Λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική των παραρρινίων κόλπων (FESS). Ένας χειρουργός χρησιμοποιεί μικρά εργαλεία για να αφαιρέσει πολύποδες, παθολογικό ιστό, κατεστραμμένο οστό και οτιδήποτε άλλο εμποδίζει τις ρινικές σας διόδους.
Όλες αυτές οι διαδικασίες είναι ελάχιστα επεμβατικές. Αυτό σημαίνει ότι ο χειρουργός σας κάνει τα πάντα μέσω των ρουθουνιών σας. Έτσι, δεν θα έχετε εμφανείς τομές ή ράμματα.
Υπάρχει περίπτωση οι ρινικοί πολύποδες να εξαφανιστούν από μόνοι τους;
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ρινικοί πολύποδες μπορούν να συρρικνωθούν από μόνοι τους με την πάροδο του χρόνου. Σπάνια όμως εξαφανίζονται. Τα άτομα που έχουν σοβαρά συμπτώματα θα χρειαστούν πιθανότατα θεραπεία.
Μπορείτε να δείτε τους ρινικούς πολύποδες κοιτάζοντας μέσα από τη μύτη σας;
Συνήθως δεν μπορείτε να δείτε ρινικούς πολύποδες κοιτάζοντας τη μύτη σας. Αλλά αν μεγαλώσουν αρκετά, ένας γιατρός μπορεί να είναι σε θέση να τους δει αν κοιτάξει μέσα στη μύτη σας με ένα ρινοσκόπιο (φωτιζόμενο εργαλείο).
Μπορούν να μετακινηθούν οι ρινικοί πολύποδες;
Ο τραυματισμός ή το πολύ δυνατό φύσημα της μύτης σας μπορεί να προκαλέσει διόγκωση ή μετατόπιση των ρινικών πολυπόδων. Τα ρινικά στεροειδή σπρέι μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και να βοηθήσουν τους πολύποδες να επιστρέψουν στην αρχική τους θέση.
Πώς μπορώ να αφαιρέσω ρινικούς πολύποδες στο σπίτι;
Δεν πρέπει ποτέ -σε καμία περίπτωση- να προσπαθήσετε να αφαιρέσετε μόνοι σας τους ρινικούς πολύποδες. Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό, υπερβολική αιμορραγία και μόλυνση.